Erdoğan ADL Başkanı Foxman'la görüştü

Amerikan Musevi kuruluşu Anti-Defamation League'ın (ADL-İftira ve İnkara Karşı Mücadele Birliği) Ulusal Direktörü Abraham Foxman, Ermenistan ve Türkiye arasındaki tarihsel konunun ABD Kongresi, ya da başka bir ülkenin meclisinde değil iki ülke arasında çözülmesi gerektiğini söyledi.

Abraham Foxman, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın New York'taki Musevi cemaati temsilcileriyle görüşmesinin ardından Türk gazetecilerin görüşmeyle ilgili sorularını yanıtladı.

''KİMİ ZAMAN DOSTLAR ARASINDA ANLAŞMAZLIK OLABİLİR''

Foxman, görüşmede dostluğa dayalı ilişkileri hakkında konuştuklarını belirterek, ''Kimi zaman dostlar arasında anlaşmazlık olabilir, ancak eğer aralarındaki ilişki dostlukla başlamış ve saygıyla sürmüşsü dost kalmayı da sürdürürler'' dedi.

Anlaşmazlık konusunun ne olduğunun sorulması üzerine Foxman, anlaşmazlığın Türk-Ermeni tarihini tanımlayan kimi sözcüklerin olduğunu bildirdi. Foxman, görüşmede Türk-İsrail ilişkilerinin gündeme gelip gelmediğinin
sorulması üzerine Musevi cemaati olarak Erdoğan ile neredeyse 1 saatlik bir görüşme yaptıklarını, temel olarak Türk-Musevi ilişkilerini tarihsel ve günümüz açısından ele aldıklarını söyledi. Foxman ''Kendilerine
Türkiye'de Museviler'e gösterilen destek, saygı ve hoşgörü için takdirlerimizi ifade ettik. Ayrıca Türk-ABD ilişkileri hakkında konuştuk. İran, Suriye ve Ortadoğu Barış süreci gündeme geldi. Görüşmede hem Türkiye, hem Musevi cemaati hem de ABD için çok önemli olan Türk-İsrail ilişkilerini de konuştuk'' diye konuştu.

''BU TARİHİ KONU ABD KONGRESİ'NDE DEĞİL, İKİ ÜLKE TARAFINDAN ÇÖZÜLMELİ''

Foxman, ABD Kongresi'ndeki Ermeni tasarısıyla ilgili görüşünün sorulması üzerine şöyle konuştu:

''Biz şuna inanıyoruz ki Ermenistan ve Türkiye arasındaki tarihle ilgili bir konu ABD Kongresi'nin koridorlarında değil, Ermenistan ve Türkiye tarafından çözülmeli. Bu konu siyasal bir konu değil.
Kongredekiler tarihçi değil ve bu konu oraya ait bir konu değil.''

Foxman, bu konunun çözülmesi gerektiğini belirterek, asıl konunun kullanılan sözcükler olmadığını savunarak, ''Asıl soru şu, bu konu siyasal mı yoksa tarihsel bir konu mu? Gerçek şu ki bu tarihsel bir konu, biz siyasal bir organ değiliz, yani biz bir sözcüğü kullanıyorsak ya da kullanmıyorsak biz (o sözcükler üzerinde) yargılama yapmıyoruz'' dedi. Foxman, siyasal bir organ olan ABD Kongresi'nin tarihçiliğe soyunup yargılamama yapmaması gerektiğini kaydetti.

''GEÇMİŞE DEĞİL, GELECEĞE ODAKLANMAMIZ GEREK''

Foxman, ''Ama şuna da inanıyorum ve Başbakan Erdoğan'a da söyledim, bizim geçmişe değil, geleceğe odaklanmamız gerekir'' diye konuştu. 1915 olaylarının ardından gelen Türk ve Ermeni kuşakla ilgilenilmesi gerektiğine işaret eden Foxman, ''Bizim Türkiye ile Ermenistan arasındaki ilişkileri daha yakın duruma getirmeye odaklanmamız gerek. Eğer Musevi cemaati, ABD ve Kongre (bu konuda) yardım etmek istiyorsa iki ülkenin torunları için Türkiye ve Ermenistan'ı biraraya getirmelidir'' dedi.

Ermeniler konusunda kullandığı kimi sözcüklerin Türkiye'de tarihsel değil siyasal olarak değerlendirildiğiyle ilgili bir soru üzerine ise Foxman, bunun yorumlamaya bağlı olduğunu söyledi. Erdoğan ile Musevi cemaati olarak toplu görüşmelerinin ardından başbaşa bir görüşmede de bulunduğunu belirten Foxman, ''Dostlar arasında anlaşmazlıklar olabilir, bu durum aradaki ilişkiyi, dostluğu ya da saygıyı değiştirmez. Bu da zaten hem toplantıda, hem başbakanının beni karşılamasında hem de benim onu karşılamamda belirgindi. Biz dost olmaya, ilişkimize değer vermeye ve konuyla ilgili destek vermeyi sürdüreceğiz'' diye konuştu.

Konunun ne ABD Kongresi, ne Fransız meclisi ne de başka bir yerde tartışılmaması gerektiğini kaydeden Foxman, Ermeniler'in, konunun tarihsel ya da başka tür bir organa bırakılmasına olumlu yanıt vermesini umduğunu, ancak bu konuyu tartışacak yerin Amerikan Musevi toplumu ya da ABD Kongresi olmadığını vurguladı.

Bu arada bir Türk gazetecinin, Erdoğan'ın kabulünden önce ''Toplantıda neler konuşacaksınız, kendinizi nasıl hissediyorsunuz?'' diye sorması üzerine Foxman, ''görüşmeyi çok istediğini'' bildirdi. ''Peki heyecanlı mısınız?'' sorusuna ise Foxman, ''Ben yalnızca eşimin yanında heyecanlanırım'' diye gülümseyerek yanıt verdi.

(AA)