Herkesin merak ettiği, gramı 100 dolar olarak ifade edilen ulusal marker'da çökme olunca, EPDK şirketlere 'çalkalayın' talimatı verdi. Şimdi iki günde bir şirketler "marker çalkalıyor".
Kaçak akaryakıtla mücadale etmek isteyen Türkiye'de son 2.5 aydır piyasada dolaşan benzin ve motorin 'işaretli'. Otomobili olan herkes akaryakıt istasyonundan içinde ulusal marker olan yakıtı alıyor ve kullanıyor. Adı çok duyulan ve sektörde tartışmalara neden bu özel işaretleyiciyi 'ilk kez SABAH' gazetesi görüntüledi. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) Başkanı Yusuf Günay, Kızılcahamam'daki bir toplantıda 'ulusal marker'da denetimleri başlatıyoruz" açıklamasını yaparken biz aynı saatlerde Gemlik'teki tesislerini bize açan ve bir marker yükleme operasyonuna katılmamızı sağlayan BP şirketinin yetkilileri ile 250 metreküp motorine marker yüklüyorduk. Ancak gördük ki, iş hiç de kolay değil. İşte ilginç ve biraz da komik marker yükleme operasyonu:
ÖNCE SICAK SU DUŞU
* 1 Ocak 2007'den itibaren Türkiye sınırları içinde satışa sunulmadan önce içine tüm akaryakıtlar, marker yani formülü TÜBİ- TAK'ta gizli özel bir işaretleyici ile işaretleniyor. BP'nin ithal ettiği akaryakıta marker enjeksiyonu yapmak üzere sabah saatlerinde Gemlik'e doğru yola çıkıyoruz. Bize BP Satış ve Hizmet Destek Müdürü Sancan Çokacar ve Gemlik Akaryakıt Terminali Müdürü Berkan Özkan eşlik ediyor.
* Tesise girmeden önce cep telefonlarımız, kimliklerimiz alınıyor. Özel ayakkabı ve kasklarla tesise giriyoruz. Bizi üzerinde iki kilidi olan marker saklama odasına doğru götürüyorlar. Oda 24 saat kamera ile kontrol altında tutuluyor. Anahtarın biri Terminal Müdürü Berkan Özkan'da diğeri ise marker yükleme işleminin doğru yapılıp yapımadığını denetlemek üzere orada olan özel denetleme şirketinin yetkilisinde.
* Arka arkaya kapılar açılıyor. Odada iki tane kilitli sandık ve onların içinde 25'er litrelik 4 tane marker fıçısı var. Bu sandıkların anahtarı da açılıp mühürlü marker bidonlarıçıkarılıyor. Terminal Müdürü Berkan Özkan, talimatlar gereği daha verimli sonuç almak için iki gün önce marker bidonuna 40 derece ısıda sıcak su banyosu yaptırdıklarını anlatıyor.
* Ardından sıra 250 metreküplük motorine yüklemek için gerekli olan 2 litre marker'ı almak üzere bidondan yükleme yapmaya geliyor. Ama mühür çözülmeden önce marker bidonu 'iyici bir çalkalanıyor'. Homojen olmadığı söylentileri yalanlasa da EPDK'dan gelen talimatta markerin iyi karışması için önce çalkalanması isteniyor. Bu nedenle marker iki günde bir çalkalanıyor. Operasyondan önce son çalkalamadan sonra iki litre marker özel teraziler ile ölçülüp cam şişelere dolduruluyor.
200 BİN YTL TAŞINIYOR
* Teknik müdür önde, birinin elinde marker dökülürse serilmek üzere kullanılacak bezler, diğerinde 2 litre marker ve sonuncusunun elinde de marker'ın ölçüldüğü litre olmak üzere üç kişi açık alanda akaryakıta marker yüklemek için yola çıkıyor. Söz konusu 2 litrelik marker'a bir şey olması durumunda şirket 250 metreküplük motorinin toplam vergisini ceza olarak ödemek zorunda. Bu da yaklaşık 200 bin YTL ediyor. Bu nedenle eller titre yerek iki küçük şişe taşınıyor.
* Yine anahtarı Teknik Müdür'de olan bir tel kafesin önüne geliniyor. Tel kafes açılıyor, operasyon için üç kişi içeriye giriyor ve akaryakıta marker enjekte edilmeye başlanıyor. Bu işlem marker yüklenecek akaryakıt tankının büyüklüğüne göre 4 - 8 saat arasında değişiyor.
* Son adım akaryakıta doğru oranda marker karıştırılıp karıştırmadığının tespiti. Gözetmen kontrolünde her adım doğru yapıldığı halde operasyon sonrasında yüklenen akaryakıtta marker oranı yüzde 106 çıkıyor. EPDK'ya haber veriliyor, 'bol marker'lı akaryakıta satış izni çıkınca' rahatlanıyor...