|
Piyasa efsanesi
Haberleşmenin, bilginin bu denli yoğun ve hızlı olduğu bir çağ kendi efsaneleriyle sürer.
Hepimizin yediği en efsanelerden biri, adeta "milli takım" gibi, ekonomide herkesin aynı anda kazanıp kaybettiğine dair olanı.
Dün denk geldi, ben de terennüm ettim: Hani, "zina inadı" yüzünden, Borsa düşüp dolar çıkar ve faizler yükselirken, "ekonomide 5 milyar dolarlık kayıp" olduğu meselesi.
"Hepimize ait tek kayıp" diye, belki belki, "hepimizin devleti"nin, borçlanırken altına girdiği faiz yükü söylenebilir.
Ki onun da hatırı sayılır kazançlısı olur. Bir de, doların etkilediği fiyatlardan dolayı "hepimiz"in kaybı.
Ayrıca, devlet de dahil, dolar üstünden borçlanmış olanların kaybı ve paniği.
Ve, Borsa'ya yüksek fiyattan girip düşerken kaçmaya çalışanların.
Yine de...
Diyelim ki, bu "hepimiz"in kaybetmeye en yakın olduğu, "hepimizin krizi"nin korkusuna tutulduğumuz bir durum.
Pekiyi sonra?
***
Efsanenin püf noktası sonra başlar. "Zina krizi" bitince kayıp biter, "hepimiz" kazanırız, değil mi?
Siz, hayır beyefendi siz değil, "ötekiler", ne kazandınız?
Kriz korkusunu şimdilik yenmeyi kazandınız. Kriz çıkar da işimden atılırım korkusuna karşı şimdilik bir nefes kazandınız.
İşler daha kötüye gitmez herhalde umudunu kazandınız.
10-15 yıl sonra AB'ye girersek her şey daha iyiye gider umudunu da.
Buna karşılık;
Siz, evet şimdi siz beyefendi, siz ne kazandınız?
Yerli, genellikle yabancıydınız.
Borsa düşerken kaçmadınız, panikle satanların kağıtlarını topladınız. Yükselirken... Helali hoş olsun!
Siz beyefendi, evet diğer beyefendinin hemen yanındaki, dolarla gelen liraya geçip devlete borç vererek yüksek faizi yakalayan, sonra düşük bir dolar seviyesinde fazla fazla dolar toplayıp giden... Hayırlı işler!
Oradaki beyefendi, sizin durumunuz daha farklı tabii.
Hem dövizle, hem TL ile bankalara büyük borcunuz var. Ne, hem bankanız, bir de medyanız mı var? Hem dolar, hem faiz yükselip hem de Borsa oyunlarınız sekteye uğrayınca "hepimizle birlikte", ama bir başka türlü kaybediyor; kriz çığlığı atıyorsunuz. Gözünüz aydın şimdi!
***
Elbette, hiçbir şey bu kadar basit değil "Ekonominin kuralları" var, "piyasalar" var, "küresel ekonomi" var.
Lakin, "hepimiz" diye bir şey yok! Aynı anda aynı şeyleri aynı ölçülerde kaybetmiyor yahut kazanmıyorsanız, "hepimiz" yok.
Sadece böyle bir efsane ve büyük oynayanlar var.
Sizin etiniz budunuz ne ki, onlarla birlikte "hepimiz" sanıyorsunuz kendinizi?
Siz, Başbakan'ın zina slalomuna pey yatırabilecek bilgiye, tahmine ve paraya, büyük borçlanma, borç verme gücüne, parayı oradan buraya kaydırma kapasitesine sahip miydiniz?
"Hepimiz" bir efsane, aptallaştırıcı bir masal!
Bu ülke "hepimiz"in, tamam; sonrası ayrı ayrı hikayeler.
Herkes her zaman aynı gemide değil!
|
