Siyasetten modaya poşu transferi

Che Guevara tişörtleri, Mao şapkaları, kamuflaj kıyafetler... Politik mesajlı moda akımlarındaki son çılgınlık ise Filistin poşuları. Yasser Arafat'ın halk arasına çıkarken başından eksik etmediği bu geleneksel Ortadoğu eşarbı, bugünlerde tüm Avrupa ve Kuzey Amerika gençliğinin boyunlarını süslüyor. Özellikle Amerika, Kanada, Almanya, Hollanda, Danimarka ve Finlandiya'da boynuna poşusunu bağlamadan çıkan bir genç görmek neredeyse imkânsız. İngiltere'de de durum çok farklı değil. Sevgilisi Kate Moss gibi bir 'moda ikonu' olarak algılanan Pete Doherty'nin, konserlerine farklı renklerdeki poşularla çıkması da 'salgının' İngiltere sokaklarına iyice yayılmasına neden oldu. Poşunun dünya sokak modasını ele geçirmesi, hem moda hem de politika alanındaki tartışmaları beraberinde getirdi. Ortadoğu asıllılar poşuları 'kendi coğrafyalarına özgü, geleneksel eşarplar' olarak nitelendirirken, Arafat ve Filistin sempatizanlarınca tercih edilen bir sembol olduğu gerçeği de gözardı edilemiyor. Ülkemizin güneydoğu bölgesinde de sıklıkla kullanılan poşu, Ortadoğulu erkeklerce yıllardır kum ve güneş gibi çevresel faktörlerden korunmak için kullanılan bir baş giysisi. 1936- 1939 yılları arasındaki İngiliz işgaline karşı Filistin milliyetçiliğini sembolize eden 'kefiye' (Poşunun başka bir adı), 1980 sonlarında gerçekleşen intifadanın ilk günlerinden beri de Filistin Kurtuluş Örgütü ve Filistin davasına verilen destekle özdeşleştirildi.

HAVALI GENÇLER TAKIYOR
2007 ilkbaharında ise tüm dünya bir anda 'poşu' takmaya başladı. Skinny jeanler ve baskılı tişörtlerin 'olmazsa olmaz' kombini haline gelen 'kefiye'ler, sokak modası ve popüler kültürden beslenen ünlü mağazalar zinciri Urban Outfitters'da da satılmaya başlanınca 'cool' görüntünün en önemli şartı haline geldi. 'Savaş karşıtı kaşkol' adıyla birçok renkte ve 20 dolardan satışa çıkan poşuları sadece 'moda aksesuarı' olarak algılamayanlar da var elbette. İsrailli bir aktivist gönderdiği mektupta, mağazayı terörle özdeşleşen eşarplar' satmakla suçluyor ve İsraillileri rencide ettiklerini söylüyordu. Bunun üzerine 'Havalı gençler bunları takıyor' yazısıyla satılan eşarplar bir anda Amerika'daki tüm Urban Outfitters mağazalarından toplatıldı ve derhal bir 'özür' açıklaması yapıldı: "Bu ürünü, hassas niteliği nedeniyle kaldırmak durumundayız. Kimseyi rahatsız etmek istememiştik." Urban Outfitters'ın geçtiğimiz aylarda verdiği bu karar çok tartışıldı. Kimi 'isteyenin istediğini giyebileceğini' söylerken, kimi Filistin yanlısı da bu tartışma sonucunda apolitik gençlerin biraz olsun tarih ve politika öğrenebileceğini savundu. Arkansas Üniversitesi'nden antropoloji profesörü Ted Swedenburg ise eşarbın 'savaş karşıtı' olarak satışa çıkmasına dikkat çekti ve bu sıfatın birkaç yıl öncesinin Amerika'sında rahatlıkla kullanılamayacağını söyleyerek, 'ülkenin savaş karşıtı ruh halinin' Arap birliğinden daha önemli olduğunu vurguladı. Poşunun, özellikle 11 Eylül sonrası 'doğulu' ve 'Arap' birçok şeye kuşkuyla yaklaşan Amerikan toplumunun en popüler mağazalarından birine girmesi dikkate değer bir gelişmeydi.

BALENCIAGA'DA DA VAR
Son duyumlara göre Urban Outfitters'ın Amerika dahil birçok mağazasında poşular tekrar raflara çıkmış durumda. Londra'daki Topshop'ta da birçok rengini bulmak mümkün. Balenciaga'nın 2008 sonbahar-kış koleksiyonunda 'kefiye'den esinlenen kıyafetler görülüyor. Bahar Korçan bile gelecek yılki koleksiyonunda 'poşu'lardan faydalanacağını açıkladı. Londra'nın ünlü bölgesi Camden Town'daki tezgâh sahipleri de satışlarda inanılmaz bir patlama yaşadıklarını, haftada en az 200 adet sattıklarını anlatıyor. Tezgâhtarlar, poşu çılgınlığıyla ilgili en önemli tartışmaya da atıfta bulunuyor: "Gençler bunları sadece 'moda' olduğu için alıyor. 'Ünlülerin taktığı eşarptan istiyorum,' diye geliyorlar bize. Takanların çoğu anlamını, neyi e ettiğini ve tarihini bimiyor. Filistin poşuları 'moda'ya kurban gidiyor ve anlamını yitiriyor."