|
 |
 |
 |
 |
|
Hayatını ve sanatını kadınlarla değiştirdi
Pablo Picasso 20. Yüzyıl sanatını biçimlendiren bir dehaydı. Farklı tarzları ustalıkla üreten İspanyol ressaın hayatı kadınlarla birlikte değişti.
Tam ismi bütün İspanyollar gibi yedi göbek aile efradının anıldığı 13 kelimeden oluşan Pablo Picasso 1881 yılında Malaga'da doğdu. Bir resim öğretmeni olan babası Jose Ruiz Blasco yeteneğini kısa sürede keşfetti. Rivayete bakılırsa bu öyle bir keşifti ki babası resim yapmayı bırakacaktı... Babasının modellik yaptığı "Bilim ve Merhamet" adlı tablosu Madrid Güzel Sanatlar Sergisi'nden onur ödülü aldığında henüz 15 yaşındaydı. Barselona'ya taşınan ailesinden ayrılarak okumak için Madrid'e gitti, ancak okulu bıraktı ve Barselona'ya geri döndü. Yeni çıkan dergilerde ilüstratör olarak çalışmaya başladı. Henüz yirmi yaşına gelmeden Paris'e gitti ve yüz yıl dönümünde, 1900 yılında ilk kişisel sergisini açtı. Paris'e tepeden bakan Monmartre' a yerleşti ve özgürce yaşayan modelleri sayesinde hayatı boyunca onları değiştirdikçe her şeyini hatta tarzını bile değiştireceği kadınlarla tanıştı. İlk aşkı 1912'ye kadar hayatını paylaşacak olan model Fernande Olivier oldu. Birlikte Paris'e geldiği arkadaşı Casagemas'ın 1901 yılındaki intiharıyla derin bir hüzne kapıldı. 1904 yılına kadar sürecek olan bu döneme resimlerinde kullandığı mavi renk yüzünden "Mavi dönem" denecekti.
AFRİKA MASKLARI
Anarşist ev arkadaşı Pere Manyac sayesinde gözaltına alındığında polisle de tanıştı. Afrika heykelleri hem ufkunu açtı, hem de başına dert oldu. Satın aldığı iki Liberya heykeli yüzünden ünlü Mona Lisa'nın Louvre'dan çalınması davasına karışacak ama aynı Afrika sanatıyla bir şaheser de yaratacaktı... Avignon'lu Kızlar Afrika masklarıyla resmedilmiş fahişeleri anlatıyordu ve sanat tarihinde devrim yapan bir kompozisyondu. 1912'de yeni sevgilisi Eva Gouel'le birlikte evini de değiştirmiş, aynı günlerde badana boyası kullanarak kübizmin yeni bir evresine ulaşmıştı. 1917 yılında Parade adlı bale gösterisinin dekorlarını yaparken balerin  Ogla Kokhlova ile tanıştı ve bir yıl sonra evlendi. Savaş sonrası dönemde yaptıkları kübizme sırt çevirdiğini, klasisizme döndüğünü düşündürtmüştü. Hiçbir zaman gerçeküstücü olmadı, ancak onların sergilerine katılacak kadar yakındı. 1927 yılında "Siesta" adlı tabloya yumuşak hatlarıyla ilham veren 17 yaşındaki sarışın Maria- Therese Walther ile tanıştı. 1930'da Paris yakınında Boisgeloup Şatosu'nu satın aldı ve bir heykel stüdyosu kurdu.
BAŞYAPITI
Ardı ardına başlayan anarşist ayaklanmalardan sonra 1936'da İspanya'da patlayan iç savaş Picasso'nun da hayatını değiştirecekti. Açıkça Cumhuriyetçiler'den yanaydı. Bask'ın tarihi başkenti Guernica'nın Hitler'in uçakları tarafından bombalanması üzerine Cumhuriyetçilerin Paris Dünya Fuarı'ndaki pavyonuna konmak üzere 3.5 metreye 7 metre 82 santimlik başyapıtı devasa Guernica'yı tamamladı. Guernica uzun yıllar New York'ta Modern Sanatlar Müzesi'nde kaldıktan sonra 1981 yılında, Franco'nun ölümünden sonra İspanya'ya döndü.Picasso İkinci Dünya Savaşı'ndan hemen sonra Fransız Komünist Partisi'ne üye oldu. 1943 yılında hayatına genç bir ressam olan Françoise Gilot girdi. 1950 yılında Lenin Barış Ödülü'nü aldı. Aynı günlerde Stalin'in ölümü üzerine yaptığı tablo yüzünden Komünist Parti'den ve Françoise'dan ayrıldı. Artık hayatında "Türk elbisesiyle" tuvaline yansıtacağı Jacqueline Roque vardı. 1966 yılında Paris'te açılan Picasso'ya Saygı sergisini 400 bin kişi gezdi. 1971 yılında 70. doğum günü hediyesi Louvre Müzesi'nde yapıtlarının bir bölümüyle açılan sergiydi. Son sergisi için çalışırken, açılışını göremeden 8 Nisan 1973 günü öldü. Picasso arkasında yüzlerce resim, heykel, şiir, gravür bırakırken 20. yüzyılda sanatı biçimlendiren bir dahi olarak hafızalara kazındı. Sakıp Sabancı Müzesi'ndeki "Picasso İstanbul" 92 yıllık bir yaşama sığdırılan bu yaratıcılığı farklı dönemlerden farklı örneklerle bir araya getiriyor.
Cengiz ERDİNÇ
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
