AB'nin Türkiye Tavsiye Raporu
7- Sonuç ve öneriler
Yukarıdakilerin ışığında Komisyon'un vardığı sonuçlar ve önerileri şöyle:
1) Türkiye, Katılım Ortaklığı belgesinde belirlenen önceliklerle uyumlu olarak son birkaç yıl içinde zorlu anayasal ve yasal değişiklikleri gerçekleştirerek siyasi reform sürecinde büyük bir ilerleme sağladı. Buna rağmen, Dernekler Kanunu, yeni Türk Ceza Kanunu ve Temyiz Mahkemeleri'ne ilişkin yasalar henüz yürürlükte değil. Ayrıca, Ceza Muhakemeleri Usul Kanunu, adli kolluk kuvveti teşkilatı kurulmasına ilişkin kanun ve Ceza İnfaz Yasası hâlâ kabul edilmeyi bekliyor.
2) Türkiye bu reformların hayata geçirilmesi için büyük çabalar harcamakta. Buna rağmen, uygulama daha da ileri götürülmeli ve genişletilmeli. Bu çaba özellikle, işkenceyle ve kötü muameleyle mücadelede uygulanan 'sıfır tolerans' yaklaşımıyla ifade özgürlüğü, din özgürlüğü, kadın hakları, sendika hakları ve azınlık haklarının uygulanmasına yönelik hükümlerin hayata geçirilmesinde sürdürülmeli.
3) Reformların uygulanması alanındaki genel görünüş ve Türkiye'nin 1. paragrafta dikkat çekilen çarpıcı yasal değişiklikleri dikkate alındığında Komisyon, Türkiye'nin gerekli siyasi kriterleri yerine getirdiğini düşünerek üyelik müzakerelerinin başlatılmasını önerir. Reform sürecinin geri dönülmezliği, bu sürecin özellikle temel özgürlükler alanında uygulanmasının, uzun bir süreçte teyit edilmesi gerekmektedir.
4) Bu aşamada üç sacayağından oluşan bir strateji izlenecek. Birincisi, özellikle Kopenhag Siyasi Kriterleri'nin uygulanmaya devam edilmesini sağlamak amacıyla Türkiye'deki reform sürecinin desteklenmesi için işbirliğinin sürdürülmesi olacak. Reform sürecinin geri dönülmezliğini ve sürdürülebilirliğini garanti altına almak için AB, siyasi reformları yakından izlemeye devam etmeli. Bu, Katılım Ortaklığı belgesi yeniden gözden geçirilerek ve gelecekte yapılacak reformlara ilişkin öncelikler belirlenerek yapılacak. Siyasi reform süreci, 2005 yılı sonundan başlamak üzere her yıl düzenli olarak gözden geçirilecek. Bu çerçevede, Komisyon ilk raporunu Aralık 2005'te Avrupa Konseyi'ne sunacak. Reformların hızı, müzakerelerdeki ilerlemeyi belirleyecek.
5) Komisyon, birliğin temellerini oluşturan özgürlük, demokrasi, insan hakları ile temel hak ve özgürlükler ve hukukun üstünlüğü ilkelerinin sürekli ve ciddi şekilde ihlal edilmesi halinde, AB Anlaşması ve Avrupa Anayasası çerçevesinde üyelik müzakerelerinin askıya alınmasını tavsiye edecek. Konsey böylesi bir tavsiye karşısında salt çoğunlukla karar alacak.
6) İkinci sac ayağı, Türkiye ile yapılacak üyelik müzakerelerine nasıl yaklaşılacağıyla ilgili. Üyelik müzakereleri, kararların oybirliğine dayalı olarak alındığı Hükümetlerararası Konferans çerçevesinde gerçekleştirilecek. Müzakereler karmaşık olacak. Müzakelerin her maddesi için Konsey, maddenin geçici olarak kapatılması ve gerekli olduğu hallerde açılması için, yasal düzenleme ve müktesebatın uygulanmasına ilişkin değerlendirmeleri de kapsayacak şekilde dayanak noktaları koymalı. İlgili maddelerin görüşülmeye başlanması öncesinde, müktesebata uyum için gerekli olan yasal yükümlülükler tamamen yerine getirilmeli. Uzun geçiş dönemlerine ihtiyaç duyulabilir. Buna ek olarak, yapısal politikalar ve tarım gibi alanlarda belirli ayarlamalara ihtiyaç duyulabilir ve işgücünün serbest dolaşımı için ise kalıcı tebdirler düşünülebilir. Türkiye'nin üyeliğinin mali ve yapısal etkisi önemli olacak. AB, müzakereler tamamlanmadan önce 2014 yılı için mali perspektifini tanımlamak zorunda kalacak.
|
