Mortgage'ın zincirleme etkisi ile piyasalar diken üzerinde

ABD gayrimenkul piyasasında yaşanan kriz, başta Wall Street olmak üzere global finans sektörünü endişelendirmeye devam ediyor. Ancak görünen o ki başlangıçta ABD'nin 8.2 trilyon dolarlık dev mortgage pastasının yalnızca küçük bir bölümde yaşandığı düşünülen sorunlar, finans sektörünün diğer alanlarını da etkisi altına almaya başladı. Bankalardan özel yatırım şirketlerine, dünya borsalarından kredi derecelendirme şirketlerine kadar çok sayıda kuruluşu etkileyen zincirleme reaksiyonun sonucunda milyar dolarlık kayıpların oluşması bekleniyor. ABD Merkez Bankası Başkanı (Fed) Ben Bernanke'ye göre ise 100 milyar dolara kadar çıkabilecek bu zararın en çok banka ve hedge fonları etkilemesi bekleniyor.

DÜŞÜK FAİZ CAZİBESİ
ABD'li finans kuruluşları özellikle eski Fed Başkanı Alan Greenspan döneminde izlenen düşük faiz politikasının getirdiği fiyat avantajı yardımıyla, konut kredisi alanında tüketicilere yönelik çok çeşitli hizmet paketleri hazırladı. Yeni kredi fırsatları arasında en büyük dilim ise satın alma gücü düşük olan kesime yönelik (subprime) geliştirilen ürünlere ayrıldı. Bu kredilerde, bankalar tüketicilere satın alacakları ev ve dairelerin bedelinin tamamını borçlanma fırsatı veriyor. Kredi faizlerinin, Fed'in açıkladığı faiz oranına göre ayarlandığı bu sistemde şartlar özellikle düşük gelirli ABD'liler için çok cazipti. Bu nedenle son 5 yıl içerisinde düşük gelirli kesime yönelik mortgage kredilerinde 4 kat artış yaşanarak toplam 2 trilyon dolarlık bir büyüklüğe ulaşıldı. Ancak son 5 yıl içerisinde Fed'in faiz oranlarını kademeli olarak yüzde 5.25'e kadar yükseltmesi konut kredisi faizlerini de etkiledi. Bu modele göre borçlanan çok sayıda ABD'li ödeme zorluğuyla karşı karşıya kaldı.

Bankalar
YATIRIMCILARbankalardan kredi alarakABD konut kredisipazarında kullandı.Uzmanlar 250 milyar $seviyesindeki bu rakamınbüyük bir kısmının geridönmeyeceğini düşünüyor.

Yatırım şirketleri
ABD mortgage pazarındayaşanan kriz, kredimaliyetlerinin artmasınaneden oldu. Artık şirketsatın almak çok dahamaliyetli olacak.

Borsalar
MORTGAGE kredilerindekisorundan etkilenen ilk halkaborsalar. Son dalga, şirket satınalımlarıyla yakalanan yukarı yönlüivmeyi tersine çevirdi. Satınalmaların azalacak olması dalganındaha süreceğini gösteriyor.

Rating kuruluşları
MORTGAGE bağlantılı yatırım kağıtlarına yüksek not veren S&P ve Moody's de olumsuzetkilendi. Kağıtların değerlerinihızla aşağı çeken şirketlerinitibarı da tehlikede...