Emlakta ölçü kaçtı

Bülent Ecevit: Emlak Vergisi konusunda vatandaşlardan haklı yakınmalar geliyor. Oranlar daha makul seviyeye inecek
Emlak Vergisi'nde genel beyan dönemine girilmesi ve vergiye esas değerlerin fahiş ölçülerde artması nedeni ile 18 milyon vergi mükellefini isyan ettiren yöntemden çark ediliyor. Başbakan Bülent Ecevit, SABAH'ın gündeme getirdiği Emlak Vergisi sorununa el attı. Ecevit, dün kamuoyuna şu açıklamayı yaptı: "Ölçünün kaçtığı anlaşılıyor. Makul düzeye indirilecek. Vatandaşlardan haklı yakınmalar geliyor. Konunun yeniden düzenlenmesi için gerekli talimatı verdim. Daha makul düzeye indirilecek."

Ecevit'in talimatı üzerine Maliye Bakanlığı'nda teknik çalışmalar başlatılırken, bir grup milletvekili de yasa teklifi hazırlığına girişti.

Yasa değişecek
Mevcut uygulamada, Emlak Vergisi'ne esas değerlerin alt sınırını bu amaçla kurulan özel komisyonların belirlediğini ve bu listelerin kesinleştiğini ifade eden Maliye yetkilileri, yasal düzenleme yapılmasının kaçınılmaz olduğunu söylediler.

Üzerinde durulan düzenlemeye göre Emlak Vergisi Kanunu'nda değişiklik yapılarak, vergiye esas değerin beyan döneminden vazgeçilecek. Beyanname ihtiyari olacak. Bunun yerine, gayrimenkulün 2001 yılındaki vergiye esas tutarı, yeniden değerleme oranının yarısı kadar arttırılacak. Bu oran, 2002 yılında uygulanmak üzere yüzde 53.2 olarak açıklandığı için, yarısına karşılık gelen yüzde 26.2 oranı esas alınacak. Böylece, gayrimenkullerin 2001 yılı değeri yüzde 26.2 arttırılarak hesaplanacak tutar üzerinden, konutlar için binde 1 vergi verilecek.

Emlak Vergisi'ne esas değerler, Bakanlar Kurulu kararı ile belediyelere göre farklılaştırılarak yeniden değerleme oranı kadar arttırılabilecek.

Şu andaki uygulamada, 2001 yılında konutunun değerini 50 milyar lira üzerinden beyan edip vergisini ödeyen bir vatandaşın, bulunduğu semte göre yeniden belirlenen değeri esas alarak daha külfetli vergi ödemesi gerekiyor. Çünkü bu yıl genel beyan dönemi kabul ediliyor ve belediye, defterdarlık, ticaret ve sanayi odalarından oluşan bir komisyon tüm semtlerde emlak değerlerini yeniden ilan ediyor. Bu durumda, 2001 yılında 50 milyar lira beyan edilen bir daire için 150 hatta 200 milyar lira beyan zorunluluğu doğuyor ve vergi yükü artarak 150-200 milyon liraya çıkıyor.

Yeni yapılması beklenen düzenlemede ise 50 milyar liralık konutun değeri yüzde 26.2 oranında arttırılacak ve 63.1 milyon lira beyan edilecek. Bu dairenin vergi yükü ise 63 milyon lira olacak.

Sümer Oral yanıldı
Maliye Bakanı Oral, önceki gün "Emlak Vergileri'ne esas olan asgari emsal değerler belediyelerce tespit ediliyor. Oranlara herkesin itiraz hakkı var. Onun kullanılması gerekir" demişti.

Vatandaşın itiraz hakkı yok
Emlak Vergisi'nde kafaları karıştıran bir başka konu da "Vatandaşın emlak vergisi bina ve arsa metrekare değerlerine itiraz hakkının olup olmadığı" ile ilgili. Dün Sabah dahil, birçok gazete, Maliye Bakanı Sümer Oral'ın, vatandaşın emlak vergisi oranlarına ve değerlerine itiraz edebileceği konusunda açıklaması yayımlandı. Ancak Emlak Vergisi oranları, yasa ile belirlendiği için, şahısların, kurumların itirazı ile oranlar değişemiyor. Böyle bir itiraz için vatandaşın yasal hakkı yok. Emlak vergisi oranlarını yarıya kadar indirme konusunda, Bakanlar Kurulu yetkili. Belirlenen değerlerin tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde Ticaret odaları, Ziraat odaları muhtarlar ve belediyelerin bu değerlere itiraz hakkı var. Ancak itiraz süresi de şu an doldu.

DYP yasa teklifi sundu
DYP Bingöl Milletvekili Necati Yöndar, emlak sahiplerinden bu yıl beyanname alınmaması için yasa teklifi hazırladı. TBMM Başkanlığı'na sunulan teklifin gerekçesinde, Bayındırlık ve Maliye Bakanlığı tarafından bu yıl için ortaklaşa belirlenen inşaat birim fiyatı ile belediyelerin arsa rayiç bedellerinin yüksek çıkmasının 18 milyon vatandaşı sıkıntıya soktuğu belirtildi.

Okan MÜDERRİSOĞLU