|
 |
|
  |
|
 Gıdada son 4 yılın en yüksek artışı yaşandı
Merkez Bankası, Eylül ayı enflasyon değerlendirmesinde, Ramazan ayının gıda fiyatları üzerinde artış yönlü geçici etkisinin, ekim akında da sürmesinin beklendiğini bildirdi.
Değerlendirmede, giyim ve ayakkabı grubunda yüksek oranlı yeni sezon artışlarının gerçekleşeceği döneme girildiği de kaydedildi. Merkez Bankasının ''Eylül Ayı Fiyat Gelişmeleri'' değerlendirmesine göre, tüketici fiyatları yıllık enflasyonu Eylül ayında, gıda, giyim ve eğitim gruplarındaki mevsimsel fiyat artışlarının geçmiş yılların üzerinde gerçekleşmesi ve döviz kurunun gecikmeli etkilerinin bazı alt gruplarda azalarak da olsa sürmesiyle yükseliş gösterdi.
GIDADA
SON 4 YILIN EN YÜKSEK ARTIŞI YAŞANDI
Değerlendirmeye göre, gıda ve alkolsüz içecekler grubu fiyatlarında yüzde 2,86 oranında artışla son dört yılın en yüksek Eylül ayı fiyat artışı yaşandı.
Söz konusu yüksek oranlı artışta, işlenmiş ve işlenmemiş gıda ürünleri fiyat artışlarının ikisinin etkisi beraberce görüldü. İşlenmemiş gıda ürünleri fiyatları bir önceki aydaki belirgin gerilemenin ardından, Eylül ayında yüzde 4,92 oranında artarken, işlenmemiş gıda ürünleri hariç tüketici enflasyonu ise yüzde 0,77 olarak gerçekleşti.
İşlenmemiş gıda ürünleri fiyatlarının seyrinde belirleyici olan meyve ve sebze grubu fiyat artışları ise Eylül ayı gıda ve alkolsüz içecekler grubu fiyat artısının yaklaşık 1,5 puanını oluşturdu. İşlenmiş gıda ürünleri fiyatları ise son iki aydaki yükseliş eğilimini Eylül ayında da sürdürdü.
Değerlendirmeye göre, Ramazan ayının gıda fiyatları üzerinde özellikle işlenmiş gıda ürünleri kanalıyla etkili olduğu düşünülüyor. Değerlendirme, söz konusu etkinin Ekim ayında da devam edebileceği ve bu çerçevede işlenmiş gıda ürünlerindeki yıllık artışın Ekim ayında da yüksek gerçekleşebileceğinin dikkate alınması gerektiği uyarısı yapıldı.
EKİM'DE GİYİM-AYAKKABIDAKİ FİYAT ARTIŞLARI YÜKSEK OLABİLİR
Değerlendirmeye göre, giyim ve ayakkabı grubundaki giyim fiyatları Eylül ayında belirgin bir artış göstermezken, ayakkabı fiyatlarının yüzde 8,25 gibi önemli bir oranda artarak grup fiyatları üzerinde belirleyici oldu.
Üretici fiyatları altında yer alan giyim eşyası ve deri mamul imalatı fiyatlarının Eylül ayında geçmiş yıllara göre daha yüksek oranda artması, Ekim ayı ile birlikte başlayacak olan yeni sezonda giyim ve ayakkabı grubu fiyat artışlarının önceki yıllara nazaran yüksek olabileceğine işaret etti.
Değerlendirmeye göre, Eylül ayında kiranın yüzde 2,38 ile bir önceki yıla yakın bir oranda arttı. Bu doğrultuda bu grupta yıllık artış yüzde 20 seviyesinde seyretmeye devam etti.
Öte yandan, Eylül ayında konut grubuna yönelik enerji fiyatlarının aylık artış hızında bir yavaşlama gözlendi. Enerji kalemleri arasında Eylül ayında artış gösteren tek kalemin, Mayıs ayı sonrası artışı yüzde 8'e ulaşan katı yakıtlar (odun ve kömür) olduğu göze çarptı.
OKUL SERVİSLERİ ARTIŞTA ETKİLİ
Nisan-Temmuz döneminde yüzde 15,81 oranında artan akaryakıt ürünleri fiyatlarının, uluslararası petrol fiyatları ve döviz kurundaki gerilemenin etkisiyle Eylül ayındaki düşüşle birlikte Ağustos-Eylül döneminde yüzde 7,82 oranında azaldığı ifade edilen değerlendirmede, şu bilgiler yer aldı:
''Otomobil ve akaryakıt fiyatlarındaki gerilemeye karşın, ulaştırma hizmetleri fiyatları karayolu ile yolcu taşımacılığı grubunda yer alan okul servis ücretindeki artışın etkisi ile yükselmiştir. Eylül ayı ile birlikte ulaştırma hizmetleri fiyatlarının yıl içindeki birikimli artısı yüzde 9,07 oranına ulaşmıştır.''
Değerlendirmeye göre, eğlence ve kültür grubu fiyat artışında ise Eylül ayında okulların açılması ile birlikte artan okul kitapları ve kırtasiye malzemeleri fiyatları etkili oldu.
Aynı dönemde, paket tur fiyatlarında yurt içi tur fiyatlarının mevsimsel olarak gerilemesine karşın, yurt dışı tur fiyatlarında gözlenen artış, paket tur fiyatlarının yıllık artışının yükselmesine yol açtı.
Eğitim grubu fiyat gelişmelerinde Eylül ayında açıklanan üniversite öğrenim ücretleri temel belirleyici konumunda bulunurken, kamu tarafından belirlenen devlet üniversitelerinin harçları yüzde 5,5 oranında arttı.
Diğer taraftan, fiyat endeksinde bu yıl ilk defa yer alan özel üniversite ücretlerindeki artış da Temmuz-Eylül dönemine yayıldı ve söz konusu artış devlet üniversitelerindeki ayarlamanın oldukça üzerinde (yüzde 15,6) gerçekleşti.
(AA)
|
