İlk anket

6 yıl süren çalışmayla 23 Nisan 1920'den bugüne kadar tüm Meclis Genel Kurulu tutanakları, yani 1.2 milyon sayfa internet ortamına taşındı.
Şimdilik yalnızca milletvekilleri ile danışmanlarının yararlanabildikleri bu "Tarih ve siyaset hazinesi"ne en kısa zamanda herkesin ulaşabilmesinin sağlanacağını umuyoruz.
Aslında TBMM'nin internet sitesinde başka hazineler de gizli. Örneğin, Necmettin Sahir Sılan'ın yaptığı Cumhuriyet tarihinin ilk anketi gibi.
Birinci Meclis'te Evrak ve Tahrirat Müdürü olan Sılan, Milli Mücadele'nin en zor günlerinin yaşandığı 1921'de tüm milletvekillerini kapsayacak tek soruluk anket düzenlemeye karar verdi. Soru şöyleydi: "Kazanılacak olan milli istiklal mücadelemizin feyizdar ve semeredar olması neye mütevakkıftır?" Günümüz Türkçesiyle: "Kazanılacak olan ulusal bağımsız savaşımızın bolluk getirici (Aynı zamanda bilgi ışığını taşıyıcı) ve verimli olması neye bağlıdır?"
Anketi Atatürk'ün "Dünyanın en demokratik parlamentosu" dediği Birinci Meclis'teki 437 milletvekilinden 315'i yanıtladı. Siyasi tarih uzmanı Ahmet Demirel bu cevapları 21 başlıkta topladı. İşte sonuç:
- Milletvekilleri yeni devletin başarısının koşulu olarak ilk sırada "Halk egemenliğini, yönetimin halk içinden çıkmasını" saydı.
- Onu "Hukuk devleti, adaletin sağlanması ve hızlı yargı" izledi.
- Üçüncü sırayı ise "Çağdaşlaşma, batılılaşma ve tutuculukla mücadele" aldı. Bu başlıktaki yanıtlarda "Devlet işlerinin dini etkilerden arındırılması", yani laiklik ile "İslam dininin boş inançlardan arındırılması", yani hadislerin yeniden yorumu da yer alıyor.
- Dördüncü grubu ise "Cehaletle mücadele, eğitimin çağdaşlaşması" önerileri oluşturdu.
88 yıl sonra Türkiye'nin gündeminde aynı sorunların, aynı talep ve önerilerin olması, ne kadar anlamlı değil mi?