| |
Yeni medyanın 'öznel' tarihi
 İSMAİL HAKKI POLAT ismailp@sabah.com.tr
Geçen dönem Bilkent Üniversitesi'ndeki bir dersimde iletişim kavramının temel öğelerini anlatırken, öğrencilerden bir yığın noktaya itiraz geldi. Bu konudaki bilgime güvenmeme karşın 'deneyimsiz ama otoriter hoca' davranışını bir yana bırakıp öğrencileri can kulağıyla dinledim. Hararetle savunulan ve yerinde bulduğum bir kaç itirazı notlara işlediğimde, sınıfın 'etkileşimli ama öznel' ders notları oluşmaya başladı. ON Gazetesinin bu haftaki ana teması ile bizim köşenin çakışmasını fırsat bilerek çıkarmaya çalışacağım yeni medyanın 'öznel' tarihinde, dersimin notlarını da yöntem ve içerik açısından referans aldım.
Basından medyaya giden yol
Günümüzde hala kullanılan 'basın' sözcüğünün kavrama alanı, geçen yüzyılın ilk yarısında radyo ve televizyonun bulunmasıyla sınırlanmaya başladı. İletişim kuramcıları, gazete ve dergi gibi kağıda basılanları 'basılı medya', radyo ve televizyonu ise 'görsel-işitsel medya' olarak sınıflandırdı. O zamanın 'yeni medyaları' görsel-işitselin basılıya karşı en önemli farkı, bilginin daha hızlı ve insanın daha kolay algılayabileceği biçimlerde aktarımıydı.
Köy yolundan etkileşim alemine
19. yüzyılın icadı telefonu temel alarak bir yüzyıl sonra ortaya çıkabilen 'elektronik medya' sınıfındaki İnternet ve mobil iletişim ise, medya kavramını bambaşka boyutlara taşıdı. Türkçede Serdar Kuzuloğlu'nun o güzel nitelemesiyle 'Sanal Alem' (gavurcası 'cyberspace') olarak anlam bulan İnternet, medyanın o zamana dek süregelen tek yanlı bilgi aktarımı' anlayışına izleyici kitlesinin etkileşimini de kattı. Mobil iletişimin getirdiği 'zaman- mekan bağımsızlığı' avantajıyla birlikte artık yeni medya için "yayıncıyla okur/dinleyici/izleyici kitlesinin basılı, görsel-işitsel ve elektronik ortamlar üzerinden her zaman, her yerden etkileşebildiği bir alem" tanımını yapmanın uygun olacağını düşünüyorum. Kuşkusuz bu tanım da, 'muhteşem bilgi birikimimle' hazırlanmasına karşın öğrencilerimin katılımıyla değişen ders notlarım gibi 'öznel' ve ortaya çıkacak 'yepyeni medya' dalgalarına karşı dayanıksız
|
|
|
|
|
