  |
|
Sıkıntı maske takıyor hasta bunalıp çok yiyor
Uzmanlar, bir türlü nedeni bulunamayan ve tedavi edilemeyen sağlık sorunlarının sebebinin 'maskeli depresyon' olabileceğine dikkat çekiyor. Sinirsel bayılmalar, cinsel uyumsuzluk, aşırı yeme ya da hiç yememe isteği gibi durumlarda, altta yatan maskeli depresyondan şüphe etmek gerekiyor
Çağımızın sorunu depresyon, bazen yalnızlık duygusunun bir uzantısı olarak ilgi ve sevgi ihtiyacından doğuyor, bazen de bir türlü üstesinden gelinemeyen üzüntülerden... Ancak, çoğu zaman kendini hemen göstermiyor. Kişi, çeşitli sağlık sorunlarından yakınıp, çözüm bulmak, tedavi olmak için doktor doktor gezerken, depresyon bu dönemde adeta maske takarak gizliyor kendini. Dr. Joseph Schildkraut, Wall Street Journal'de çıkan bir editör yazısında; "Depresyon tek bir çöp kutusuna bir arada atılmış çeşitli hastalıklardan oluşur" diyor. Schildkraut'un da dikkat çektiği gibi; depresyon bazen ciddi hastalıkların kanser, diyabet, tiroit hormonunun az çalışması...) bir uzantısı olarak ortaya çıkabildiği gibi, bazen de kendisiyle birlikte farklı sağlık sorunlarını da (sinirsel bayılmalar, cinsel uyumsuzluk, aşırı yeme veya çok az yeme...) getirebiliyor. Depresyonun diğer hastalıklarla olan ilişkisini ve maske takmış halini, JFK Hospital Psikiyatri Uzmanı Doktor Gıyasettin Ekici ile konuştuk.
* Hangi hastalıklar depresyona davetiye çıkarır?
Pek çok hastalık depresyona neden olabiliyor. Hepsinden söz etmek teknik olarak mümkün değil ama belli başlı birkaçından söz edebiliriz. Örneğin; alkol-madde bağımlılığında depresyon sık görülür. Bu maddelerin hem doğrudan kişinin kimyası ve fizyolojisi üstünde yaptığı etkiler hem de sosyal yaşantısını, iş kapasitesini, aile ilişkilerini bozarak, dolaylı yoldan yaptığı etkilerle olur bu. Ayrıca, doğrudan depresyonun oluşumu üzerinde etkili olan bazı hormonal hastalıklardan söz etmek gerekir. Örneğin; tiroid hormonunun az çalışması gibi durumlar depresyona yol açabilir. İyileşmesi güç ve zaman alan kanser gibi hastalıklarda, kişinin uzun süre onunla mücadele etmesini gerektiren diyabet (şeker) gibi hastalıklarda, depresyon ikincil olarak ortaya çıkabiliyor.
* Nedeni bulunamayan sağlık sorunları da depresyona sebep olur mu?
Evet, örneğin bazı psikiyatrik hastalıklardan sonra da depresyon gelişebiliyor. Sıkça karşımıza çıkan bir durumdan bahsedeyim... Panik atak hastaları genellikle başlangıçta sorunlarının neden kaynaklandığını anlayamazlar. bunun için; kişinin panik atakları başlıyor, kalbi deli gibi çarpıyor, nefes alamadığını hissediyor, öleceğini düşünüyor ve kendini bir doktora zor atıyor. Çoğunlukla rutin tetkikleri, EKG'si yapılıp, sonuçlar normal bulunuyor. Fiziksel muayene bulgularında bir anormallik tespit edilmiyor ve hasta hiçbir şeyi olmadığı söylenerek evine gönderiliyor. Bu durum birçok kez tekrarladıktan sonra, kişi "Benim hastalığım var ama kimse ne olduğunu bilmiyor" diye düşünmeye başlıyor. Buradaki çaresizlik duyguları gittikçe kişinin yavaş yavaş depresyonun içine itilmesine neden oluyor. Kişi bazen panik atakları nedeniyle değil, panik ataklarının neden olduğu depresyon nedeniyle bize başvuruyor. Çünkü daha çok bedensel şikâyetlerle ortaya çıkan panik bozukluğunun psikiyatrik bir hastalık olduğunu bilmiyor ama depresyonu için psikiyatriste gidiyor.
|
