|
 |
 |
 |
 |
|
Cüzdanlarımız kredi kartı doldu
Başlangıçta 10 bini geçmeyen kredi kartlarında sayı 29 milyonu aştı. Özellikle 1999 yılından sonra kredi kartı kullanımı patlama yaptı.
Yaklaşık 40 yıldır hayatımızda olan kredi kartları, günlük hayatımızın vazgeçilmezi haline geldi. Başlangıçta 10 bini geçmeyen kredi kartı sayısı Ekim 2005 itibariyle 29 milyonu aştı. Alışverişi kolaylaştırmasının yanı sıra ekonomiye sağladığı katkılarla da finans dünyasının lokomotif sektörlerinden biri haline geldi. Kartlı ödeme sektörünün Türkiye'deki gelişimini, hayatımızdaki yerini ve Türk kartlı ödeme sektörünün önümüzdeki dönemdeki seyrini Bankalararası Kart Merkezi Genel Müdürü Sertaç Özinal ile konuştuk.
Türkiye ilk kredi kartları ile nasıl tanıştı?
1968'de Diners Club Türkiye' de çıkartılan ilk kredi kartı oldu. Diners Club'tan sonra Türk Ekspres Havacılık ve Turizm Limited şirketi "American Express" kartları ile piyasaya girdi. Bu iki kart 1975 yılına kadar rakipsiz olarak faaliyetini sürdürdü. 1980'den başlayarak da Master- Card ve Visa markalı bankalara ait kredi kartları piyasaya girdi.
İlk kredi kartlarının kullanımı nasıldı, yaklaşık olarak ne kadar kişi kullanıyordu? Bu kişilerin bir profili var mıdır?
Diners Club kartları "Charge Card" yani son ödeme tarihi itibariyle bakiyenin tümünün ödenmesi gereken kartlar niteliğindeydi. Bu kartlarda limit tahsisi nakit bloke tutar karşılığı olarak veriliyordu. Prestij unsuru olarak algılandığı için, son derece itibarlı ve varlıklı kişilere verililirdi, bu nedenle kullanıcı sayısı son derece düşüktü. 1975 e kadar Diners' ın sayısı 10,000'i geçmedi. Bu kartların kullanım alanları Türkiye ile sınırlıydı ve bugün kullandığımız POS terminalleri yerine Imprinter adı verilen mekanik cihazlar vasıtası ile işlem gerçekleştiriliyordu. Provizyon ise telefonla alınıyordu. Kartların kullanılabildiği işyerleri de son derece sınırlıydı.
TAKSİTLE 1999 TANIŞTIK
Kedi kartları hangi yıllarda, nasıl yaygınlaştı?
1980'li yılların başında Türkiye, nüfus sayısı açısından Avrupa'daki en büyük nüfusların başında geliyordu. Bir başka deyişle potansiyeli yüksek bir pazar konumundaydı. Yatırımları çok düşük, gelişmekte olan bir ülkeydi. Bu nedenle Türkiye'de faaliyet gösteren bankalar da müşterilerine kredi kartı vermeye başladılar. Bu dönemde gold, classic gibi farklı tipte ürünler de ortaya çıkmaya başladı. 1984 yılında Visa'nın Türkiye Ofisi'ni açması ivmeyi hızlandırdı. 1990'da 13 özel ve kamu bankasının ortaklığı ile farklı bankalara ait kredi kartları arasında otorizasyon ve takas işlemlerini gerçekleştirmek amacıyla BKM AŞ kuruldu. Aynı yıl kredi kartı ile yapılan harcamalarda puan uygulaması başladı. 1993 yılında ilk elektronik POS terminali kullanıma girdi. 1993 yılında Europay/MasterCard Türkiye ofisini açmış ve kart sayısı artışı hız kazandı. Taksitli kredi kartları ile tanışmamız ise 1999 yılında oldu. Ayrıca katalog ve puan uygulamaları farklı bir boyut kazanarak, kazanılan puanların anlaşmalı işyerlerinde nakit gibi harcanabilmesi gibi özellikler pazara sunuldu.
Bu arada ATM'ler ile nasıl tanıştık? Bugün kaç kişi ATM kullanıyor?
Türkiye'de ilk ATM 1987 yılında kullanıma girdi. İlk ATM'lerin üzerinde herhangi bir Uluslararası Kart Kuruluşu logosunu yoktu ve kapalı devre bir sistemdi. Hesaplarda bulunan bakiye kadar para çekilebiliyordu. Daha sonra bazı bankalar kendi aralarında ikili anlaşmalarla ATM'leri birbirlerine açmışlardır. 1993'te Altın Nokta ATM paylaşım grubu kuruldu.1998 Mart ayında 16 bankanın katılımcıları biraraya gelerek, ATM'lerini hem kredi kartları hem de banka kartları için ortak kullanma kararı aldılar. 2005'in başında BKM'nin öncülüğünde başlatılmış olan tüm kredi kartlarının tüm ATM'lerden nakit avans çekebilmesi sağlanmıştır. Eylül 2005 itibariyle ATM sayısı 14.517 adettir. Ekim 2005 sonu itibariyle 47 milyon banka kartı ve 29 milyon adet kredi kartı ATM lerden işlem yapabilir boyuttadır.
15 MİLYON KİŞİDE KART VAR
Aynı şekilde kredi kartlarını bugün kaç kişi kullanıyor, bu artış nasıl sağlandı?
Ekim 2005 itibariyle toplam 29 milyon adet kredi kartına karşılık 14,5-15 milyon adet kredi kartı kullanıcısı olduğu varsayılmakta. Kredi kartı ve kart müşterisi sayılarındaki artış, özellikle 1999 yılı başı itibariyle son derece ciddi bir ivme kazandı. Bundaki başlıca sebep, kredi kartları ile birlikte müşterilere sunulan hizmetlerdeki çeşitliliğin artmasıdır. Ayrıca bankalar açısından da hazine perasyonlarının eski karlılığını devam ettirmemesi ve bankaların bireysel bankacılık alanında (özellikle de kredi kartları) yapmış oldukları yatırımların bir sonucudur. Hala gelişmiş batılı ülkelerin nüfuslarına oranla pazarda bulunan kredi kartı sayıları baz alındığında, Türkiye' deki kredi kartı sayısının daha da artması gerektiği ortaya çıkmakta. Şu andaki konumu ile de Türkiye Avrupa' daki 3'üncü en büyük pazar olma özelliğine sahip.
Gelecekte bu kartlaın tasarımları, işlevleri teknoloji ile beraber değişecek mi?
Günümüzde manyetik şeritli kartların devri yavaş yavaş sona ermekte ve yerini çip teknolojisine bırakmakta . Eylül 2005 sonu itibarı ile piyasada yaklaşık 10,2 milyon adet çipli kart bulunmakta olup, 2005 yılının sonunda tüm sektörün yüzde 52'sinin çipe geçeceği tahmin edilmekte. 31 Mart 2006'da şifre uygulaması ile de çipli kredi kartlarını kullanırken aynı banka kartları ile alışverişte olduğu gibi şifre gireceğiz.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
