Zammın en önemli tahribatı

Sorunu dün IMF Türkiye Masası Şefi Leronzo Giorgianni'nin ağzından aktarmıştık: "Enerji sektörü reformları, önümüzdeki dönem Türkiye'de reformların merkezini oluşturacak... Sektörde bir arz açığının gündeme gelmesi riskini görüyoruz. Bu riskin ekonomik faaliyetlerin dinamizmini tehdit edebileceğini düşünüyoruz."
2008-2009 yıllarında Türkiye'de elektrik kesintilerinin başlayabileceğinden korkuluyor. Özel sektör yatırımlarının yeterli olmamasında elektrikte fiyatlandırmanın kamu tarafından yapılması ve şimdiye kadar da geciktirilmesi etkili oldu.

- Enerji sektörü kurtuluyor- Hükümet elektrikte beş yıllık aradan sonra konutlar için yüzde 15, sanayi için yüzde 10 zam kararını aldı. Zamlar yeni yıldan itibaren geçerli olacak. Doğalgaza da yeni yıldan itibaren yüzde 14 zam gelmesi bekleniyor. Tabii birikmiş bu zamların ardından elektrikte otomatik fiyatlandırmaya geçilecek. Böyle bir mekanizmanın kurulması konusunda hükümetin IMF ile anlaşmaya vardığını yapılan açıklamadan anlıyoruz.
Böylece zammın tutulmasının yeni yatırımlardan özelleştirmelere kadar enerji sektörüne getirdiği baskı ve tutukluk ortadan kalkacak. Enerji sektörünün önü açılacak. Bu Türkiye ve ekonomi için de son derece gerekliydi.

- Rekabete etkisi- Kararla enerji sektörünü kurtarırken ve düzeltirken ekonominin bir başka alanını bozuyoruz. O da enflasyon ve Türkiye'nin rekabet gücü. Elektiriğe beş yıl boyunca zam yapılmamasının ve bunun yükünün kamu tarafından üstlenilmesinin bir faydası enflasyonu düşürmeye, diğeri de Türkiye'nin rekabet gücünü korumasına olmuştur. Elektrik özellikle sanayide önemli bir girdi. Şimdi bu girdinin fiyatının yüzde 10 artması maliyetler içindeki payına paralel rekabet gücünü azaltıcı etki yapacak. Zammın en önemli tahribatı burada olabilir. Çünkü lira bazında artırılmamış olsa bile, düşen dolar kurundan dolayı elektrik ve enerji fiyatları dolar bazında artıyordu. Şimdi bunun üzerine bir de zam binmiş olacak.

- Enflasyona etkisi- Elektrik zammı ikinci olumsuz etkisini enflasyon üzerinde gösterecek. Yüzde 15'lik elektrik ve yüzde 14'lük doğalgaz zammının tüketici fiyatlarını yüzde 0.57 artırması bekleniyor. Devamında da otomatik fiyat ayarlama mekanizması getirileceğinden gelecek aylarda elektrikten ve enerjiden enflasyonun üzerine yeni bindirimler olabilecek. Geçmiş yıllarda elektrik fiyatlarının sabit tutularak enflasyonun aşağı çekilmesine verilen destek 2008'den başlayarak kösteğe dönüşecek. Sigaradan başlayarak başka zamlar da yola girmiş durumda. Bu da, enflasyon hedeflemesinde iki yıl üst üste yüzde 100'e yakın ıskaladıktan sonra üçüncü yıla da büyük bir dezavantajla başlamak anlamına geliyor.
Bir tarafı düzeltirken bir başka tarafı yıkmamak için düzeltme adımlarının küçük küçük atılması ve zamların biriktirilmemesi gerekiyordu. Bu aşamadan sonra bedel ödemeden olmuyor.

- Sonuç- "Geç kalan bütün gün yürür." Amerikan Atasözü