Sosyal güvenlik sisteminde kapsamlı reform için hükümetin elinde reçete hazır ama seçim endişesi korkutuyor.
FAZLA ÇALIŞMA Meclis'te bekleyen reform tasarısı yeni sigortalıların 58 (kadın) ve 60 (erkek) yaşından önce emekli olmalarının yolunu kapıyor. Asgari prim tabanı da 7 bin günden 9 bin güne çıkıyor. AZ EMEKLİ MAAŞI Yasa çıktığında yeni işe başlayacak SSK'lılar emekli olmak için iki bin gün yani 5.5 yıl fazla çalışmak zorunda kalacak. Tasarı memur emeklilerinin maaşında da azalmaya neden olacak.
Yeni yasa asıl memuru vuracak
Sosyal güvenlik kurumlarını tek çatı altında toplayacak sosyal güvenlik reformunda emekli aylıklarında hak kayıplarının olması söz konusu
Aylık bağlama oranı 2016 sonrasında yüzde 2'ye düşüyor. Bu uygulama bugün olsaydı Emekli Sandığı'nın 557 YTL olan alt aylık sırını 244 liraya gerileyecekti!.
Sosyal güvenlik reformunda "hak kaybı" sancısı yaşanıyor. Özellikle işçi örgütleri, reform yasalarının yaratacağı kayıpları ayrıntılı bir tablo haline dönüştürüyor. Örneğin, Türk İş Başkanı Salih Kılıç'ın bugünkü Ekonomik ve Sosyal Konsey'e sunacağı verilere göre, önümüzdeki dönemde hem emekli aylıkları azalacak hem de emekli olmak için çok daha fazla çalışmak gerekecek. Özellikle de aylık bağlama oranları SSK ve Bağ-Kur'dan yüksek olan Emekli Sandığı üyeleri için bir hak kaybı gündeme gelecek. Çalışanlar açısından riskli bulunan bazı hükümler şunlar:
AYLIK BAĞLAMA ORANLARI: Yeni yasa sonrasında, aylık bağlama oranlarının 2016 yılına kadar her yıl için yüzde 2.5, 2016 yılından itibaren yüzde 2 üzerinden hesaplanması ile emekli aylıklarının önemli ölçüde düşürülmesi hedefleniyor. Bu rakam Emekli Sandığı üyeleri için halen yüzde 3 düzeyinde. TBMM'deki Sosyal Güvenlik Reform Paketi'ndeki sistem bugün uygulanıyor
olsaydı, Emekli Sandığı'nın alt sınır aylığı 577 YTL'den 305 YTL'ye, SSK'nın 449.8 YTL olan alt sınır aylığı 305 YTL'ye düşecekti. Aylık bağlama oranlarını azaltan ikinci kademe uygulamasında ise oran yüzde 2'ye düştüğünde alt sınır aylıkları 244 YTL'ye gerileyecekti. Sendika buna karşı alternatif bir öneri de sunacak. Buna göre aylık bağlama oranı; prim ödeme gün sayısının 4 bin 320 gününün her 360 günü için yüzde 4.2, sonraki 2 bin 880 gününün her 360 günü için yüzde 1.8, daha sonraki günlerin her 360 günü için yüzde 2 olarak baz alınırsa çalışanlar lehine bir süreç yaratılabilecek.
100 YILDA EMEKLİLİK
PRİM ÖDEME GÜN SAYISI: Yaşlılık aylığını hak etmek için 9 bin gün prim ödeme şartından geri adım atılmaması halinde, yılda 90 gün prim ödeyerek çalışabilen mevsimlik işçilerin tam aylıkla emekli olabilmeleri için 100 yıl, kısmi aylıkla emekli olabilmeleri için 60 yıl, 120 gün prim ödeyen işçilerin ise 75 yıl çalışmaları gerekiyor.
EVLİLİK YARDIMI: Yetim kız çocuklarına verilen evlilik yardımının kapsamına erkek çocuklar da alınmasına karşın ödeme tutarı 24 aylıktan, 12 aylığa indiriliyor. Bu da bir başka hak kaybı olarak dikkat çekiyor.
