 Bankacılıkta 3 aşamalı önlem
Bankacılık Yasası, bankalar için ''düzeltici'', ''iyileştirici'' ve ''kısıtlayıcı önlemler'' olmak üzere 3 aşamalı bir sistem öngörüyor.
Yeni yasaya göre, faaliyet izni kaldırılan kredi kuruluşları nezdinde bulunan ve doğruluğu hiçbir şüpheye yer vermeyecek şekilde kanıtlanan mevduat ve katılım fonunun sigorta kapsamındaki kısmı, Fon kaynaklarından ödenecek.
Kanun kapsamındaki kuruluşlar ve faaliyetleri, BDDK'nın denetim ve gözetiminde olacak.
Konsolide denetimi de getiren tasarı uyarınca, konsolide bazda sınırlama
ve oranlara tabi olan ana ortaklık, bankalar ve bunların yurtiçi ve yurtdışı bağlı ortaklıkları, birlikte kontrol edilen ortaklıkları, şube ve temsilcilikleri konsolide denetime tabi olacak.
Bankalar her türlü kayıt, bilgi, belge, yapı ve sistemlerini konsolide denetime uygun ve hazır hale getirmek zorunda olacak. Konsolide veya konsolide olmayan bazda yapılan denetimler sonucunda, tedbir alınmasını gerektiren koşulların var olduğu belirlenirse ''düzeltici'', ''iyileştirici'' ve ''kısıtlayıcı önlemler'' alınacak.
FAALİYET İZNİNİN KALDIRILMASI VEYA FON'A DEVİR
Denetlemeler sonucunda bir bankayla şu durumlardan biri ya da birkaçının varlığı halinde BDDK, en az beş üyesinin aynı yöndeki oyuyla alınan kararla bankanın faaliyet iznini kaldıracak ya da kredi kuruluşunun temettü hariç ortaklık hakları ile yönetim ve denetimi, zararın mevcut ortakların sermayesinden indirilmesi kaydıyla, kısmen veya tamamen devri, satışı veya birleştirilmesi amacıyla Fona devredecek.
''-Kısıtlayıcı önlemlerin süresi içinde ya da her halükarda en geç 12 ay içinde kısmen ya da tamamen alınmaması ya da bu tedbirleri kısmen veya tamamen almış olmasına rağmen, mali bünyesinin güçlendirilmesine imkan bulunmadığı veya bu tedbirler alınmış olsa dahi mali bünyesinin güçlendirilemeyeceğinin tespit edilmesi,
-Faaliyetine devamının mevduat ve katılım fonu sahiplerinin hakları ve mali sistemin güven ve istikrarı bakımından tehlike arz ettiğinin ortaya çıkması, Yükümlülüklerini vadesinde yerine getiremediğinin tespit edilmesi,
-Yükümlülüklerinin toplam değerinin varlıklarının toplam değerini aşması,
-Hakim ortaklarının veya yöneticilerinin, banka kaynaklarının, bankanın emin bir şekilde çalışmasını tehlikeye düşürecek biçimde doğrudan veya dolaylı veya dolanlı olarak kendi lehlerine kullanması veya dolanlı olarak kaynak kullandırması ve bankayı bu suretle zarara uğratması.''
BAŞKA BANKAYLA BİRLEŞTİREBİLECEK
Fon, ortaklarının temettü hariç ortaklık hakları ile yönetim ve denetimi kendisine devredilen bankalarla ilgili yetkilerini, maliyet etkinliğini sağlama ve mali sistemin güven ve istikrarını koruma ilkeleri doğrultusunda kullanacak.
Fon, hisselerinin çoğunluğu veya tamamı kendisine intikal eden bankanın, gerektiğinde mali ve teknik yardım da sağlamak suretiyle varlık ve yükümlülüklerini kısmen veya tamamen, mevcut bankalardan istekli olanlara ya da kurulacak bir bankaya devredebilecek. Ayrıca Fon, bankayı istekli olan başka bir bankayla birleştirebilecek.
Fon, mali bünyenin güçlendirilmesi ve yeniden yapılandırılması için gerektiğinde sermayesini artırabilecek, zorunlu karşılık ve umumi disponibilite yükümlülüklerinden kaynaklanan cezai faizlerini kaldırabilecek, iştirak, gayrimenkul ve diğer aktiflerini satın
alabilecek veya bunları teminat olarak alıp karşılığında avans verebilecek. Bankanın likidite ihtiyacını gidermek üzere mevduat koyabilecek olan Fon, sahip olduğu aktifleri üçüncü kişilere satmaya ve BDDK'dan izin almak kaydıyla üçüncü kişilere devretmeye de yetkili olacak.
Finansal sistemin bütününe sirayet edebilecek ölçüde olumsuz bir gelişmenin ortaya çıkması ve bu durumun kurumun koordinasyonunda Fon, Hazine Müsteşarlığı ve Merkez Bankası tarafından müştereken tespiti halinde alınacak olağanüstü önlemleri belirlemeye, Bakanlar Kurulu yetkili olacak. İlgili kurum ve kuruluşlar da bu önlemleri derhal
uygulamakla yetkili ve sorumlu olacak.
EN GEÇ 9 AY İÇİNDE
Temettü hariç ortaklık hakları ile yönetim ve denetimi Fon'a devredilen bankaların, mali bünyelerinin güçlendirilmesi, yeniden yapılandırılması, devri, birleştirilmesi ve satışı ile ilgili süreç, devrin yapıldığı tarihten itibaren en geç 9 ay içinde tamamlanacak. Bu sürede devir, birleşme veya satışın tamamlanamamış olması halinde Fon'un talebi üzerine BDDK, bankanın faaliyet iznini kaldıracak.
BANKA KAYNAKLARININ İSRAFI
Faaliyet izni kaldırılan veya Fon'a devredilen bankaların hakim ortakları ve yöneticileri, bu kanunun şahsi sorumluluğa ilişkin hükümleri saklı kalmak kaydıyla, kullandıkları kaynakları ve bu suretle uğranılan zararları Fon tarafından verilecek süre içinde iade ve tazmin edecekler.
Faaliyet izni kaldırılan bankanın yönetim ve denetimi Fon'a geçecek. İznin kaldırılmasına ilişkin BDDK kararının Resmi Gazete'de yayımlandığı tarihten itibaren, banka hakkındaki ihtiyati tedbir dahil her türlü icra ve iflas takibatı duracak, yeni icra ve iflas takibatı yapılamayacak. Banka hakkında Fon haricinde üçüncü kişiler tarafından açılmış tüm dava, icra ve iflas takipleri mahkeme, icra ve iflas dairesi tarafından derhal Fon'a bildirilecek.
Fon, yönetim ve denetimi kendisine intikal eden bankadaki sigortalı mevduatı ve sigortalı katılım fonunu doğrudan veya ilan edeceği bir başka banka aracılığı ile ödeyerek, mevduat ve katılım fonu sahipleri yerine bankanın doğrudan doğruya iflasını isteyecek. Bu görev ve yetki münhasıran Fona'a ait olacak. Bu şekilde yapılacak iflas isteminde, 2004 sayılı İcra İflas Yasası'nın iflasın ertelenmesine ilişkin hükümleri uygulanmayacak.
Yönetim ve denetimi Fon'a intikal eden banka hakkında iflas kararı verilmesi halinde Fon, iflas masasına, tüm imtiyazlı alacaklılardan önce gelmek üzere imtiyazlı alacaklı sıfatıyla iştirak edecek. Fon, iflas dairesi alacaklılar toplantısı ve iflas idaresi görev ve yetkilerine sahip olarak bankayı tasfiye edecek.
İflas kararı verilmeyen hallerde bankanın iradi tasfiyesi, banka genel kurul kararı aranmaksızın ve Türk Ticaret Kanunu'nun anonim şirketlerin infisah ve tasfiyeye ilişkin hükümlerine tabi olmadan, tasfiye kurulu üyelerinin Fon tarafından atanması suretiyle gerçekleştirilecek.
Faaliyet izni kaldırılan yabancı banka şubeleri hakkında da bu hükümler uygulanacak.
ÜCRETLER, MALİ VE DİĞER SOSYAL HAKLAR
BDDK Başkanı ve Fon Kurulu Başkanına, Başbakanlık Müsteşarı için belirlenen her türlü ödemeler dahil, mali ve sosyal haklar tutarında aylık ücret ödenecek. Kurul başkan ve üyelerine, bu ücretlerin yarısı tutarında herhangi bir kesintiye tabi tutulmaksızın her ay tazminat ödenecek.
Kurumun kadro karşılığı sözleşmeli personelinin ücretleri ile diğer mali ve sosyal hakları, belirlenen ücret tavanını geçmemek üzere kurul tarafından tespit edilecek. Fon'un yönetim ve denetimini devraldığı şirketlerin yönetim, denetim veya tasfiye kurularına atanan memurlar ve diğer kamu görevlilerine, KİT yönetim kurulu üyeleri için belirlenen aylık ücretin 3 katına kadar ücret ödenebilecek.
CEZAİ VE HUKUKİ SORUMLULUK
Kurul başkan ve üyeleri ile kurum personelinin görevleriyle bağlantılı olarak işledikleri iddia edilen suçlara ilişkin soruşturmalar, kurul başkan ve üyeleri için ilgili bakanın, kurum personeli için ise başkanın izin vermesi kaydıyla genel hükümlere göre yapılacak.
Kurul üyeleri ile personelinin iştirak halinde işledikleri iddia edilen suçlara ilişkin soruşturmalarda kurum personeli hakkında soruşturma izni verme yetkisi, ilgili bakana ait olacak.
Kurul başkan ve üyeleri ile kurum personelinin, görevden ayrılmış olsalar dahi görevleriyle bağlantılı olarak işledikleri iddia edilen suçlardan dolayı başlatılan soruşturma ve kovuşturmalar, ücreti BDDK tarafından ödenecek bir avukat tarafından takip edilecek.
(AA)
|
