Bir fon daha battı, dünya piyasaları yere serildi

Dünya piyasalarını kasıp kavuran 'mortgage' krizi yeni bir fonun daha batmasıyla derinleşti. Finans devlerinin sırt çevirdiği American Home Mortgages fonu da iflasın eşiğine geldi. Dün bu haberle çalkalanan global borsalarda panik yeniden tırmanışa geçti. Çünkü bu kez batan fon düşük gelirlilere kredi açan değil, cüzdanı kalın kredibilitesi yüksek 'bordrosuz' tüketicilere kredi veren bir kuruluştu. Yani artık mortgage krizi sınıf atlamış oldu. Bu da yatırımcıları ve kreditörleri endişeye boğdu. ABD borsalarının kayıpları yüzde 1'lerde kalırken, Avrupa'daki borsalarda düşüş yüzde 2'leri buldu. ABD'nin en önemli mortgage fonları arasında yer alan American Home Mortgages (AHM) fonunun önceki gün 300 milyon dolarlık mortgage kredisini fonlayamayacağını açıklamasıyla düşüşe geçen dünya borsaları dün de sert düşüşlerini sürdürdü. AHM dün de 500 milyon dolarlık krediyi finanse edemeyince şirket hisseleri yüzde 90 çakıldı. Nakit sıkıntısını aşamayan ve UBS, JP Morgan Chase ve Bear Stearn's gibi üç büyük yatırım bankasında kredibilitesi oldukça zayıflayan American Home Mortgages iflasın eşiğine geldi. ABD'den yayılan mortgage dalgası ile uluslararası piyasalar yeniden sarsıldı. ABD'de dar gelirlilere yönelik mortgage kredi sorunlarının genele yayıldığı endişesi ile Amerikan vadeli işlemler borsası güne hızlı düşüşlerle başladı ve ABD'de açıklanan özel sektör istihdam rakamlarının beklenenin altında kalması ve ABD Hazine Bakanı Henry Paulson'nun, konut sorununun piyasaya etkisinin büyük oranda sınırlandığını belirtmesiyle düşüşler yavaşladı ve Amerikan borsaları güne artıda başladı. Avrupa borsaları ise güne yüzde 2'ye varan kayıplar ile başlarken, Asya borsalarında ise değer kayıpları yüzde 4'e kadar yükseldi. Londra borsası dün yüzde 1.12 düşerken, Paris borsası yüzde 1.33, Frankfurt borsası ise yüzde 0.65 değer kaybetti. Güney Kore'li Kospi ise yüzde 3.97 düşerken, Japon Nikkei Endeksi ise yüzde 2.19 değer kaybetti. 2006 yılında 196 bin kişiye 58.9 milyar dolarlık mortgage kredisi sağlayan American Home Mortgages'ın (AHM) iflasın etme noktasına gelmesinin 2007 şubat ayından beri yaşanan mortgage sorununa farklı bir seyir getirdiğine dikkat çeken uzmanlar, AHM'nin verdiği kredilerin sorun yaşanan dar gelirlilere yönelik mortgage kredileri olmadığını belirtti. Piyasa analistleri, AHM'nin kredibilitesi yüksek ancak düzenli gelirlerini belgelemeyen kesime yönelik mortgage kredisi kullandırmasının ve kredi sorununun bu alana sıçramasının problemin genele yayılacağı endişesini güçlendirdiğini kaydetti. 2007 yılının ilk çeyreğinde 16.7 milyar dolarlık mortgage kredisi sağlayan AHM, 1988 yılında Michael Strauss tarafından kurulmuş. 1999 yılında yeniden yapılanmaya giderek borsaya kote olan şirket ayrıca Fortune Dergisi'nin 'ABD'nin en hızlı büyüyen 100 şirketi' listesinde de yer aldı. Son 1 haftada yaşanan turbulansta en borsalar arasında en büyük kayıp bu kez de Türk borsasında oldu. İMKB 1 haftada yüzde 7.8 çökerken, İMKB'yi yüzde 7.5'lik düşüşle Brezilya'da Bovespa endeksi izledi.

Batan AHM en hızlı büyüyenler listesinden iflasın eşiğine geldi
* 1988 yılında kuruldu

* 1999 yılında yeni yapılanma ile halka açıldı

* ABD'nin en hızlı büyüyenleri arasında yer aldı

* 2006'da 58.9 milyar dolar kredi verdi

* 2007 ilk çeyrekte 16.7 milyar dolar kredi verdi

* 2006'da 7 bin 400 çalışana sahipti.

* Son dönemde yaklaşık 500 kişiyi işten çıkardı