Bu kadar büyük revizyon da neyin nesi?

Dün açıklanan ödemeler dengesi verilerinin ilk başta dikkati çeken iki yönü var. Biri dış ticaret açığındaki artışa paralel olarak cari işlemler açığının da büyümeye başlaması. Son bir yıllık cari açık mayıs ayına göre 449 milyon dolarlık artışla 32.788 milyon dolara yükseldi. Gerçi bu konudaki rekor 33.733 milyon dolarla Kasım 2006'da ama aralık ayından bu yana yatay bir gidiş hazirandan itibaren yerini yeni bir artışa bırakıyor gibi. Bir aylık rakamlarla çıkarım yapmak erken bile olsa, yatırım malları ithalatıyla dış ticaret açığındaki büyüme ve ekonomik canlılık açıktaki büyümeye işaret ediyor.

Rakamlar şaşırtmıştı
Haziran 2007 cari işlemler dengesi rakamlarının ortaya koyduğu daha önemli bir gerçek ise yapılan revizyonların yüksek boyutlara ulaşması. Doğası itibarıyla tabii ki revizyonlar geçmişe yönelik yapılıyor. Dolayısıyla son durumu ve eğilimi değiştirmiyor. Ama geçmişte de örneğin aralık ayında dış ticaret açığındaki daralmaya, cari işlemler açığındaki azalmaya dayalı olarak ekonominin yavaşladığını söylemenin pek de doğru olmadığı ortaya çıkıyor. Gerçi belli bir yavaşlama var ama bunun dozunun az olduğunu şimdi söyleyebiliriz.
Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TUİK) dış ticaret rakamları ve ona dayanarak cari işlemler açığını hesaplayan Merkez Bankası'nın verileri yukarıdaki tabloda yer alıyor. Aralık ayı rakamları açıklandığında pek çok kişiyi şaşırtmıştı ve bu verilerin daha sonraki aylarda revize edileceğini belirten ekonomistler de olmuştu.

Revizyonun boyutu
Nitekim geçmiş aylarda küçük küçük düzeltmeler yapıldı. Haziran ayında büyük revizyon geldi. Biz de ilk açıklanan rakamları bulduk ve son revize edilen rakamlarla karşılaştırarak büyük düzeltmenin boyutunu ortaya çıkardık.
* En az düzeltilen veri ihracat. Aralık 2006 ihracat rakamı ilk açıklandığında 8.447 milyon dolardı. Düzeltmelerle bu rakam 8.603 milyon dolara çıktı. Revizyon sadece 157 milyon dolar. Buna paralel olarak 2006 yılı ihracat rakamları da 386 milyon dolarlık artışla 85.528 milyon dolara çıkarıldı. Bunlar bir yerde normal boyutlu revizyonlar.
* İlk açıklanan aralık ayı ithalat rakamı 11.530 milyon dolardı. Son açıklanan ise 12.969 milyon dolar. Tam olarak 1.439 milyon dolarlık artış söz konusu. Yıllık ithalat da 137.032 milyon dolardan 139.480'e çıkarıldı. 2.448 milyon dolarlık revizyonun bir kısmı da diğer aylardaki artıştan kaynaklanıyor.
* Bu artışlara paralel olarak dış ticaret açığı aralık ayında 3.084 milyon dolardan 4.366 milyon dolara çıktı. 1.282 milyon dolarlık revizyonun yanında diğer aylardan gelen eklemelerle yıllık dış ticaret açığı 2.062 milyon dolar arttı ve ilk açıklandığı 51.890 milyon dolardan 53.952 milyon dolara yükseltildi.
* Merkez Bankası'nın hesapladığı ödemeler dengesi de, baz veri değişince aynı yönde revize edildi. Aralık ayındaki 1.772 milyon dolarlık cari açık 2.968'e yükseldi. 1.196 milyon dolarlık revizyon ilk rakamın yüzde 67.5'i, son rakamın yüzde 40.3'ü düzeyinde. Gerçekten görülmemiş bir sapma veya düzeltme.
* Buna bağlı olarak yıllık cari işlemler açığı da 1.438 milyon dolar artırılarak 31.316'dan 32.774 milyon dolara yükseltildi. Yıllık cari açığın milli gelire oranı da yüzde 7.9 değil, yüzde 8.2 imiş. Bunu da altı aylık gecikmeyle öğrenebiliyoruz.

Nedeni ne?
Tam ve doğru bilginin altı aylık gecikmeyle de öğrenilmiş olmasının bir değeri vardır herhalde. Ama insan yine de, "Böylesi büyük bir revizyon da neyin nesi acaba" diye sormadan edemiyor. Merkez Bankası TÜİK'in rakamları üzerinden hesaplama yapıyor. TÜİK ithalat ve ihracat verilerini Gümrükler'den alıyor. Böylesi bir kamusal kurum zincirinde gecikmenin nedenini herhangi bir kötü niyete yormak haksızlık olur. Olsa olsa kamu kesiminin hantal işleyişindendir.

Sonuç
"Gömleğin ilk düğmesi yanlış iliklenince diğerleri de yanlış gider" Giordano Bruno