Kendine iyi bak deme bana!

Hiç mektupla terk edildiğiniz oldu mu? Ya da günümüzün moda iletişim şekli cep mesajıyla? Nereden çıktı bu konu? Hikâye aslında çok güzel. Kendisini konsept sanatçısı olarak tanıtan Sophie Calle, 51 yaşında sevgilisi tarafından bir e-mail aracılığıyla terk edilmiş. Mesleğinde başarılı 107 kadından aldığı mesajı yorumlamalarını istemiş. Yazarından aktrisine, medyumundan gazetecisine kadar 107 farklı kadın, veda mektubu için 107 değişik yorumda bulunmuş. Durun daha bitmedi. Bu yorumların hepsi önce Paris'te Centre Pompidou'da, ardından Venedik Bienali'nde sergilenmiş. Yani veda mektubu olmuş mu size bir sanat eseri? Kadınlar, çıkış noktası her ne kadar kalp kırıklığı olsa da vedayı unutturacak bir sürü cevap yazmışlar. Özel hayatını fazla sergilediği için tutucu eleştiri çevrelerinden kırmızı kart gören Calle, bence müthiş bir iş gerçekleştirmiş. Biz kadınların en çok takıldığı cümle, onun da ana çıkış noktası olmuş.
"Kendine iyi bak!"
Acayip bir laftır değil mi? Bizde de son 10-15 yıldır kullanılan, İngilizceden Türkçeye çeviri bir cümle. Yoksa insan kendisine nasıl iyi baksın? Başkası daha iyi bakmaz mı? Şaka bir yana, Sophie Calle'un içten içe sinir olduğu bu cümle, sanatının başka bir tarafa kaymasını sağlamış.
"Veda mektubundaki 'Kendine iyi bak,' cümlesini okuyunca, bir an durup düşündüm. O zaman dönüp kendime baktım. Deneyimlerim, acılarım, aşklarım... Hepsi bende bir şekilde ilham yaratmış. Peki niye ayrılık anının, benden ayrılış biçimi de sanatıma girmesin?"
107 değişik kadın, 107 farklı cevap. Marie Claire dergisinde okudum. Bir hakim karar vermiş. Bir psikiyatrist tanı koymuş. Bir oyuncu mesajı sahnelemiş. Bir gazeteci sorular sormuş. Yani bir anlamda normalde bir kadının günlerce okuyup ağlayacağı bir veda mektubu, aslında o kadının hemen iyileşmesini sağlamış. Peki sanat bir terapi midir? Siz söyleyin!

"Bir veda mektubuna 107 kadın cevabı" projesi, hakikaten de yaratıcı. Peki biz olsaydık nasıl cevaplar verirdik? Ben de boş durmadım küçük çapta bir kamuoyu yoklaması yaptım. Öncelikle şunu belirteyim.
1- Hiçbir kadın ayrılığın mektup, e-mail ya da mesajla yapılmasını sevmiyor. Hatta nefret ediyor. Hepsinin ortak cümlesi "Ne o cesareti yok muymuş?"
2- Kadınlar, 'Kendine iyi bak',cümlesinden hakikaten nefret ediyor. Üstelik bir de ayrılık mesajında yazılıysa...
3- Kadınların çoğu verdikleri yanıtlarda kendileri olmadıklarını itiraf ettiler. "Böyle cevap veririm ama içimden aslında bunları derim," diye. Belki de adamları mektup aracılığıyla "Elveda..." demeye biz zorluyoruz. Ne dersiniz?
Şimdi gelelim yorumlara.

SORU: Sevgiliniz sizden bir veda mektubuyla ayrılıyor. Son cümlesi de "Kendine iyi bak." Ne düşünürsünüz, nasıl cevap verirsiniz?
(Cevaplara geçmeden söylemekte yarar var. Her kadın vedanın mektupla yapılmasından çok, bu cümleye takılıyor. İnatla ona cevap vermek istiyor.)
CEVAPLAR
- Sana ne? Bakarım bakmam. Sana ne? (İşkadını)
- Olur bakarım, sen defolup gidebilirsin (Öğrenci)
- "Hoşçakal" demekten daha acı, daha yaralayıcı. Nedir bu, acıma duygusu mu? Bu cümle daha da çok üzülmemi sağlıyor. (Heykeltıraş)
- Valla kim ne derse desin, benim en sinir olduğum laf "Seni hâlâ çok seviyorum ve sevmeye devam edeceğim," lafıdır. Onun üzerine tanımam. (Bankacı)
- Ancak e-maille terk edebilen zavallı ezik. Beni senden kurtardığın için teşekkür. (Gazeteci)
- Kendime iyi bakarım ya da bakmam. Elalemin derdi, seni mi gerdi? Ya da asıl bundan sonra sen bensiz kendine nasıl bakacaksın? İyisi mi bir ayna al da kendine uzun uzun ama iyi bak. (Halkla ilişkiler şirketi sahibi)
Şimdi favorime, çok daha içten bulduğum bir cevaba geliyorum.
- Kendime nasıl bakacağımı unutalı epey zaman olmuş. Maalesef tekrar öğrenmem gerekecek. Tıpkı yeni yürümeye başlayan çocuklar gibi. (Sanatçı) Ayrıca telefonda cevap yerine Candan Erçetin'in Saçma şarkısını mırıldanan dosta da teşekkür. İyi ki hatırlattın!
Kendini iyi bak deme, denmez saçma
Kendime bakarım elbet, sen hiç korkma
Kendine kalıyor insan, eninde sonunda
Sen bize iyi bak Tanrım, sevdalı kullarına

Kadınlar acımasız. Kadınlar maskeli. Kadınlar erkeği mektuba zorlayacak kadar hükmedici. Peki ya erkekler? Örneğin belki de çok zorlanarak ve içi acıyarak yazdığı veda mektubu, 107 kadın tarafından paramparça edilen sevgili bu konuda ne düşünüyor? İsminin yayınlanmasını istememiş. Haklı adam tabii. Ya siz beyler? Siz en çok hangi şekilde terk edilmeye karşısınız? Peki ya sizi en çok sinirlendiren cümle nedir? Haftaya...