  |
|
Osmanlı'da gizli yazı
OSMANLI devleti'nde maliye, vakıf ve tapu kayıtları gibi gizlilik isteyen evrakta, "siyakat" adı verilen bir yazı kullanılırdı. Siyakat yazısı süratli yazıldığı için harfler küçülmüş ve noktalar konulmamıştır. Kelimeler, klişe haline gelmiştir. Siyakat yazısıyla birlikte normalde kullanılan rakamlar kullanılmaz; "Divan rakamları" denilen sayıların Arapça yazılışının stilize edilmiş biçimi tercih edilirdi. Bunları sadece, özel ihtisası olanlar okuyabilirdi. III. Selim zamanında, Avrupa'da daimi elçilikler kurulunca, gizli yazışmalarda şifre kullanılmaya başlandı. Bu şifrelerde her harfin bir rakam karşılığı vardı. Kullanılan şifre her zaman aynı olmaz, zaman zaman değiştirilirdi. Yazılar ya tamamen rakamla şifrelenir, ya da bazen rakamların arasına önemli olmayan bazı kelimelerin aslı yazılırdı. Bazen de elçiler yazıların gizlilik arzeden kısımlarını yine harflerle şifrelerlerdi. Bu tür yazılarda harfler alfabedeki anlamlarından farklı manalarda kullanılırlardı. Elçilerin şifreli yazıları İstanbul'a geldiğinde şifre odasında çözüldükten sonra, ilgili yere gönderilirdi.
|
