Enflasyonhesabında yeni veri sepeti ilk kez bu ay uygulandı. Ocak ayında üretici fiyatları (ÜFE) yüzde 0.41 düştü, tüketici fiyatları (TÜFE) yüzde 0.55 arttı. Yıllık ÜFE yüzde 10.70, TÜFE yüzde 9.23 oldu.
Aslında daha da düşükmüş %9.23
DİE yeni sepete göre yılın ilk enflasyonunu açıkladı. TÜFE ocakta yüzde 0.55 arttı, ÜFE yüzde 0.41 düştü. TEFE yıllıkta 9.23 oldu. Yeni sepete göre TÜFE'nin 2003'ten bu yana yüzde 14.5 arttığı ortaya çıktı. Oysa eski sepete göre artış yüzde 29 seviyesindeydi.
Yeniden düzenlenen endekse göre açıklanan enflasyon oranları tahminlerin altında gelerek sürpriz yaptı. Devlet İstatistik Enstitüsü'nün (DİE), 2003 baz yıllı yeni endekse göre hazırladığı 2005 yılı Ocak ayı tüketici fiyatları (TÜFE) yüzde 0.55 artarken Toptan Eşya Fiyatları Endeksi'nin (TEFE) yerini alan ÜFE ise yüzde 0.41 oranında düştüğünü bildirdi. TÜFE için yüzde 1 civarında bir oran tahmin edilirken ÜFE için yüzde 1.5'e yakın bir oran bekleniyordu. Ocak ayı itibarıyla yıllık enflasyon ise TÜFE'de yüzde 9.23, ÜFE'de ise yüzde 10.70 oldu.
ÇEKİRDEK TARİH OLDU Devlet İstatistik Enstitüsü (DİE), daha önce özel imalat sanayi enflasyonu kullanılan "çekirdek enflasyon'' kavramı yerine, daha ayrıntılı olan özel kapsamlı TÜFE göstergelerini açıkladı. Buna göre, ocak ayında, mevsimlik ürünler hariç TÜFE yüzde 0.85, işlenmemiş gıda ürünleri hariç TÜFE yüzde 0.29, enerji hariç TÜFE ise yüzde 0.61 arttı. DİE'nin kullandığı yeni endeks verileri geçmiş enflasyon ile ilgili soru işaretleri doğurdu. İşte kafaları karıştıran soruların cevapları:
2003 yılından beri enflasyon yeni endekse göre hesaplansaydı oran kaç olurdu? Yani endeksin hesaplanmasında bugün kullanılan maddeler olsaydı daha mı düşük orana ulaşırdık. DİE verilerine göre 2003 yılında 100 olan TÜ- FE endeksi 114.49'e yükselmiş. Bir başka deyişle tüketici için geçtiğimiz iki yılın enflasyonu sadece yüzde 14.49. Eski endekse göre ise bu oran 29.38. Gerçek tüketici enflasyonu 15 puan civarında daha düşükmüş.
Üretici Fiyat Endeksi ÜFE'nin yeni endeks değeri ise 118.64. Bu da 2002 Aralık 2004 Aralık dönemindeki Toptan ürünlerdeki fiyat artışının yüzde 18.64 olduğunu gösteriyor. Önceki endekse göre açıklanan verilere göre bu oran yüzde 29.7'di. Bu da gerçek yani enflasyonun 11 puan daha düşük olduğunu gösteriyor.
İki yıldır süren enflasyon düşüşü sokağa yansımıyor tartışması yeni endeksle başka bir yön kazanacak. Çünkü yeni veriler son iki yılda haberleşme giderlerinin yüzde 3 arttığını ortaya koyarken eğitim giderlerinin yüzde 30 yükseldiğini gösteriyor. Enflasyon rakamlarını değerlendiren analistler yüzde 8 olan yılsonu hedefinin tutturulmasında zorluk yaşanmayacağını belirtiyor. Yeni endekse göre tahminlerin şaşmasının doğal olduğu bildirilirken bundan sonra daha tutarlı tahmin yapılacağına dikkat çekiyor. Üzerinde durulan başka bir nokta ise yeni endeksin çok daha düşük oranları doğuracağı yönündeki beklentilerin doğru olmadığının anlaşılması. Kısa vadede olmasa da martta faiz indiriminin beklenebileceği kaydedildi.
