Hükümetin 3.5 yıldır elektriğe zam yapmamasının ardındaki gerçek ortaya çıktı. Elektrik üretiminde kullanmak için BOTAŞ'tan gaz alan EÜAŞ'ın, gazın bedelini ödemediği için 6.8 milyar YTL borcunun olduğu öğrenildi.
Hükümet kamu kuruluşu BOTAŞ'ı batağa sürüklemek pahasına zam yapmazken toplam 8.4 milyar YTL'lik alacağının yüzde 80'i EÜAŞ'tan kaynaklanan BOTAŞ, personel maaşlarını ödemek için dahi banka kredisi kullanıyor.
EÜAŞ'ın BOTAŞ'a olan 6.8 milyar YTL'lik borcunun 2.05 milyar YTL'sinin anapara, 4.75 milyar YTL'sini ise faiz olduğu bildirildi. Başbakan Erdoğan ve Enerji Bakanı Güler ise Enerji KİT'lerini kara geçirdikleri için 3.5 yıldır elektriğe zam yapmadıklarını savunuyorlar. Erdoğan, "Demek ki hırsız olmayınca dürüst çalışıp hortumları kesince oluyormuş" diyerek, zam yapmamalarıyla övünmüştü.
Hükümetin
3.5 yıldır elektriğe zam yapmamasının ardındaki gerçek ortaya çıktı. Elektrik üretiminde kullanmak için Boru Hatlarıyla Petrol Taşıma Anonim Şirketi'nden (BOTAŞ) gaz alan Elektrik Üretim Anonim Şirketi'nin (EÜAŞ), gazın bedelini ödemediği için 6.8 milyar YTL borcunun olduğu öğrenildi.
Hükümet kamu kuruluşu BOTAŞ'ı batağa sürüklemek pahasına zam yapmazken toplam 8.4 milyar YTL'lik alacağının yüzde 80'i EÜAŞ'tan kaynaklanan BOTAŞ'ın, personel maaşlarını ödemek için dahi banka kredisi kullandığı bildirildi. Enerji Bakanlığı'na bağlı Hamitabat Elektrik Üretim ve Ticaret Anonim Şirketi'nin (HEAŞ) borcu da eklenince, BOTAŞ'ın alacaklarının yüzde 87'si, bağlı bulunduğu Enerji Bakanlığı'ndan kaynaklanıyor.
TOPLAM ALACAĞI 8.4 MİLYAR YTL
ANKA, BOTAŞ'ın Ağustos başı itibariyle alacak rakamlarına ulaştı. Buna göre, BOTAŞ'ın toplam alacağı 8 milyar 442 milyon YTL'ye alıştı. Bunun 2 milyar 866 milyon YTL'si anapara, 5 milyar 575 milyon YTL'si faiz. Döviz bazında toplam alacak 5.6 milyar dolar oldu. Bunun da 1.9 milyar dolarını anapara, 3.7 milyar dolarını ise faiz oluşturdu.
EÜAŞ'IN ORANI YÜZDE 80.6
BOTAŞ'ın alacağı 8.4 milyar YTL'nin 6.8 milyar YTL'si tek başına EÜAŞ'tan kaynaklandı. EÜAŞ'ın 2 milyar 53 milyon YTL anapara ve 4 milyar 752 milyon YTL faiz borcu bulunuyor. Döviz bazında EÜAŞ'ın 1 milyar 363 milyon dolar anapara, 3 milyar 154 milyon dolar da faiz olmak üzere toplam 4 milyar 517 milyon dolar borcu bulunuyor. Bu borç ile EÜAŞ'ın BOTAŞ'ın toplam alacakları içindeki payı yüzde 80.6'ya karşılık geliyor.
BORCUN YÜZDE 87'Sİ BAKANLIĞIN
EÜAŞ gibi Enerji Bakanlığı'na bağlı durumda bulunan HEAŞ'ın elektrik üretimi için gaz aldığı BOTAŞ'a 122 milyon 670 bin YTL'si anapara, 420 milyon YTL'si faiz olmak üzere toplam yaklaşık 543 milyon YTL borcu bulunuyor. BOTAŞ'ın alacaklarının yüzde 6.4'ü HEAŞ'tan kaynaklanıyor. Dolayısıyla Enerji Bakanlığı'nın EÜAŞ ve HEAŞ yoluyla, BOTAŞ'ın alacakları içindeki payı yüzde 87 oluyor.
EGO'NUN PAYI YÜZDE 10
Borç nedeniyle BOTAŞ ile karşı karşıya gelen Ankara Büyükşehir Belediyesi EGO'nun borcu, BOTAŞ'ın toplam alacağı içinde yüzde 10'u oluşturuyor. EGO'nun, 526 milyon YTL'si anapara, 365 milyon YTL'si faiz olmak üzere 891 milyon YTL borcu bulunuyor.
BOTAŞ'ın tahsilat tablolarına göre, şirket 2006'da 4 milyar 375 milyon YTL borç tahakkuk ettirdi. Bunun 3 milyar 796 milyon YTL'sini tahsil etti. Böylece tahsilat oranı yüzde 87 olarak gerçekleşti. EÜAŞ ve EGO için ise tahsilat oranları çok daha düşük oldu.
EÜAŞ TAHSİLATI YÜZDE 50'DE KALDI
2006'da EÜAŞ ve HEAŞ'a 596 milyon YTL borç tahakkuk ettirildi. Bunun 300'ü ödendi. Tahsilat oranı da yaklaşık yüzde 50'de kaldı. EGO'dan 2006'da yapılan tahsilat oranı yüzde 46 oldu.
BOTAŞ, 2006'da 578 milyon YTL alacağını tahsil edemedi. Bunun 296'sı EÜAŞ'tan kaynaklandı.
İstanbul Gaz Dağıtım Anonim Şirketi (İGDAŞ), İzmit Gaz Dağıtım Anonim Şirketi (İZGAZ), Yap-İşlet (Yİ) ve Yap-İşlet-Devret (YİD) santraları ise borçlarının tamamına yakınını ödediler. En yüksek tahsilat oranı yüzde 99 ile, alım ve fiyat garantisi olduğu için pahalı elektrik üretimini devlete satarak sorun yaşamayan Yİ ve YİD'lerden geldi. 2005'TE DE AYNI TABLO
Tahsilatta 2005 yılına bakıldığı zaman, tahsil edilemeyen 495 milyon YTL'nin 487'sinin EÜAŞ ve HEAŞ'tan kaynaklanması dikkat çekti. EGO'nun 2005 açığı 10 milyon YTL oldu. Yİ ve YİD'ler 2005'te de en yüksek tahsilat oranı ile 3.2 milyar YTL ödeme yaptılar.
ERDOĞAN'IN EÜAŞ HESABI BOŞ ÇIKTI
Gelinen noktada, Başbakan Tayyip Erdoğan ve Enerji Bakanı Hilmi Güler'in enerji KİT'lerini kara geçirdikleri için 3.5 yıldır elektriğe zam yapmadıkları savunmaları tartışma yarattı. BOTAŞ'ın alacak rakamları, EÜAŞ'ın elektrik üretiminde kullandığı gazın bedelini ödemediğini ortaya koydu. Doğalgaz maliyeti, elektrik üretim maliyeti içinde yüzde 80'in üzerinde paya sahip olduğu için EÜAŞ'ın elektriğe zam yapmaması hiçbir anlam ifade etmiyor.
Erdoğan ve Güler ise, 2.3 katrilyon lira borç ile devraldıkları enerji KİT'lerinde; borç ödeme, vergi verme ve dış kredi ödemesi ile 11 milyar YTL katma değer yarattıklarını ileri sürmüşlerdi. Elektriğe bu nedenle zam yapmadıklarını belirten Başbakan Erdoğan, "Demek ki hırsızlık olmayınca, dürüst çalışıp, hortumları kesince oluyormuş" demişti. (ANKA)
Elektrikte '0' zammın sırrı
