kapat
   
SABAH Gazetesi
 
  » Yazarlar
    Günün İçinden
    Ekonomi
    Gündem
    Siyaset
    Dünya
    Spor
    Hava Durumu
    Ana Sayfa
    Günaydın
    Televizyon
    Astroloji
    Magazin
    Sağlık
    Cumartesi
    Aktüel Pazar
    Yaşama Dair
    Sinema
    Hobi
Günaydın
ATV
emedya.sabah.com.tr
Google
Google Arama
 
Omer Celik @ SABAH
 

Merkezsiz güç

Stratejik analizlerde kullanılan genel-geçer şemalardan biri, güç ilişkilerinin "Atlantik'ten Pasifik'e" doğru kayma eğilimi içinde olduğu yönündedir. Geçen yüzyılın kaderini tamamen belirleyen Transatlantik merkezli güç ilişkilerinin en büyük rakibi olarak Pasifik'te yükselen yeni bir güç odağı oluştu. Bu analiz kimileri için önümüzdeki yüzyılın kaderini şekillendirecek güç ilişkilerinin Pasifik merkezli olacağı anlamına gelir.
Ucuz işgücüne dayalı üretim ve teknoloji geliştirme özellikleriyle Pasifik'in yükselen bir "ticari güç" haline geldiği açıktır. Pasifik'te birden çok noktada cazibe merkezleri var ve bu merkezler, kendi yeni ticari uydularını/havzalarını oluşturma konusunda "dinamik" bir biçimde ilerliyorlar.
Fakat tüm bunlara bakarak, güç ilişkilerinin şekillenmesindeki ana eksenin Transatlantik'ten Pasifik'e doğru kaydığını belirlemek ne derece mümkündür? Bugün Atlantik eksenli ticaret ve teknolojiyi besleyen üretim zeminlerinin Pasifik'te yoğunlaşması kaydedilse bile, bu, tek başına güç ilişkilerini belirleyici bir faktör olarak değerlendirilebilir mi?
H H H
Öncelikle, güç ilişkilerinin yüzyıla damgasını vuracak boyuta ulaşması için gereken birkaç faktör var. Belli bir havzadaki güç odaklarını birbirine bağlayan ve birbiri ile ilişkilendiren stratejik dili oluşturan bir siyasi değerler sisteminin var olması gerekiyor. Ayrıca bu siyasi değerler temelinde, stratejik dile liderlik eden önde gelen bir gücün varlığı şart. Öte yandan böylesi bir birliğin "küresel düzen"e dönük bir projesinin var olması, bu projeyi tabii duruşu ile temsil etmesi söz konusu olmalıdır.
Atlantik merkezli bakıldığı zaman, demokrasi, hukuk devleti ve piyasa ekonomisi bir siyasi değerler temelidir. Bu siyasi değerler üzerinden işleyen stratejik dil, Batı güç sistemini oluşturmaktadır. Sistemin önde gelen taşıyıcısı ABD'dir. Tüm bunların toplamı doğal biçimde "küresel düzen"e dönük bir tutumu ifade etmektedir.
H H H
Bu ölçülerle Pasifik'e bakıldığı zaman, karşımıza son derece "gevşek bir sistem" çıkmaktadır. Varlığını dikkate almayı zorunlu kılacak kadar "görünür", ama kendisine bir "güç sistemi" olma sıfatı atfedilme bakımından "gevşek" bir ağdır bu.
Pasifik'i kendi içinde bütünleyen bir siyasi değerler sistemi yoktur. Böyle olunca, çeşitli güç merkezlerini topyekun bir "stratejik varlık"olarak tanımlamak zordur. Ayrıca Pasifik'te var olan güç ve cazibe merkezlerine önderlik edebilecek bir önde gelen odak da yoktur. En kayda değer güç odağı olan Çin'in böyle bir refleks ürettiği görülmedi. "Çin" kelimesinin Çince'de "dünyanın merkezi" anlamına gelmesi bile, Çin'in "stratejik genetiği" itibariyle küresel düzeyde etkinlik üretecek bir projeyi çekip çevirmede öncülük edemeyeceğini gösteriyor.
Dolayısıyla, Pasifik, yükselen bir ticari güç olmasına rağmen, "küresel düzen"e etki edecek öncü bir "proje"nin adresi olarak tanımlanamaz henüz. Yüzyılı şekillendirecek güç ilişkilerinin Atlantik'ten Pasifik'e kaydığı yönündeki analiz, bir gerçeğe değil, güçlü ipuçlarına işaret etmektedir sadece... Pasifik, bir güç olarak görünürleşmektedir ama Atlantik'le mukayese edilebilecek bir "pax" olduğu anlamında değildir bu. Atlantik bir "pax"tır, Pasifik ise "pax"ın bir alt basamağı olan "merkezsiz güç" konumundadır.

YAZARIN ÖNCEKİ YAZILARI
 Dış rekabet mi iç kutuplaşma mı?   / 13-02-2004
 Ticaret siyasetin yerini aldı mı?   / 11-02-2004
 Merkezsiz güç   / 09-02-2004
 Kıbrıs, iç siyaset, muhalefet   / 08-02-2004
 Merkezde derinleşen Türkiye   / 06-02-2004
 Büyük Ortadoğu? (III)   / 04-02-2004
 Büyük Ortadoğu? (II)   / 02-02-2004
 Büyük Ortadoğu? (1)   / 01-02-2004
 Büyük vizyon   / 30-01-2004
 Trans-Atlantik'teki çatlak, Pasifik ve küresel sistem   / 26-01-2004
ERDAL ŞAFAK
Emirle zayıflamak
Kıbrıs, yerel seçimler, eli...
AHMET HAKAN COŞKUN
Alttan alıyorum
"Kitapçıda Kolpa" başlıklı yazıma Müjdat...
ÖMER ÇELİK
BM'nin siyasi reenkarnasyonu
Kıbrıs müzakerelerinde...
NEBİL ÖZGENTÜRK
Söz Memduh Ün'de!
Nİhayet, Memduh Abi'yle "hayat...
REFİK DURBAŞ
Suç, korsan kitapçıda mı?
SABAH Posta Kutusu'nda...
SAVAŞ AY
Manşetlerde Teke Zortlatması!..
Askerde...
HINCAL ULUÇ
İnsanın içini ısıtan beyaz ayılar..
Dünyanın en güzel...
MEHMET BARLAS
İşbirliği, Türkiye'yi de Kıbrıs'ı da mutlu edecek!
Demek...
Bitsin bu çile
Bitsin bu çile
Sezonu mayıs ayının başında bitirmek için kış ortasında maç...
Aslan'ın yüzakı
Aslan'ın yüzakı
Danimarka maçı kadrosuna çağırılan tek G.Saraylı olan Orhan Ak,...
AKP'de 621 aday tamam
AKP'de 621 aday tamam
Erdoğan, partisinin Diyarbakır, Gaziantep ve Samsun büyükşehir...
Yolun sonu göründü
Yolun sonu göründü
Başbakan Erdoğan "Tüm mücadelemiz aynı istikamette sürecek" dedi,...
İstanbul'da normale dönüş
İstanbul'da normale dönüş
İstanbul'da iki gündür etkili olan kar yağışı hızını keserken kentte...
Doğa'nın sessiz dramı
Doğa'nın sessiz dramı
Doğa Toksoy henüz 8 yaşında. İşitme ve konuşma engelli. Geçtiğimiz...
 
    Ana Sayfa | Günün İçinden | Yazarlar | Ekonomi | Gündem | Siyaset | Dünya | Televizyon
Spor | Hava Durumu | Günaydın | Bizimcity | Sizinkiler | Kapak Güzeli | Astroloji | Magazin Sağlık | Cumartesi | Aktüel Pazar | Yaşama Dair | Sinema | Hobi
   
    Copyright © 2003, 2004 - Tüm hakları saklıdır.
MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş.