|
 |
 |
 |
 |
|
 Ceza yargılamasında yeni dönem
79 yıldır yürürlükte bulunan 765 sayılı Türk Ceza Kanunu (TCK) bugün yürürlükten kalkarken, yerini 5237 sayılı TCK aldı.
Yürürlüğü 1 Nisan'dan bugüne ertelenen yeni TCK ile birlikte 1929'dan beri uygulanan Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu (CMUK) ve 1965'ten beri uygulanan 647 sayılı Cezaların İnfazı Hakkında Kanun da yerini yeni yasalara bıraktı.
5237 sayılı TCK'nın amacı; kişi hak ve özgürlüklerini, kamu düzen ve güvenliğini, hukuk devletini, kamu sağlığını ve çevreyi, toplum barışını korumak, suç işlenmesini önlemek olacak.
Kanunun açıkça suç saymadığı bir fiil için kimseye ceza verilemeyecek ve güvenlik tedbiri uygulanamayacak. Kanunda yazılı cezalardan ve güvenlik tedbirlerinden başka bir ceza ve güvenlik tedbirine hükmolunamayacak.
İdarenin düzenleyici işlemleriyle suç ve ceza konulamayacak. Kanunların suç ve ceza içeren hükümlerinin uygulanmasında kıyas yapılamayacak. Suç ve ceza içeren hükümler, kıyasa yol açacak biçimde geniş yorumlanamayacak.
Kanunun uygulamasında kişiler arasında ırk, dil, din, mezhep, milliyet, renk, cinsiyet, siyasal veya diğer fikir yahut düşünceleri, felsefi inanç, milli veya sosyal köken, doğum, ekonomik ve diğer toplumsal konumları yönünden ayrım yapılamayacak ve hiçbir kimseye ayrıcalık tanınamayacak.
Ceza kanunlarını bilmemek mazeret sayılmayacak. Ancak sakınamayacağı bir hata nedeniyle kanunu bilmediği için meşru sanarak bir suç işleyen kimse cezaen sorumlu olmayacak.
Kanunun genel hükümleri, özel ceza kanunları ve ceza içeren kanunlardaki suçlar hakkında da uygulanacak.
ZAMAN BAKIMINDAN UYGULAMA
İşlendiği zaman yürürlükte bulunan kanuna göre suç sayılmayan bir fiilden dolayı kimseye ceza verilemeyecek ve güvenlik tedbiri uygulanamayacak. İşlendikten sonra yürürlüğe giren kanuna göre suç sayılmayan bir fiilden dolayı da kimse cezalandırılamayacak ve hakkında güvenlik tedbiri uygulanamayacak.
Suçun işlendiği zaman yürürlükte bulunan kanun ile sonradan yürürlüğe giren kanunların hükümleri farklı ise failin lehine olan kanun uygulanacak ve infaz olunacak.
Güvenlik tedbirleri hakkında, infaz rejimi yönünden hüküm zamanında yürürlükte bulunan kanun uygulanacak. Geçici veya süreli kanunların, yürürlükte bulundukları süre içinde işlenmiş olan suçlar hakkında uygulanmasına devam edilecek.
YER BAKIMINDAN UYGULAMA
Türkiye'de işlenen suçlar hakkında Türk kanunları uygulanacak. Fiilin kısmen veya tamamen Türkiye'de işlenmesi veya sonucun Türkiye'de gerçekleşmesi halinde suç, Türkiye'de işlenmiş sayılacak.
Suç; ''Türk kara ve hava sahaları ile Türk karasularında'', ''Açık denizde ve bunun üzerindeki hava sahasında, Türk deniz ve hava araçlarında veya bu araçlarla'', ''Türk deniz ve hava savaş araçlarında veya bu araçlarla'', ''Türkiye'nin kıta sahanlığında veya münhasır ekonomik bölgesinde tesis edilmiş sabit platformlarda veya bunlara karşı'', işlendiğinde Türkiye'de işlenmiş sayılacak.
Türkiye'de işlediği suçtan dolayı yabancı ülkede hakkında hüküm verilmiş olan kimse, Türkiye'de yeniden yargılanacak. Bir Türk vatandaşı, Türk kanunlarına göre aşağı sınırı bir yıldan az olmayan hapis cezasını gerektiren bir suçu yabancı ülkede işlediği ve kendisi Türkiye'de bulunduğu takdirde, bu suçtan dolayı yabancı ülkede hüküm verilmemiş olması ve Türkiye'de kovuşturulabilirliğin bulunması koşulu ile Türk kanunlarına göre cezalandırılacak.
Suç, aşağı sınırı bir yıldan az hapis cezasını gerektirdiğinde yargılama yapılması zarar görenin veya yabancı hükümetin şikayetine bağlı tutuldu.
Bir yabancı, Türk kanunlarına göre aşağı sınırı en az bir yıl hapis cezasını gerektiren bir suçu yabancı ülkede Türkiye'nin zararına işlediği ve kendisi Türkiye'de bulunduğu takdirde, Türk kanunlarına göre cezalandırılacak. Yargılama yapılması Adalet Bakanı'nın istemine bağlı olacak.
''İşkence'', ''çevrenin kasten kirletilmesi'', ''uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti'', ''parada sahtecilik'', ''fuhuş'' ve ''rüşvet'' suçları vatandaş veya yabancı tarafından yabancı ülkede işlenmesi durumunda Türk yasalarının uygulanacağı suçlar arasına
girdi.
Nerede işlenmiş olursa olsun bir suçtan dolayı, yabancı ülkede gözaltında, gözlem altında, tutuklulukta veya hükümlülükte geçen süre, aynı suçtan dolayı Türkiye'de verilecek cezadan mahsup edilecek.
Uluslararası Ceza Divanı'na taraf olmanın gerektirdiği yükümlülükler hariç olmak üzere, vatandaş suç sebebiyle yabancı bir ülkeye verilemeyecek. Kişinin, talep eden devlete geri verilmesi halinde ''ırkı, dini, vatandaşlığı, belli bir sosyal gruba mensubiyeti veya siyasi görüşleri'' nedeniyle kovuşturulacağına veya cezalandırılacağına ya da işkence ve kötü muameleye maruz kalacağına dair kuvvetli şüphe sebepleri varsa talep kabul edilmeyecek.
Ceza sorumluluğu şahsi olacak, kimse, başkasının fiilinden dolayı sorumlu tutulamayacak. Tüzel kişiler hakkında ceza yaptırımı uygulanamayacak. Ancak, suç dolayısıyla kanunda öngörülen güvenlik tedbiri niteliğindeki yaptırımlar saklı tutuldu.
OLASI KAST-BİLİNÇLİ TAKSİR
Suçun oluşması kastın varlığına bağlı olacak. Kast, ''suçun kanuni tanımındaki unsurların bilerek ve istenerek gerçekleştirilmesi'' olarak tanımlandı. Yeni ceza yargılamasına ''olası kast'' tanımı da girdi. Olası kast, kişinin, suçun kanuni tanımındaki unsurların gerçekleşebileceğini öngörmesine rağmen, fiili işlemesi halinde gerçekleşmiş olacak.
Bu durumda, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasını gerektiren suçlarda müebbet hapis cezasına, müebbet hapis cezasını gerektiren suçlarda 20 yıldan 25 yıla kadar hapis cezasına hükmolunacak, diğer suçlarda ise temel ceza üçte birden yarısına kadar indirilecek.
Taksirle işlenen fiiller, kanunun açıkça belirttiği hallerde cezalandırılacak. Taksir, ''dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırılık dolayısıyla, bir davranışın suçun kanuni tanımında belirtilen sonucu öngörülmeyerek gerçekleştirilmesi olarak'' tanımlandı.
Bilinçli taksir, kişinin öngördüğü neticeyi istememesine karşın, neticenin meydana gelmesi halinde gerçekleşmiş olacak, bu halde taksirli suça ilişkin ceza üçte birden yarısına kadar artırılacak.
Taksirle işlenen suçtan dolayı verilecek olan ceza failin kusuruna göre belirlenecek.
Birden fazla kişinin taksirle işlediği suçlarda, herkes kendi kusurundan dolayı sorumlu olacak. Her failin cezası kusuruna göre ayrı ayrı belirlenecek.
Taksirli hareket sonucunda, münhasıran failin kişisel ve ailevi durumu bakımından, artık bir cezanın hükmedilmesini gereksiz kılacak derecede mağdur olmasına yol açmışsa ceza verilemeyecek; bilinçli taksir halinde verilecek ceza yarıdan altıda bire kadar indirilebilecek.
HAKKINI KULLANAN KİMSEYE CEZA VERİLMEYECEK
Yetkili bir merciden verilip, yerine getirilmesi görev gereği zorunlu olan bir emri uygulayan sorumlu olmayacak. Konusu suç teşkil eden emir hiçbir surette yerine getirilemeyecek. Aksi takdirde yerine getiren ile emri veren sorumlu olacak.
Gerek kendisine ve gerek başkasına ait bir hakka yönelmiş, gerçekleşen, gerçekleşmesi veya tekrarı muhakkak olan haksız bir saldırıyı o anda hal ve koşullara göre saldırı ile orantılı biçimde defetmek zorunluluğu ile işlenen fiillerden dolayı faile ceza verilmeyecek. Hakkını kullanan kimseye ceza verilmeyecek.
Ceza sorumluluğunu kaldıran nedenlerde sınırın kast olmaksızın aşılması halinde, fiil taksirle işlendiğinde de cezalandırılıyorsa, taksirli suç için kanunda yazılı ceza altıda birinden üçte birine kadarı indirilecek.
Meşru savunmada sınırın aşılması mazur görülebilecek bir heyecan, korku veya telaştan ileri gelmiş ise faile ceza verilmeyecek. Karşı oyamayacağı veya kurtulamayacağı cebir ve şiddet veya muhakkak ve ağır bir korkutma veya tehdit sonucu suç işleyen kimseye
ceza verilmeyecek.
TÖRE VE NAMUS CİNAYETLERİ
Kamuoyunda, ''töre'' veya ''namus cinayeti'' olarak adlandırılan suçlarda uygulanan haksız tahrik indirimi uygulaması değişti. Artık, ''haksız tahrik'' için haksız bir fiilin varlığı aranacak.
Haksız bir fiilin meydana getirdiği hiddet veya şiddetli elemin etkisi altında suç işleyen kimseye, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası yerine 18 yıldan 24 yıla ve müebbet hapis cezası yerine 12 yıldan 18 yıla kadar hapis cezası verilecek. Diğer hallerde verilecek cezanın dörtte birinden dörtte üçüne kadarı indirilecek. Fiilin icrası sırasında suçun kanuni tanımındaki maddi unsurları bilmeyen bir kimse, kasten hareket etmiş olmayacak.
KÜÇÜKLERDE CEZA SORUMLULUĞU
Fiili işlediği sırada 12 yaşını doldurmamış olan çocukların ceza sorumluluğu olmayacak. Bu kişiler hakkında, ceza kovuşturması yapılamayacak; ancak, çocuklara özgü güvenlik tedbirleri
uygulanabilecek.
Fiili işlediği sırada 12 yaşını doldurmuş olup da 15 yaşını doldurmamış olanların işlediği fiilin hukuki anlam ve sonuçlarını algılayamaması veya davranışlarını yönlendirme yeteneğinin yeterince gelişmemiş olması halinde ceza sorumluluğu bulunmayacak. Ancak bu
kişiler hakkında çocuklara özgü güvenlik tedbirlerine hükmolunacak.
İşlediği fiili algılama ve bu fiille ilgili olarak davranışlarını yönlendirme yeteneğinin varlığı halinde, bu kişiler hakkında suç, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasını gerektirdiği takdirde 9 yıldan 12 yıla; müebbet hapis cezasını gerektirdiği takdirde 7 yıldan 9 yıla kadar hapis cezası olacak. Diğer cezaların üçte ikisi indirilecek ve bu halde her fiil için verilecek hapis cezası 6 yıldan fazla olamayacak.
Fiili işlediği sırada 15 yaşını doldurmuş olup da 18 yaşını doldurmamış olan kişiler hakkında suç, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasını gerektirdiği takdirde 14 yıldan 20 yıla; müebbet hapis cezasını gerektirdiği takdirde 9 yıldan 12 yıla kadar hapis cezası olacak. Diğer cezaların yarısı indirilecek ve bu halde her fiil için verilecek hapis cezası 8 yıldan fazla olamayacak.
Akıl hastalığı nedeniyle, işlediği fiilin hukuki anlam ve sonuçlarını algılayamayan veya bu fiille ilgili olarak davranışlarını yönlendirme yeteneği önemli derecede azalmış olan kişiye ceza verilmeyecek. Ancak, bu kişiler hakkında güvenlik tedbirine hükmolunacak.
Geçici bir nedenle ya da irade dışı alınan alkol veya uyuşturucu madde etkisiyle, işlediği fiilin hukuki anlam ve sonuçlarını algılayamayan veya bu fiille ilgili olarak davranışlarını yönlendirme yeteneği önemli derecede azalmış olan kişiye ceza verilmeyecek. İradi olarak alınan alkol veya uyuşturucu madde etkisinde suç işleyen kişi hakkında bu hükümler uygulanmayacak.
CEZALAR
Suç karşılığında uygulanacak cezalarda ''hapis'', ''hafif hapis'' ayrımı kaldırıldı. Hapis cezaları ''ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası'', ''müebbet hapis cezası'', ''süreli hapis cezası'' olacak.
Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası, hükümlünün hayatı boyunca devam edecek, kanun ve tüzükte belirtilen sıkı güvenlik rejimine göre çektirilecek. Müebbet hapis cezası da hükümlünün hayatı boyunca devam edecek, ancak infaz koşulları farklı olacak. Süreli hapis cezası, kanunda aksi belirtilmeyen hallerde bir aydan az, 20 yıldan fazla olamayacak.
Para cezaları da ''adli para'' cezası olarak değiştirildi. Yeni TCK sadece ''cürümleri'' düzenliyor. ''Kabahatler'' için hazırlanan yasa tasarısı halen TBMM'de bulunuyor. Tasarı, kabahatler için ''idari para cezası ve güvenlik tedbirleri'' öngörüyor.
HAPİS CEZASINA SEÇENEK YAPTIRIMLAR
Kısa süreli hapis cezası, suçlunun kişiliğine, sosyal ve ekonomik durumuna, yargılama sürecinde duyduğu pişmanlığa ve suçun işlenmesindeki özelliklere göre ''adli para cezasına'' çevrilebilecek.
Ayrıca, kısa süreli hapis cezası, ''mağdurun veya kamunun uğradığı zararın aynen iade, suçtan önceki hale getirme veya tazmin suretiyle tamamen giderilmesine'', ''en az iki yıl süreyle, bir meslek veya sanat edinmeyi sağlamak amacıyla, gerektiğinde barınma imkanı da bulunan bir eğitim kurumuna devam etmeye'', ''mahkum olunan cezanın yarısından bir katına kadar süreyle, belirli yerlere gitmekten veya belirli etkinlikleri yapmaktan yasaklanmaya'', ''sağladığı hak ve yetkiler kötüye kullanılmak suretiyle veya gerektirdiği dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı davranılarak suç işlenmiş olması durumunda; mahkum olunan cezanın yarısından bir katına kadar süreyle, ilgili ehliyet ve ruhsat belgelerinin geri alınmasına, belli bir meslek ve sanatı yapmaktan yasaklanmaya'' veya ''mahkum olunan cezanın yarısından bir katına kadar süreyle ve gönüllü olmak koşuluyla kamuya yararlı bir işte çalıştırılmaya'' çevrilebilecek.
Daha önce hapis cezasına mahkum edilmemiş olmak koşuluyla, mahkum olunan 30 gün ve daha az süreli hapis cezası ile fiili işlediği tarihte 18 yaşını doldurmamış veya 65 yaşını bitirmiş bulunanların mahkum edildiği bir yıl veya daha az süreli hapis cezası, bu yaptırımlardan birine çevrilecek.
Hüküm kesinleştikten sonra tebligata rağmen 30 gün içinde seçenek yaptırımın gereklerinin yerine getirilmesine başlanmaması veya başlanıp da devam edilmemesi halinde, hükmü veren mahkeme kısa süreli hapis cezasının tamamen veya kısmen infazına karar verecek.
SUÇA TEŞEBBÜS VE İŞTİRAK
Kişi, işlemeyi kastettiği bir suçu elverişli hareketlerle doğrudan doğruya işlemeye başlayıp da elinde olmayan nedenlerle tamamlayamazsa teşebbüsten sorumlu tutulacak. Suçun kanuni tanımında yer alan fiili birlikte gerçekleştiren kişilerden her biri, fail olarak sorumlu olacak.
Suçun işlenmesinde bir başkasını araç olarak kullanan kişi de fail olarak sorumlu tutulacak.
SOYKIMIN İÇİN AĞIR CEZALAR
Yeni TCK'ya göre, soykırım ve insanlığa karşı suçlara ağır cezalar getirilirken, bu tür suçlarda zamanaşımı işlemeyecek.
Yasaya göre, suçun işlenmesi ile elde edilen veya suçun konusunu oluşturan ya da suçun işlenmesi için sağlanan maddi menfaatler ile bunların değerlendirilmesi veya dönüştürülmesi sonucu ortaya çıkan ekonomik kazançların müsaderesine karar verilecek.
Bu düzenlemeyle, ''karapara aklama, uyuşturucu veya uyarıcı madde ticareti, dolandırıcılık, kaçakçılık, ihaleye fesat karıştırma gibi ekonomik çıkar elde etme'' amacıyla işlenen suçlarda kazanç elde edilmesinin önüne geçilecek.
İşlediği suç nedeniyle iki yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına mahkum edilen yabancı, cezasının infazından sonra derhal sınır dışı edilecek. İşlediği suçtan dolayı iki yıl veya daha az süreyle hapis cezasına mahkum edilen kişinin cezası ertelenebilecek. Cezası ertelenen hükümlü hakkında, bir yıldan az, üç yıldan fazla olmamak üzere, bir denetim süresi belirlenecek.
DENETİM SÜRESİNDE NE YAPILACAK?
Denetim süresi içinde; ''Bir meslek veya sanat sahibi olmayan hükümlünün, bu amaçla bir eğitim programına devam etmesine'', ''Bir meslek veya sanat sahibi hükümlünün, bir kamu kurumunda veya özel olarak aynı meslek veya sanatı icra eden bir başkasının gözetimi altında ücret karşılığında çalıştırılmasına'', ''18 yaşından küçük olan hükümlülerin, bir meslek veya sanat edinmelerini sağlamak amacıyla, gerektiğinde barınma imkanı da bulunan bir eğitim kurumuna devam etmesine'' mahkemece karar verilebilecek. Denetim süresi yükümlülüklere uygun veya iyi halli olarak geçirildiği takdirde, ceza infaz edilmiş sayılacak.
Kişi, kasten işlemiş olduğu suçtan dolayı hapis cezasına mahkumiyetin kanuni sonucu olarak; bazı haklarından yoksun bırakılabilecek.
Fail yararına cezayı hafifletecek takdiri nedenlerin varlığı halinde, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası yerine müebbet hapis; müebbet hapis cezası yerine 25 yıl hapis cezası verilecek. Diğer cezaların beşte birine kadarı indirilecek.
AF
Genel af halinde, kamu davası düşecek, hükmolunan cezalar bütün sonuçları ile birlikte ortadan kalkacak. Özel af ile hapis cezasının infaz kurumunda çektirilmesine son verilebilecek veya infaz kurumunda çektirilecek süresi kısaltılabilecek ya da adli para cezasına çevrilebilecek. Cezaya bağlı olan veya hükümde belirtilen hak yoksunlukları, özel affa rağmen etkisini devam ettirecek.
DAVA ZAMANAŞIMI
Kanunda başka türlü yazılmış olan haller dışında kamu davası; ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasını gerektiren suçlarda 30 yıl, müebbet hapis cezasını gerektiren suçlarda 25 yıl, 20 yıldan aşağı olmamak üzere hapis cezasını gerektiren suçlarda 20 yıl, 5 yıldan fazla ve 20 yıldan az hapis cezasını gerektiren suçlarda 15 yıl, 5 yıldan fazla olmamak üzere hapis veya adli para cezasını gerektiren suçlarda 8 yıl geçmesiyle düşecek.
Soruşturma ve kovuşturma yapılmasının, izin veya karar alınması veya diğer bir mercide çözülmesi gereken bir meselenin sonucuna bağlı bulunduğu hallerde; izin veya kararın alınmasına veya meselenin çözümüne veya kanun gereğince hakkında kaçak olduğu hususunda karar verilmiş olan suç faili hakkında bu karar kaldırılıncaya kadar dava zamanaşımı duracak.
Kesilme halinde, zamanaşımı süresi ilgili suça ilişkin olarak kanunda belirlenen sürenin en fazla yarısına kadar uzayacak.
CEZA ZAMANAŞIMI
Ceza zamanaşımı, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezalarında 40 yıl, müebbet hapis cezalarında 30 yıl, 20 yıl ve daha fazla süreli hapis cezalarında 24 yıl, beş yıldan fazla hapis cezalarında 20 yıl ve beş yıla kadar hapis ve adli para cezalarında 10 yıl olacak.
Soruşturulması ve kovuşturulması şikayete bağlı olan suç hakkında yetkili kimse 6 ay içinde şikayette bulunmadığı takdirde soruşturma ve kovuşturma yapılamayacak.
Genel af, özel af ve şikayetten vazgeçme, müsadere olunan şeylerin veya ödenen adli para cezasının geri alınmasını gerektirmeyecek. Kamu davasının düşmesi, malların geri alınması ve uğranılan zararın tazmini için açılan şahsi hak davasını etkilemeyecek.
ÖN ÖDEME YAPILIRSA DAVA AÇILMAYACAK
Uzlaşma kapsamındaki suçlar hariç olmak üzere, yalnız adli para cezasını gerektiren veya kanun maddesinde öngörülen hapis cezasının yukarı sınırı 3 ayı aşmayan suçların faili; ''adli para cezası maktu ise bu miktarı, değilse aşağı sınırını'', ''hapis cezasının aşağı sınırının karşılığı olarak her gün için 20 YTL üzerinden bulunacak miktarı'', ''Hapis cezası ile birlikte adli para cezası da öngörülmüş ise hapis cezası için belirlenecek miktar ile adli para cezasının aşağı sınırını'' soruşturma giderleri ile birlikte Cumhuriyet savcılığınca yapılacak tebliğ üzerine 10 gün içinde ödediği takdirde hakkında kamu davası açılmayacak.
Özel kanun hükümleri gereğince işin doğrudan mahkemeye intikal etmesi halinde de fail parayı yargılama giderleriyle birlikte ödediğinde kamu davası düşecek.
SOYKIRIM
Yeni TCK'nın birinci kısmı, ''uluslararası suçlar''ı düzenliyor. Soykırım ve insanlığa karşı suçlar ilk kez ceza kanunda yer alıyor.Milli, etnik, ırki veya dini bir grubun tamamen veya kısmen yok edilmesi amacıyla, kasten öldürme, kişilerin bedensel veya ruhsal bütünlüğüne zarar verme, grubun tamamen veya kısmen yok edilmesi sonucunu doğuracak koşullarda yaşamaya zorlanması, grup içinde doğumlara engel olunması, gruba ait çocukların bir başka gruba zorla nakledilmesi, ''soykırım'' suçu sayılacak.
Soykırım suçu failine ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verilecek. Ancak, soykırım kapsamında işlenen kasten öldürme ve kasten yaralama suçları açısından, belirlenen mağdur sayısınca gerçek içtima hükümleri uygulanacak.
İNSANLIĞA KARŞI SUÇLAR
Irki veya dini saiklerle toplumun bir kesimine karşı bir plan doğrultusunda sistemli olarak kasten öldürme, kasten yaralama, işkence, eziyet veya köleleştirme, kişi hürriyetlerinden yoksun kılma,bilimsel deneylere tabi kılma, cinsel saldırıda bulunma, çocukların cinsel istismarı, zorla hamile bırakma, ''insanlığa karşı suç'' sayılacak.
Bu kapsamda kasten öldürme suçunun işlenmesi halinde, fail ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına, diğer suçlarda ise 8 yıldan az olmamak üzere hapis cezasına hükmolunacak. Bu suçlardan dolayı tüzel kişiler hakkında güvenlik tedbirine hükmolunacak ve zamanaşımı işlemeyecek.
Bu suçları işlemek için örgüt kuran veya yöneten kişi, 10 yıldan 15 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacak. Bu örgütlere üye olanlara 5 yıldan 10 yıla kadar hapis cezası verilecek.
GÖÇMEN KAÇAKÇILIĞI
Doğrudan doğruya veya dolaylı olarak maddi menfaat elde etmek maksadıyla, yasal olmayan yollardan, bir yabancıyı ülkeye sokan veya ülkede kalmasına imkan sağlayan ve Türk vatandaşı veya yabancının yurtdışına çıkmasına imkan sağlayan kişi, 3 yıldan 8 yıla kadar hapis ve onbin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılacak. Bu suçun bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde cezalar yarı oranında artırılacak.
İNSAN TİCARETİ
Zorla çalıştırmak veya hizmet ettirmek, esarete veya benzeri uygulamalara tabi kılmak, vücut organlarının verilmesini sağlamak maksadıyla tehdit, baskı, cebir veya şiddet uygulamak, nüfuzu kötüye kullanmak, kandırmak veya kişiler üzerindeki denetim olanaklarından veya çaresizliklerinden yararlanarak rızalarını elde etmek suretiyle kişileri tedarik eden, kaçıran, bir yerden başka bir yere götüren veya sevk eden, barındıran kimseye 8 yıldan 12 yıla kadar hapis ve onbin güne kadar adli para cezası verilecek.
KASTEN ADAM ÖLDÜRME MÜEBBET HAPİS
TCK'nın ikinci kısmı, ''kişilere karşı işlenen suçları'' düzenliyor. Bir insanı kasten öldüren kişi, müebbet hapis cezasına mahkum olacak. 765 sayılı TCK'da bu suç, 24 yıldan 30 yıla kadar hapis cezası öngörüyor.
Kasten adam öldürme suçu, ''tasarlayarak, canavarca hisle veya eziyet çektirerek, yangın, su baskını, tahrip, batırma veya bombalama ya da nükleer, biyolojik veya kimyasal silah kullanmak suretiyle, üstsoy veya altsoydan birine ya da eş veya kardeşe karşı, çocuğa ya da beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak durumda bulunan kişiye karşı, gebe olduğu bilinen kadına karşı, kişinin yerine getirdiği kamu görevi nedeniyle, bir suçu gizlemek, delillerini ortadan kaldırmak veya işlenmesini kolaylaştırmak amacıyla, kan gütme
veya töre saikiyle'' işlenmesi halinde, kişi ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasıyla cezalandırılacak.
İhmal nedeniyle ölüme neden olan kişiye verilen cezada indirim yapılabilecek. Bu durumda ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası yerine 20 yıldan 25 yıla kadar, müebbet hapis cezası yerine 15 yıldan 20 yıla kadar, diğer hallerde ise 10 yıldan 15 yıla kadar hapis cezasına hükmolunabilecek.
İNTİHARI TEŞVİK ETME SUÇ SAYILDI
Başkasını intihara azmettiren, teşvik eden, başkasının intihar kararını kuvvetlendiren ya da başkasının intiharına herhangi bir şekilde yardım eden kişi 2 yıldan 5 yıla, intiharın gerçekleşmesi durumunda ise 4 yıldan 10 yıla kadar hapis cezasına mahkum olacak.
''Başkalarını intihara alenen teşvik etmeyi'' ayrı bir suç olarak tanımlandı. Başkalarını intihara alenen teşvik eden kişi, 3 yıldan 8 yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılacak. Bu fiilin basın ve yayın yolu ile işlenmesi halinde, 4 yıldan 10 yıla kadar hapis cezası verilecek. Taksirle bir insanın ölümüne neden olan kişi, 3 yıldan 6 yıla kadar hapis cezasına mahkum olacak.
DENEY
İnsan üzerinde bilimsel deney yapmak suç olacak. Bu suçu işleyen kişi, 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılacak. İnsan üzerinde yapılan rızaya dayalı bilimsel deneyin ceza sorumluluğunu gerektirmemesi çeşitli kriterlere dayandırıldı. Çocuklar üzerinde bilimsel deney hiçbir surette yapılmayacak.
Hasta olan insan üzerinde rıza olmaksızın tedavi amaçlı denemede bulunan kişi, 1 yıla kadar hapis cezasına mahkum olacak. Ancak bilinen tıbbi yöntemlerin uygulanmasının sonuç vermeyeceği anlaşılırsa, kişi üzerinde yapılan rızaya dayalı bilimsel yöntemlere uygun tedavi amaçlı deneme, ceza sorumluluğu gerektirmeyecek.
ORGAN VEYA DOKU TİCARETİ
Hukuken geçerli rızaya dayalı olmaksızın, kişiden organ alan kimse, 5 yıldan 9 yıla kadar hapis cezasına çarptırılacak. Suçun konusunun doku olması halinde, 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezasına hükmolunacak.
Hukuka aykırı olarak ölüden organ veya doku alan kimse 1 yıla kadar hapis cezasına mahkum olacak. Bu suçun bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde, 8 yıldan 15 yıla kadar hapis ve onbin güne kadar adli para cezası verilecek.
Hukuka aykırı yollarla elde edilen organ veya dokuyu saklayan, nakleden veya aşılayan kişi, 2 yıldan 5 yıla, belli bir çıkar karşılığında organ veya doku teminine yönelik olarak ilan veya reklam veren veya yayınlayan kişi, 1 yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılacak.
Organ veya dokularını satan kişinin içinde bulunduğu sosyal ve ekonomik koşullar göz önünde bulundurularak, hakkında verilecek cezada indirim yapılabileceği gibi, ceza vermekten de vazgeçilebilecek.
Organ veya dokularını satan kişi, resmi makamlar tarafından haber alınmadan önce durumu merciine haber vererek suçluların yakalanmalarını kolaylaştırırsa, hakkında ceza verilmeyebilecek.
İŞKENCE VE EZİYET
''Bir kişiye karşı insan onuruyla bağdaşmayan ve bedensel veya ruhsal yönden acı çekmesine, algılama veya irade yeteneğinin etkilenmesine, aşağılanmasına yol açacak davranışlar'' işkence olarak tanımlandı. Bu suçu işleyen kamu görevlisi 3 yıldan 12 yıla kadar hapis cezasına mahkum olacak.
Suçun; çocuğa, beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak durumda bulunan kişiye ya da gebe kadına karşı, avukata veya diğer kamu görevlisine karşı görevi dolayısıyla işlenmesi halinde 8 yıldan 15 yıla kadar hapis cezası verilecek.
Fiilin cinsel yönden taciz şeklinde gerçekleşmesi halinde ceza 10 yıldan 15 yıla kadar hapis olacak. Bu suçun işlenişine iştirak eden diğer kişiler de kamu görevlisi gibi cezalandırılacak. Bu suçun ihmali davranışla işlenmesi halinde cezada bu nedenle indirim yapılmayacak.
AĞIRLAŞTIRILMIŞ İŞKENCE
TCK'ya ilk defa giren ''ağırlaştırılmış işkence'' düzenlemesiyle işkencenin mağdurda birtakım rahatsızlıklara neden olması halinde ceza yarı oranında artırılacak.
İşkence, iyileşme olanağı bulunmayan hastalıklara, bitkisel hayata, mağdurun bazı niteliklerinin kaybolmasına neden olması halinde ceza bir kat oranında artırılacak. İşkence fiillerinin vücutta kemik kırılmasına neden olması halinde kırığın hayat fonksiyonlarındaki etkisine göre 8 yıldan 15 yıla kadar hapis cezasına çarptırılacak.
İşkence nedeniyle ölüm meydana gelmesi halinde ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verilecek. Bir kimsenin eziyet çekmesine yol açacak davranışları gerçekleştiren kişi hakkında 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası verilecek.
KÜRTAJ SÜRESİ 10 HAFTA OLARAK KORUNDU
Kürtaj süresini 10 hafta olarak koruyan yeni TCK'ya göre, rızası olmaksızın bir kadının çocuğunu düşürten kişiye 5 yıldan 10 yıla kadar hapis cezası verilecek. Tıbbi zorunluluk bulunmadığı halde, rızaya dayalı olsa bile, gebelik süresi 10 haftadan fazla olan bir kadının çocuğunu düşürten kişi, 2 yıldan 4 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacak. Bu
durumda, çocuğunun düşürtülmesine rıza gösteren kadın hakkında 1 yıla kadar hapis veya adli para cezasına hükmolunacak.
Kadının mağduru olduğu bir suç sonucu gebe kalması halinde, süresi 20 haftadan fazla olmamak ve kadının rızası olmak koşuluyla, gebeliği sona erdirene ceza verilmeyecek. Ancak, bunun için gebeliğin uzman hekimler tarafından hastane ortamında sona erdirilmesi gerekecek.
Gebelik süresi on haftadan fazla olan kadının çocuğunu isteyerek düşürmesi halinde, 1 yıla kadar hapis veya adli para cezasına hükmolunacak. Bir erkek veya kadını rızası olmaksızın kısırlaştıran kimse, 3 yıldan 6 yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılacak.
CİNSEL SALDIRI
Cinsel davranışlarla bir kimsenin vücut dokunulmazlığını ihlal eden kişi, mağdurun şikayeti üzerine, 2 yıldan 7 yıla kadar hapis cezasına mahkum olacak. Fiilin vücuda organ veya sair bir cisim sokulması suretiyle işlenmesi halinde 7 yıldan 12 yıla hapis cezası verilecek. Fiilin, eşe karşı işlenmesi halinde soruşturma ve kovuşturmanın yapılması mağdurun şikayetine bağlı olacak.
Suçun; beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak durumda bulunan kişiye karşı, kamu görevinin veya hizmet ilişkisinin sağladığı nüfuz kötüye kullanılmak suretiyle, üçüncü derece dahil kan veya kayın hısımlığı ilişkisi içinde bulunan bir kişiye karşı, silahla veya birden fazla kişi tarafından birlikte işlenmesi halinde cezalar yarı oranında artırılacak.
Suçun sonucunda mağdurun beden veya ruh sağlığının bozulması halinde, 10 yıldan az olmamak üzere hapis cezasına hükmolunacak. Suç sonucu mağdurun bitkisel hayata girmesi veya ölümü halinde, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına hükmolunacak.
ÇOCUKLARIN CİNSEL İSTİSMARI
Çocuğu cinsel yönden istismar eden kişi, 3 yıldan 8 yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılacak. Cinsel istismarın vücuda organ veya sair bir cisim sokulması suretiyle gerçekleştirilmesi durumunda, 8 yıldan 15 yıla kadar hapis cezasına hükmolunacak.
Cinsel istismarın üstsoy, ikinci veya üçüncü derecede kan hısmı, üvey baba, evlat edinen, vasi, eğitici, öğretici, bakıcı, sağlık hizmeti veren veya koruma ve gözetim yükümlülüğü bulunan diğer kişiler tarafından ya da hizmet ilişkisinin sağladığı nüfuz kötüye kullanılmak suretiyle gerçekleştirilmesi halinde ceza yarı oranında artırılacak.
REŞİT OLMAYANLA CİNSEL İLİŞKİ
Cebir, tehdit ve hile olmaksızın, 15 yaşını bitirmiş olan çocukla cinsel ilişkide bulunan kişi, şikayet üzerine, 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılacak. Fail mağdurdan 5 yaştan daha büyükse şikayet koşulu aranmaksızın cezası iki kat artırılacak. Bir kimseyi
cinsel amaçlı olarak taciz eden kişi hakkında, mağdurun şikayeti üzerine, 3 aydan 2 yıla kadar hapis cezasına veya adli para cezasına hükmolunacak.
Fiilin, hiyerarşi veya hizmet ilişkisinden kaynaklanan nüfuz kötüye kullanılmak suretiyle ya da aynı işyerinde çalışmanın sağladığı kolaylıktan yararlanılarak işlendiği takdirde ceza yarı oranında artırılacak.
TEHDİT VE CEBİR
Bir başkasını, kendisinin veya yakınının hayatına, vücut veya cinsel dokunulmazlığına yönelik bir saldırı gerçekleştireceğinden bahisle tehdit eden kişi, 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılacak.
Bir şeyi yapması veya yapmaması ya da kendisinin yapmasına müsaade etmesi için bir kişiye karşı cebir kullanılması halinde, kasten yaralama suçundan verilecek ceza üçte birinden yarısına kadar artırılarak hükmolunacak.
HÜRRİYETTEN YOKSUN BIRAKMA
Bir kimseyi hukuka aykırı olarak bir yere gitmek veya bir yerde kalmak hürriyetinden yoksun bırakan kişiye, 1 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası verilecek.
Cebir veya tehdit kullanılarak ya da hukuka aykırı başka bir davranışla, devletçe kurulan veya kamu makamlarının verdiği izne dayalı olarak yürütülen her türlü eğitim ve öğretim faaliyetlerine, öğrencilerin toplu olarak oturdukları binalara veya bunların eklentilerine girilmesine veya orada kalınmasına, engel olunması halinde, 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası, kamu kurumu faaliyetinin yürütülmesine engel olunması halinde, 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası verilecek.
Bir kimseye karşı; bir siyasi partiye üye olmaya veya olmamaya, siyasi partinin faaliyetlerine katılmaya veya katılmamaya, siyasi partiden veya siyasi parti yönetimindeki görevinden ayrılmaya, seçim yoluyla gelinen bir kamu görevine aday olmamaya veya seçildiği görevden ayrılmaya zorlamak amacıyla cebir veya tehdit kullanan kişi,
1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılacak. Cebir veya tehdit kullanılarak ya da hukuka aykırı başka bir davranışla bir siyasi partinin faaliyetlerinin engellenmesi durumunda 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası verilecek.
Cebir veya tehdit kullanarak, bir kimseyi dini, siyasi, sosyal, felsefi inanç, düşünce ve kanaatlerini açıklamaya veya değiştirmeye zorlayan ya da bunları açıklamaktan, yaymaktan men eden kişi de 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezasına mahkum olacak.
Dini ibadet ve ayinlerin toplu olarak yapılmasının, cebir veya tehdit kullanılarak ya da hukuka aykırı başka bir davranışla engellenmesi halinde de aynı ceza verilecek.
KONUT DOKUNULMAZLIĞI
Bir kimsenin konutuna, konutunun eklentilerine rızasına aykırı olarak giren veya rıza ile girdikten sonra buradan çıkmayan kişi, mağdurun şikayeti üzerine, 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılacak.
Cebir veya tehdit kullanarak ya da hukuka aykırı başka bir davranışla, iş ve çalışma hürriyetini ihlal eden kişiye, mağdurun şikayeti halinde, 6 aydan 2 yıla kadar hapis veya adli para cezası verilecek.
Çaresizliğini, kimsesizliğini ve bağlılığını sömürmek suretiyle kişi veya kişileri ücretsiz olarak veya sağladığı hizmet ile açık bir şekilde orantısız düşük bir ücretle çalıştıran veya bu durumda bulunan kişiyi, insan onuru ile bağdaşmayacak çalışma ve konaklama koşullarına tabi kılan kimseye 6 aydan 3 yıla kadar hapis veya yüz günden az olmamak üzere adli para cezası verilecek.
Cebir veya tehdit kullanarak, işçiyi veya işverenlerini ücretleri azaltıp çoğaltmaya veya evvelce kabul edilenlerden başka koşullar altında anlaşmalar kabulüne zorlayan ya da bir işin durmasına, sona ermesine veya durmanın devamına neden olan kişiye 6 aydan 3 yıla kadar hapis cezası verilecek.
SENDİKAL HAKLAR
Bir kimseye karşı bir sendikaya üye olmaya veya olmamaya, sendikanın faaliyetlerine katılmaya veya katılmamaya, sendikadan veya sendika yönetimindeki görevinden ayrılmaya zorlamak amacıyla, cebir veya tehdit kullanan kişi, 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılacak.
Cebir veya tehdit kullanılarak ya da hukuka aykırı başka bir davranışla bir sendikanın faaliyetlerinin engellenmesi halinde, 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezasına hükmolunacak.
Hukuka aykırı olarak bir kimsenin üstünü veya eşyasını arayan kamu görevlisine 3 aydan 1 yıla kadar hapis cezası verilecek.
Kişinin belli bir hakkı kullanmak için yetkili kamu makamlarına verdiği dilekçenin hukuki bir neden olmaksızın kabul edilmemesi halinde, fail hakkında 6 aya kadar hapis cezasına hükmolunacak.
AYRIMCILIK
''Dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, din, mezhep ve benzeri sebeplerle ayrım yaparak'', ''bir taşınır veya taşınmaz malın satılmasını, devrini veya bir hizmetin icrasını veya hizmetten yararlanılmasını engelleyen'', ''besin maddelerini vermeyen veya kamuya arz edilmiş bir hizmeti yapmayı reddeden'', ''kişinin olağan bir ekonomik etkinlikte bulunmasını engelleyen'' kişiler bir yıla kadar hapis veya adli para cezası ile cezalandırılacak.
Sırf huzur ve sükununu bozmak maksadıyla bir kimseye ısrarla; telefon edilmesi, gürültü yapılması ya da aynı maksatla hukuka aykırı başka bir davranışta bulunulması halinde, mağdurun şikayeti üzerine faile 3 aydan 1 yıla kadar hapis cezası verilecek.
Kişiler arasındaki haberleşmenin hukuka aykırı olarak engellenmesi halinde, 6 aydan 2 yıla kadar hapis veya adli para cezasına hükmolunacak. Kamu kurumları arasındaki haberleşmeyi hukuka aykırı olarak engelleyen kişi, 1 yıldan 5 yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılacak.
Her türlü basın ve yayın organının yayınının hukuka aykırı bir şekilde engellenmesi halinde de 1 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası verilecek.
HAKARET
Bir kimseye onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnat eden ya da yakıştırmalarda bulunmak veya sövmek suretiyle bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığına saldıran kişi 3 aydan 2 yıla kadar hapis veya adli para cezasıyla cezalandırılacak.
Hakaret suçunun; kamu görevlisine karşı görevinden dolayı, dini, siyasi, sosyal, felsefi inanç, düşünce ve kanaatlerini açıklamasından,değiştirmesinden, yaymaya çalışmasından, mensup olduğu dinin emir ve yasaklarına uygun davranmasından dolayı, kişinin mensup bulunduğu dine göre kutsal sayılan değerlerden bahisle işlenmesi halinde cezanın alt sınırı bir yıldan az olamayacak.
Ceza, hakaretin alenen işlenmesi halinde, altıda biri; basın ve yayın yoluyla işlenmesi halinde, üçte biri oranında artırılacak. Bir kimsenin öldükten sonra hatırasına en az üç kişiyle ihtilat ederek hakaret eden kişi, 3 aydan 2 yıla kadar hapis veya adli para cezası ile cezalandırılacak.
HABERLEŞMENİN GİZLİLİĞİ
Kişiler arasındaki haberleşmenin gizliliğini ihlal eden kimse, 6 aydan 2 yıla kadar hapis veya adli para cezasıyla cezalandırılacak. Bu ihlal haberleşme içeriklerinin kaydı suretiyle gerçekleşirse, 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezasına hükmolunacak.
Kişiler arasındaki haberleşme içeriklerini hukuka aykırı yayınlayan kimse 1 yıldan 3 yıla, kendisiyle yapılan haberleşmelerin içeriğini diğer tarafın rızası olmaksızın alenen yayınlayan kişi 6 aydan 2 yıla kadar hapis veya adli para cezasıyla cezalandırılacak.
Kişiler arasındaki haberleşmelerin içeriğinin basın ve yayın yolu ile yayınlanması halinde, ceza yarı oranında artırılacak.
SES KAYDI
Kişiler arasındaki aleni olmayan konuşmaları, taraflardan herhangi birinin rızası olmaksızın bir aletle dinleyen veya bunları bir ses alma cihazı ile kaydeden kişi, 2 aydan 6 aya kadar hapis cezasıyla cezalandırılacak.
Katıldığı aleni olmayan bir söyleşiyi, diğer konuşanların rızası olmadan ses alma cihazı ile kayda alan kişi, 6 aya kadar hapis veya adli para cezasına mahkum olacak.
Bu bilgilerden yarar sağlayan veya bunları başkalarına veren veya diğer kişilerin bilgi edinmelerini temin eden kişi 6 aydan 2 yıla kadar hapis ve bin güne kadar adli para cezasıyla cezalandırılacak. Bu konuşmaların basın ve yayın yoluyla yayınlanması halinde de aynı cezaya hükmolunacak.
ÖZEL HAYATIN GİZLİLİĞİ
Kişilerin özel hayatının gizliliğini ihlal eden kimse, 6 aydan 2 yıla kadar hapis veya adli para cezasıyla cezalandırılacak. Gizliliğin görüntü veya seslerin kayda alınması suretiyle ihlal edilmesi halinde,cezanın alt sınırı bir yıldan az olamayacak.
Kişilerin özel hayatına ilişkin görüntü veya sesleri yayınlayan kimse 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası verilecek, fiilin basın ve yayın yoluyla işlenmesi halinde ceza yarı oranında artırılacak. Hukuka aykırı olarak kişisel verileri kaydeden kimseye 6 aydan 3 yıla kadar hapis cezası verilecek.
KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASI
Hukuka aykırı kişisel verileri kaydeden kimseye 6 aydan 3 yıla kadar hapis; kişilerin siyasi, felsefi veya dini görüşlerine, ırki kökenlerine, hukuka aykırı olarak ahlaki eğilimlerine, cinsel yaşamlarına, sağlık durumlarına veya sendikal bağlantılarına ilişkin
bilgileri kişisel veri olarak kaydeden kimse hakkında da aynı ceza ile; kişisel verileri hukuka aykırı olarak başkasına veren, yayan veya ele geçiren kişi ise bir yıldan 4 yıla kadar hapisle cezalandırılacak.
Kişisel verilerin kaydedilmesi, verilerin hukuka aykırı olarak ele geçirilmesi veya verileri yok etme hariç bu suçların soruşturulması ve kovuşturulması şikayete bağlı olacak.
KAPKAÇ NİTELİKLİ HIRSIZLIK KAPSAMINA ALINDI
Yeni TCK, ''kapkaç'' suçunu ''nitelikli hırsızlık'' kapsamına aldı. ''Hırsızlık'' suçuna 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası istenirken, ''kapkaç'' yapan kişiye, 7 yıla kadar hapis cezası verilecek.
Yasaya göre, zilyetinin rızası olmadan başkasına ait taşınır bir malı, kendisine veya başkasına bir yarar sağlamak maksadıyla bulunduğu yerden alan kimseye 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası uygulanacak. Ekonomik bir değer taşıyan her türlü enerji de taşınır mal sayılacak.
Nitelikli hırsızlık suçunun elektrik enerjisi hakkında işlenmesi halinde ise cezası, 2 yıldan 5 yıla kadar hapis olacak. ''Nitelikli hırsızlık'' kapsamına alınan kapkaç suçunun cezası 3 yıldan 7 yıla kadar hapis olacak. Beden ve ruh sağlığını korumayacak durumda olanlardan kapkaç yapanlara ceza üçte bir oranında artırılarak uygulanacak.
Hırsızlık suçu gece işlenirse ceza üçte bir oranında artırılacak. Hırsızlık suçunun konusunu oluşturan malın değerinin azlığı nedeniyle verilecek cezada indirim yapılabileceği gibi ceza verilmekten de vazgeçilecek.
Hırsızlık suçunun, bir malın geçici bir süre kullanılmasından sonra iade edilmek üzere işlenmesi halinde, ceza yarı oranına kadar indirilecek. Hırsızlık suçunun ağır ve acil bir ihtiyacı karşılamak amacıyla işlenmesi durumunda olayın özelliğine göre verilecek cezada indirim yapılabileceği gibi, ceza da verilmeyebilecek.
YAĞMANIN CEZASI 6 YILDAN BAŞLIYOR
Yağma suçunun cezası 6 yıldan 10 yıla kadar, nitelikli yağmanın suçu ise 10 yıldan 15 yıla kadar hapis olacak. Kişinin bir hukuki ilişkiye dayanan alacağını tahsil amacıyla tehdit veya cebir kullanılması halinde, ancak tehdit ve kasten yaralama suçuna ilişkin hükümler uygulanacak. Beden ve ruh sağlığını koruyamayacak durumda olanlara karşı yağma da ''nitelikli yağma'' kapsamında cezalandırılacak.
Başkasının malına zarar veren kişiye 4 aydan 3 yıla kadar hapis veya adli para cezası verilecek; mala zarar vermenin nitelikli haller içine girmesi durumunda ceza bir yıldan 6 yıla kadar hapis olacak. İbadethane ve mezarlıklara zarar veren, bir yıldan 4 yıla kadar hapis cezasına çarptırılacak. Bu yerleri kirletenlere 3 aydan bir yıla kadar ceza öngören yasaya göre suçun dini inanışı benimseyen kesimi tahkir için işlenmesi halinde ceza üçte bir oranında artırılacak. Hakkı olmayan yere tecavüz edenlere 6 aydan 3 yıla kadar hapis cezası verilecek.
Belirli bir şekilde zilyetliği kendisine devredilen mal üzerinde amaç dışı tasarrufta bulunan veya devir olgusunu inkar edenlere şikayet üzerine 6 aydan 2 yıla kadar hapis öngörülüyor. Bu suçun meslek, sanat, ticaret veya hizmet ilişkisinin ya da başkasının
mallarını idare etmek yetkisinin gereği olarak tevdi ve teslim edilmiş eşya hakkında işlenmesi halinde bir yıldan 7 yıla kadar hapis ve 3 bin güne kadar adli para cezası hükmolunacak.
DOLANDIRICILIĞIN CEZASI ARTTI
Dolandırıcılığın cezası da artırıldı. Buna göre, 765 sayılı TCK'da 1 yıldan 3 yıla hapis cezası öngörülen dolandırıcılık suçuna, 1 yıldan 5 yıla kadar hapis ve 5 bin güne kadar adli para cezası verilecek.
Bu suçun dini inanç ve duyguların istismarı, kamu kurum ve kuruluşlarının zarara uğraması, bilişim sisteminin kullanılması, sigorta bedelinin almak amacıyla işlenmesi halinde cezanın artırılmasını gerektiren ''nitelikli dolandırıcılık'' olacak ve 2 yıldan 7 yıla kadar hapis ve 5 bin güne kadar adli para cezası verilecek.
HİLELİ İFLAS
Malvarlığını eksiltmeye yönelik hileli tasarruflarda bulunan kişi, bu hileli tasarruflardan önce veya sonra iflasa karar verilmiş olması halinde, 3 yıldan 8 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacak.
Tacir olmanın gerekli kıldığı dikkat ve özenin gösterilmemesi dolayısıyla iflasa sebebiyet veren kişi, iflasa karar vermiş olması halinde 2 aydan bir yıla kadar hapisle yargılanacak.
Otomatik aletler aracılığıyla sunulan ve bedeli ödendiği takdirde yararlanılabilen bir hizmetten ödeme yapmadan yararlanan kişiye, 2 aydan 6 aya kadar hapis veya adli para cezası verilecek.
Telefon hatları ile frekanslarından veya elektromanyetik dalgalarla yapılan şifreli veya şifresiz yayınlardan sahibinin veya zilyedinin rızası olmadan yararlanan kişi, 6 aydan 2 yıla kadar hapis veya adli para cezasıyla cezalandırılacak.
Şirket veya kooperatifler hakkında yanlış bilgi verenlere, 6 aydan 3 yıla kadar hapis veya bin güne kadar para cezası uygulanacak. Bir suçun işlenmesiyle elde edilen eşyayı satan alan veya kabul eden kişi hakkında 6 aydan 3 yıla kadar ve bin güne kadar adli para cezası istenecek.
Bir hukuki ilişkiye dayalı olarak elde ettiği eşyanın, esasında suç işlemek suretiyle veya suç işlemek dolayısıyla elde edildiğini öğrenmesine rağmen, suçu takibe yetkili makamlara vakit geçirmeden bildirimde bulunmayan kişiye 6 aya kadar hapis veya adli para cezası verilecek.
ETKİN PİŞMANLIK
Hırsızlık, mala zarar verme, güveni kötüye kullanma, dolandırıcılık ve karşılıksız yararlanma suçları tamamlandıktan sonra ve fakat bu nedenle hakkında kovuşturma başlamadan önce failin, azmettirenin veya yardım edenin bizzat pişmanlık göstererek mağdurun uğradığı zararı aynen geri verme veya tazmin suretiyle gidermesi
halinde; cezası üçte birden üçte ikiye kadar indirilecek. Yağma suçunda ise cezada altıda birden üçte bire kadar indirim yapılacak. Kısmen geri verme veya tazmin halinde etkin pişmanlık hükümlerinin uygulanabilmesi için mağdurun rızası aranacak.
TOPLUMA KARŞI SUÇLAR
Kişilerin hayatı, sağlığı veya malvarlığı bakımından tehlikeli olacak biçimde ya da kişilerde korku, kaygı veya panik yaratabilecek tarzda, yangın çıkaran, bina çökmesine, toprak kaymasına, çığ düşmesine, sel veya taşkına neden olan, silahla ateş eden veya patlayıcı madde kullananlar 6 aydan 3 yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılacak.
Yangın, bina çökmesi, toprak kayması, çığ düşmesi, sel veya taşkın tehlikesine neden olan kişi de 3 aydan 1 yıla kadar hapis veya adli para cezasına mahkum olacak.
RADYASYON YAYMA
Bir başkasını, sağlığını bozmak amacıyla ve bu amacı gerçekleştirmeye elverişli olacak surette, radyasyona tabi tutan kişi,3 yıldan 15 yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılacak.
Bir başkasının hayatı, sağlığı veya malvarlığına önemli ölçüde zarar vermeye elverişli olacak biçimde radyasyon yayan veya atom çekirdeklerinin parçalanması sürecine etkide bulunan kişi, 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezasına mahkum olacak.
Radyasyon yayılmasına veya atom çekirdeklerinin parçalanması sürecine, bir laboratuar veya tesisin işletilmesi sırasında gerekli dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı olarak neden olan kişi, fiilin bir başkasının hayatı, sağlığı veya malvarlığına önemli ölçüde zarar
vermeye elverişli olması halinde, 6 aydan 3 yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılacak.
ATOM ENERJİSİ İLE PATLAMA
Atom enerjisini serbest bırakarak bir patlamaya ve bu suretle bir başkasının hayatı, sağlığı veya malvarlığı hakkında önemli ölçüde tehlikeye sebebiyet veren kişi, 5 yıldan az olmamak üzere hapis cezasına çarptırılacak.
Yetkili makamlardan gerekli izni almaksızın, patlayıcı, yakıcı, aşındırıcı, yaralayıcı, boğucu, zehirleyici, sürekli hastalığa yol açıcı nükleer, radyoaktif, kimyasal, biyolojik maddeyi imal, ithal veya ihraç eden, ülke içinde bir yerden diğer bir yere nakleden, muhafaza eden, satan, satın alan veya işleyen kişi, 3 yıldan 8 yıla kadar hapis ve 5 bin güne kadar adli para cezasıyla cezalandırılacak.
Yetkili makamların izni olmaksızın, bu maddelerin imalinde, işlenmesinde veya kullanılmasında gerekli olan malzeme ve teçhizatı ihraç eden kişi de aynı cezaya mahkum olacak. Bu fiillerin bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde, ceza yarı oranında artırılacak. Önemsiz tür ve miktarda patlayıcı maddeyi satın alan, kabul eden veya bulunduran kişi hakkında, kullanılış amacı gözetilerek, bir yıla kadar hapis cezasına hükmolunacak.
AKIL HASTALARI
Akıl hastası üzerindeki bakım ve gözetim yükümlülüğünü, başkalarının hayatı, sağlığı veya malvarlığı bakımından tehlikeli olabilecek şekilde ihmal eden kişi, 6 aya kadar hapis veya adli para cezasıyla cezalandırılacak.
Gözetimi altında bulunan hayvanı başkalarının hayatı veya sağlığı bakımından tehlikeli olabilecek şekilde serbest bırakan veya bunların kontrol altına alınmasında ihmal gösteren kişi, 6 aya kadar hapis veya adli para cezasıyla cezalandırılacak.
Herkesin gelip geçtiği yerlerde yapılmakta olan işlerden veya bırakılan eşyadan doğan tehlikeyi önlemek için gerekli işaret veya engelleri koymayan, konulmuş olan işaret veya engelleri kaldıran ya da bunların yerini değiştiren kişi, 2 aydan 6 aya kadar hapis veya adli para cezasına mahkum olacak.
TRAFİK GÜVENLİĞİ
Kara, deniz, hava veya demiryolu ulaşımının güven içinde akışını sağlamak için konulmuş her türlü işareti değiştiren, kullanılamaz hale getiren veya yanlış işaretler veren kişiye 1 yıldan 6 yıla kadar hapis cezası verilecek.
Kara, deniz, hava veya demiryolu ulaşım araçlarını kişilerin hayat, sağlık veya malvarlığı açısından tehlikeli olabilecek şekilde sevk ve idare eden kişi, 2 yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılacak.
Alkol veya uyuşturucu madde etkisiyle ya da başka bir nedenle emniyetli bir şekilde araç idare edemeyecek durumda olmasına rağmen araç kullanan kişi de 2 yıla kadar hapis cezasına mahkum olacak.
ÇEVRENİN KİRLETİLMESİ
Yeni TCK'da ''çevreye karşı suçlar'' bir bölüm altında ele alındı. Çevrenin kasten kirletilmesi fiilleri suç olarak tanımlandı. İlgili kanunlarla belirlenen teknik usullere aykırı olarak ve çevreye zarar verecek şekilde, atık veya artıkları toprağa, suya veya havaya kasten veren kişi, 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılacak. Atık veya artıkları izinsiz olarak ülkeye sokan kişi, 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezasına mahkum olacak.
Bu fiillerin insan veya hayvanlar açısından tedavisi zor hastalıkların ortaya çıkmasına, üreme yeteneğinin körelmesine, hayvanların veya bitkilerin doğal özelliklerini değiştirmeye neden olabilecek niteliklere sahip olan atık veya artıklarla ilgili olarak işlenmesi halinde ceza 5 yıldan az olamayacak.
Çevreye zarar verecek şekilde, atık veya artıkların toprağa, suya veya havaya verilmesine taksirle neden olan kişi, adli para cezasıyla cezalandırılacak.
Yasanın ''Çevrenin kasten kirletilmesi'' ve ''Çevrenin taksirle kirletilmesi'' hükümlerini düzenleyen maddeleri, 12 Ekim 2006 tarihinde yürürlüğe girecek. Bir kimsenin sağlığının zarar görmesine elverişli bir şekilde gürültüye neden olan kişi, 2 aydan 2 yıla kadar hapis veya adli para cezasına mahkum olacak.
GECEKONDU YAPTIRANA AĞIR CEZA
Yapı ruhsatiyesi alınmadan veya ruhsata aykırı olarak bina yapan veya yaptıran kişi, 1 yıldan 5 yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılacak.
Yapı ruhsat müsaadesi olmadan başlatılan inşaatlar dolayısıyla kurulan şantiyelere elektrik, su veya telefon bağlantısı yapılmasına müsaade eden kişi de aynı cezaya çarptırılacak. Yapı kullanma izni alınmamış binalarda herhangi bir sanayi faaliyetinin icrasına müsaade eden kişi hakkında 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezasına hükmolunacak.
Kişinin, ruhsatsız ya da ruhsata aykırı olarak yaptığı veya yaptırdığı binayı imar planına ve ruhsatına uygun hale getirmesi halinde kamu davası açılmayacak, açılmış olan kamu davası düşecek, mahkum olunan ceza bütün sonuçlarıyla ortadan kalkacak. Bu hüküm, yasanın Resmi Gazete'de yayımlandığı 12 Ekim 2004 günü yürürlüğe girmişti.
İÇECEKLERİ BOZANLARA CEZA
İçilecek sulara veya yenilecek veya içilecek veya kullanılacak veya tüketilecek her çeşit besin veya şeylere zehir katarak veya başka suretlerle bunları bozarak kişilerin hayatını ve sağlığını tehlikeye düşüren kimseye 2 yıldan 15 yıla kadar hapis cezası verilecek.
Kişilerin hayatını ve sağlığını tehlikeye sokacak biçimde bozulmuş, değiştirilmiş her tür yenilecek veya içilecek şeyleri veya ilaçları satan, tedarik eden, bulunduran kimseye 1 yıldan 5 yıla kadar hapis ve binbeşyüz güne kadar adli para cezası verilecek. Bu suçun,
resmi izne dayalı olarak yürütülen bir meslek ve sanatın icrası kapsamında işlenmesi halinde, verilecek ceza üçte bir oranında artırılacak.
Kişilerin hayatını ve sağlığını tehlikeye sokacak biçimde ilaç üreten veya satan kimseye 1 yıldan 5 yıla kadar hapis ve adli para cezası verilecek. Bu suçun tabip veya eczacı tarafından ya da resmi izne dayalı olarak yürütülen bir meslek ve sanatın icrası kapsamında işlenmesi halinde, verilecek ceza üçte bir oranında artırım uygulanacak.
UYUŞTURUCU MADDE KULLANIMI VE TİCARETİNE AĞIR CEZALAR
Yeni TCK, uyuşturucu madde kullanımı ve ticaretine ağır cezalar getiriyor. Kullanmak için uyuşturucu madde satın alan, kabul eden veya bulunduran kişi hakkında, bir yıldan 2 yıla kadar hapis cezası istenecek. Kendisi için uyuşturucu madde üreten kişi için de aynı ceza talep edilecek.
Uyuşturucu veya uyarıcı maddeleri ruhsatsız veya ruhsata aykırı imal, ithal veya ihraç eden kişi, 10 yıldan az olmamak üzere hapis ve 20 bin güne kadar adli para cezasıyla cezalandırılacak. Bunları ülke içinde satan, satışa arz eden, başkalarına veren, nakleden, depolayan,satın alan, kabul eden, bulunduran kişi de 5 yıldan 15 yıla kadar
hapis ve 20 bin güne kadar adli para cezasına mahkum edilecek. Uyuşturucu maddenin eroin, kokain, morfin veya baz morfin olması halinde, verilecek ceza yarı oranında artırılacak.
Üretimi resmi makamların iznine veya satışı yetkili tabip tarafından düzenlenen reçeteye bağlı olan ve uyuşturucu veya uyarıcı madde etkisi doğuran her türlü madde açısından bu hükümler uygulanacak.
Uyuşturucu veya uyarıcı etki doğurmamakla birlikte, uyuşturucu veya uyarıcı madde üretiminde kullanılan ve ithal veya imali resmi makamların iznine bağlı olan maddeyi ülkeye ithal eden, imal eden, satan, satın alan, nakleden, depolayan veya ihraç eden kişi, 4 yıldan az olmamak üzere hapis ve 20 güne kadar adli para cezasıyla cezalandırılacak.
Bu suçlar, tabip, diş tabibi, eczacı, kimyager, veteriner, sağlık memuru, laborant, ebe, hemşire, diş teknisyeni, hastabakıcı, sağlık hizmeti veren, kimyacılıkla veya ecza ticareti ile iştigal eden kişi tarafından işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranında artırılacak.
Kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın alan, kabul eden veya bulunduran kişiye, 1 yıldan 2 yıla kadar hapis cezası verilecek. Kendisi tarafından kullanılmak üzere uyuşturucu veya uyarıcı madde etkisi doğuran bitkileri yetiştiren kişi 1 yıldan 2 yıla hapis cezasıyla cezalandırılacak.
DENETİMLİ SERBESTLİK
Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanan kişi hakkında, tedaviye ve ''denetimli serbestlik'' tedbirine hükmolunacak. Hakkında tedaviye ve denetimli serbestlik tedbirine hükmedilen
kişiye, bir uzman rehberlik edecek. Kişiyi uyuşturucu veya uyarıcı maddenin kullanılmasının etki ve sonuçları hakkında bilgilendirecek olan uzman, kişinin gelişimi ve davranışları hakkında üçer aylık sürelerle rapor düzenleyerek hakime verecek.
Tedavi süresince devam eden denetimli serbestlik tedbirine, tedavinin sona erdiği tarihten itibaren 1 yıl süreyle devam edilecek. Denetimli serbestlik tedbirinin uygulanma süresinin uzatılmasına karar verilebilecek. Ancak, bu durumda süre 3 yıldan fazla olamayacak. Kişinin cezası, ancak tedavi ve denetimli serbestlik tedbirinin gereklerine uygun davranmaması halinde infaz edilecek.
ETKİN PİŞMANLIK
Uyuşturucu madde imal ve ticareti suçlarına katılan kişiye, resmi makamlar tarafından haber alınmadan önce, diğer suç ortaklarını ve uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin saklandığı veya imal edildiği yerleri merciine haber verirse, verilen bilginin suç ortaklarının yakalanmasını veya uyuşturucu veya uyarıcı maddenin ele geçirilmesini
sağlaması halinde ceza verilmeyecek.
Kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın alan, kabul eden veya bulunduran kişiye, resmi makamlar tarafından haber alınmadan önce, bu maddeyi kimden, nerede ve ne zaman temin ettiğini merciine haber vererek suçluların yakalanmalarını veya uyuşturucu veya uyarıcı maddenin ele geçirilmesini kolaylaştırırsa ceza verilmeyecek.
Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanan kişi, hakkında kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın almak, kabul etmek veya bulundurmaktan dolayı soruşturma başlatılmadan önce resmi makamlara başvurarak tedavi ettirilmesini isterse cezaya hükmolunmayacak.
ZEHİRLİ MADDE TİCARETİ
İçeriğinde zehir bulunan ve üretilmesi, bulundurulması veya satılması izne bağlı olan maddeyi izinsiz olarak üreten, bulunduran, satan veya nakleden kişi, 2 aydan 1 yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılacak.
Sağlık için tehlike oluşturabilecek maddeleri çocuklara, akıl hastalarına veya uçucu madde kullananlara veren veya tüketimine sunan kişiye, 6 aydan bir yıla kadar hapis cezası verilecek.
Ölü gömülmesine ayrılan yerlerden başka yerlere ölü gömen veya gömdüren kişi, 6 aya kadar hapis cezasıyla cezalandırılacak.
SAHTECİLİK
Parada sahtecilik yapanlara 2 yıldan 12 yıla kadar hapis, kıymetli damgada sahtecilik yapanlara da bir yıldan 5 yıla kadar hapis cezası verilecek. Sahte parayı bilerek kabul eden kişi, 1 yıldan 3 yıla kadar hapis ve adli para cezasıyla cezalandırılacak.
Cumhurbaşkanlığı, TBMM Başkanlığı ve Başbakanlık tarafından kullanılan mührü sahte olarak üreten veya kullanan kişi, 2 yıldan 8 yıla kadar hapis cezasına mahkum olacak.
Resmi belgede sahtecilik yapmanın cezası 2 yıldan 5 yıla kadar hapis, özel belgede sahteciliğin cezası ise bir yıldan 3 yıla kadar hapis olarak uygulanacak. Suçların kamu görevlisi tarafından işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranında artırılacak.
ENDİŞE, KORKU
Halk arasında endişe, korku ve panik yaratmak amacıyla hayat, sağlık, vücut veya cinsel dokunulmazlık ya da malvarlığı bakımından alenen tehditte bulunan kişi hakkında 2 yıldan 4 yıla kadar hapis cezası talep edilecek.
Suçun silahla işlenmesi halinde, verilecek ceza, kullanılan silahın niteliğine göre yarı oranına kadar artırılabilecek. Suç işlemek için alenen tahrikte bulunan kişi, 6 aydan 5 yıla
kadar hapis cezasına çarptırılacak. Halkın bir kısmını diğer bir kısmına karşı silahlandırarak, birbirini öldürmeye tahrik eden kişi, 15 yıldan 24 yıla kadar hapis cezasına mahkum olacak. Tahrik konusu suçların işlenmesi halinde, tahrik eden kişi, bu suçlara azmettiren sıfatıyla cezalandırılacak.
İşlenmiş olan bir suçu veya işlemiş olduğu suçtan dolayı bir kişiyi alenen öven kimse hakkında 2 yıla kadar hapis cezası istenecek.
312. MADDENİN YERİNE 216
TCK'nın 312. maddesinin karşılığı olan 216. madde, ''halkın sosyal sınıf, ırk, din, mezhep veya bölge bakımından farklı özelliklere sahip bir kesimini, diğer bir kesimi aleyhine kin ve düşmanlığa alenen tahrik eden kimse, bu nedenle kamu güvenliği açısından açık ve yakın bir tehlikenin ortaya çıkması halinde, 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır'' şeklinde düzenlendi.
Halkın bir kesimini, sosyal sınıf, ırk, din, mezhep, cinsiyet veya bölge farklılığına dayanarak alenen aşağılayan kişi, 6 aydan 1 yıla kadar hapis cezasına çarptırılacak.
Halkın bir kesiminin benimsediği dini değerleri alenen aşağılayan kişiye, fiilin kamu barışını bozmaya elverişli olması halinde, 6 aydan 1 yıla kadar hapis cezası verilecek.
Halkı kanunlara uymamaya alenen tahrik eden kişi, tahrikin kamu barışını bozmaya elverişli olması halinde, 6 aydan 2 yıla kadar hapse mahkum edilecek.
Bu suçların basın ve yayın yoluyla işlenmesi halinde verilecek ceza yarı oranında artırılacak. İmam, hatip, vaiz, rahip, haham gibi dini reislerden biri vazifesi
sırasında alenen hükümet idaresini, devlet kanunlarını ve hükümet icraatını takbih ve tezyif ederse 1 aydan 1 yıla kadar hapis ve adli para cezasıyla cezalandırılacak veya bunlardan birine hükmolunabilecek.
ÖRGÜT KURMA
TCK'nın 313. maddesine denk gelen 220. maddeye göre, kanunun suç saydığı fiilleri işlemek amacıyla örgüt kuranlar veya yönetenler, örgütün yapısı, sahip bulunduğu üye sayısı ile araç ve gereç bakımından amaç suçları işlemeye elverişli olması halinde, 2 yıldan 6 yıla kadar hapis cezasına mahkum edilecek. Örgütün varlığı için üye sayısının en az üç kişi olması gerekecek.
Suç işlemek amacıyla kurulmuş olan örgüte üye olanlar 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılacak. Örgütün silahlı olması halinde ceza dörtte birden yarıya kadar artırılacak.
Örgüt yöneticileri, örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenen bütün suçlardan dolayı ayrıca fail olarak cezalandırılacak. Örgütün veya amacının propagandasını yapan kişiye, 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası verilecek. Bu suçun basın ve yayın yolu ile işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranında artırılacak.
Suç işlemek amacıyla örgüt kurma suçu nedeniyle soruşturmaya başlanmadan ve örgütün amacı doğrultusunda suç işlenmeden önce örgütü dağıtan veya verdiği bilgilerle örgütün dağılmasını sağlayan kurucu veya yöneticiler hakkında ceza verilmeyecek.
Örgüt üyesinin, örgütün faaliyeti çerçevesinde herhangi bir suçun işlenişine iştirak etmeksizin, gönüllü olarak örgütten ayrıldığını bildirmesi halinde ceza verilmeyecek.
ŞAPKA VE TÜRK HARFLERİ
671 sayılı Şapka İktisası Hakkında Kanun ile 1353 sayılı Türk Harflerinin Kabul ve Tatbiki Hakkında Kanunun koyduğu yasaklara veya yükümlülüklere aykırı hareket edenlere 2 aydan 6 aya kadar hapis cezası verilecek.
UÇAK KAÇIRMAK
Cebir veya tehdit kullanarak ya da hukuka aykırı başka bir davranışla kara ulaşım aracının hareket etmesini engelleyen, bu aracı hareket halinde iken durduran veya gitmekte olduğu yerden başka yere götüren kişi hakkında 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası istenecek.
Suçun konusunun deniz veya demiryolu ulaşım aracı olması halinde, 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası öngörülüyor. Cebir veya tehdit kullanarak ya da hukuka aykırı başka bir
davranışla hava ulaşım aracının hareket etmesini engelleyen veya bu aracı gitmekte olduğu yerden başka yere götüren kişiye, 5 yıldan 10 yıla kadar hapis cezası verilecek.
MÜSTEHCENLİK
Alenen cinsel ilişkide bulunan veya teşhircilik yapan kişi hakkında, 6 aydan 1 yıla kadar hapis cezası istenecek. Bir çocuğa müstehcen görüntü, yazı veya sözleri içeren ürünleri
veren, bunların içeriğini gösteren, okuyan, okutan veya dinleten; bunların içeriklerini çocukların girebileceği veya görebileceği yerlerde ya da alenen gösteren, görülebilecek şekilde sergileyen, okuyan, okutan, söyleyen, söyleten; bu ürünleri içeriğine vakıf
olunabilecek şekilde satışa veya kiraya arzeden; bu ürünleri satışına mahsus alışveriş yerleri dışında satan veya kiraya veren; bu ürünleri sair mal veya hizmet satışları yanında veya dolayısıyla bedelsiz olarak veren veya dağıtan, reklamını yapan kişi hakkında 6 aydan 2 yıla kadar hapis ve adli para cezası istenecek.
Müstehcen görüntü, yazı veya sözleri basın ve yayın yolu ile yayınlayan veya yayınlanmasına aracılık eden kişi 6 aydan 3 yıla kadar hapisle cezalandırılacak.
Müstehcen görüntü, yazı veya sözleri içeren ürünlerin üretiminde çocukları kullanan kişi hakkında 5 yıldan 10 yıla kadar hapis cezası talep edilecek.
Şiddet kullanılarak, hayvanlarla, ölmüş insan bedeni üzerinde veya doğal olmayan yoldan yapılan cinsel davranışlara ilişkin yazı, ses veya görüntüleri içeren ürünleri üreten, ülkeye sokan, satışa arz eden, satan, nakleden, depolayan, başkalarının kullanımına sunan veya bulunduran kişi, 1 yıldan 4 yıla kadar hapis cezasına mahkum edilecek.
Bu ürünlerin içeriğini basın ve yayın yoluyla yayınlayan veya yayınlanmasına aracılık eden ya da çocukların görmesini, dinlemesini veya okumasını sağlayan kişi hakkında, 6 yıldan 10 yıla kadar hapis cezası istenecek.
Bu düzenlemeler, bilimsel eserler ile çocukların pornografide kullanılması hariç olmak üzere sanatsal ve edebi eserler için uygulanmayacak.
FUHUŞ
Çocukların fuhşa teşvik edilmesine de ağır yaptırımlar getirildi. Çocuğu fuhşa teşvik eden, bunun yolunu kolaylaştıran kişiye 4 yıldan 10 yıla kadar hapis cezası verilecek. Bu suçun işlenişine yönelik hazırlık hareketleri de ''tamamlanmış suç'' gibi cezalandırılacak.
Bir kimseyi fuhşa teşvik eden ve bunun yolunu kolaylaştıran kişi hakkında 2 yıldan 4 yıla kadar hapis cezası istenecek. Fuhşa sürüklenen kişinin kazancından yararlanılarak kısmen veya tamamen geçimin sağlanması, fuhşa teşvik sayılacak.
Fuhuş amacıyla ülkeye insan sokan veya insanların ülke dışına çıkmasını sağlayan kişi de aynı cezayı alacak. Bu suçların, eş, üstsoy, kayın üstsoy, kardeş, evlat edinen, vasi,
eğitici, öğretici, bakıcı, koruma ve gözetim yükümlülüğü bulunan diğer kişiler tarafından ya da kamu görevi veya hizmet ilişkisinin sağladığı nüfuz kötüye kullanılmak suretiyle işlenmesi halinde ceza yarı oranında artırılacak. Fuhşa sürüklenen kişi, tedavi veya terapiye tabi tutulacak.
DİLENCİLİK
Kumar oynanması için yer ve imkan sağlayan kişi hakkında bir yıla kadar hapis cezası istenecek. Çocukların kumar oynaması için yer ve imkan sağlayan kişi hakkında verilecek ceza, bir katı oranında artırılacak.
Çocukları, beden veya ruh bakımından kendini idare edemeyecek durumda bulunan kimseleri dilencilikte araç olarak kullanan kişi, bir yıldan 3 yıla kadar hapisle cezalandırılacak. Bu suç 3. derece kan veya kayın hısımları ya da eş tarafından işlenirse, verilecek ceza yarı oranında artırılacak. Suçun örgüt faaliyeti çerçevesinde işlenmiş olması halinde, verilecek ceza bir kat artırılacak.
TEFECİLİK
''Tefecilik'' fiilini suç olarak tanımlayan yeni TCK'ya göre, tefecilik yapanlar 2 yıldan 5 yıla kadar hapis ve 5 bin güne kadar adli para cezasıyla cezalandırılacak. Evli olmasına rağmen, başkasıyla evlenme işlemi yaptıran kişi hakkında 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezası istenecek. Kendisi evli olmamakla birlikte, evli olduğunu bildiği bir kimse ile evlilik işlemi yaptıran kişi de aynı cezaya çarptırılacak.
Gerçek kimliğini saklayarak bir başkasıyla evlenen kişi hakkında 3 aydan 1 yıla kadar hapis cezası talep edilecek. Aralarında evlenme olmaksızın, evlenmenin dinsel törenini
yaptıranlar hakkında 2 aydan 6 aya kadar hapis cezası verilecek. Ancak, medeni nikah yapıldığında kamu davası ve hükmedilen ceza
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
