Ekonomi

"2009'da finans dengelerinde bozulma olacak"

Giriş Saati : 21.03.2009 15:50
Güncelleme : 21.03.2009 19:54

Devlet Bakanı Mehmet Şimşek, ''2009 yılında kamu finans dengelerinde bozulma olacak. Çünkü biz, küresel ekonomik krizin Türkiye'ye yansımalarını sınırlamak için destek veriyoruz. Bir yandan gelirimiz azalıyor bir yandan harcamalarımızı artırıyoruz' dedi.

Şimşek, GASBAŞ Genel Kurulunda yaptığı konuşmada, küresel krizin Türkiye'ye yansıması ve krizden hangi modelle çıkılacağını anlattı.

Faiz oranlarının 1993-1994 yıllarında ve 2000-2001 yıllarında 4 kat arttığını hatırlatan Şimşek, şu anda Türkiye'nin temellerinin sağlam olduğunu ve iyi idare edildiğini, bugün faizlerin yüzde 14-15 arasında olduğunu vurguladı. Bakan Şimşek, ''Bu önemli. Faiz 4 katı artabilirdi, Türkiye'nin tipik reaksiyonu budur. 1993'de ve 2001'de bunu yapmıştır, Türkiye'nin faizleri yıllık bazda hazine faizleri 4 kat artmıştı. Demek ki, Türkiye'nin temelleri sağlam, Türkiye'ye inanılıyor. Yoksa kimse boşu boşuna parasını riske atar mı'' diye konuştu.

Bakan Şimşek, Türkiye'de kurun yükselmesine rağmen enflasyonun bugün yüzde 7,7 olduğuna dikkati çekti.
Dünyada krizden çıkmak için çalışmalar yapıldığını, oradaki en ufak bir istikrarın Türkiye'ye yansımasının güçlü olacağını vurgulayan Şimşek, Türkiye'deki bankaların sermaye yapılarının güçlü olduğunu söyledi.

Şimşek, ''2001'de bu reformları yapanlardan da Allah razı olsun, cesaretli şekilde, zorunlu şekilde o reformu da yaptılar. IMF'ten alınan paralarlar, Merkez Bankasından alınan borçlarla bankaların sermayeleri güçlendirildi. Orada güzel bir adımdı. Ama ondan sonra bankalar zapturapt altında tutuldu. Bankalar ekonomi büyüdüğü için kar etmeye başladı. Sermayeleri de kara dayanıyor, kredi verme imkanları da onunla ilişkili'' dedi.

DÖVİZ HAREKETLERİNDEN HANE HALKI KÖTÜ ETKİLENMEDİ

İş adamlarının kredi mekanizmasının çalışmadığı yönündeki eleştirilerini yanıtlayan Şimşek, 2008 yılının tamamında krediler yıllık bazda yüzde 29 arttığını, ama yılın son çeyreğinde başlayarak kredilerde durulma olduğunu ifade etti. Şimşek, şunları kaydetti:

''Şimdi bankalarımızı rahatlatacak bir mekanizma üzerinde çalışıyoruz. Kredi mekanizmasını nasıl çalıştırırız, yani belli bir ölçekte kamunun katkısı ile özellikle KOBİ'lere yönelik... Çünkü bu dönemde aslında durumu iyi olanlar kredi istemiyor, KOBİ'ler de kredi istiyor, ama bankalar bunlara korktukları için vermiyorlar. Onun için biz çok ince eleyip, sık dokuyoruz. Çünkü bu mekanizmaların iyi tasarlanması lazım. Bu vatandaşın parası. Bu krizden çıkış tekrardan kredi mekanizmasının çalışmasıyla olacak.''

Türkiye'de hane halkının borcunun da düşük olduğunu, faizler düştükçe hane halkının üzerindeki yükün ineceğini anlatan Şimşek, ''Hane halkının döviz borcu yok denecek kadar az. Döviz borcu 2,7 milyar dolar, ama bankalardaki döviz varlığı 60 milyar dolar civarında. Bu, son döviz hareketlerinden hane halkının kötü etkilenmediği demek'' diye konuştu.

REEL SEKTÖRÜN BORCU

Reel sektör açısından durumu değerlendiren Şimşek, burada en büyük sıkıntının dış borç olduğunu söyledi.

Türkiye'nin son yıllarda hızlı büyüdüğünü, yatırımların öncülüğünü özel sektör yaptığını ve özel sektörün borçlandığını anlatan Şimşek, ''173 milyar dolarlık borç var, ortalama vadesi 3,5 yıl, 87 milyar dolarda döviz varlığı var. Bu tek başına bir sıkıntı yaratır mı? Tabii bu kriz çok uzun sürerse, derinleşirse evet. Ama bu kriz 2010 sonrasına taşınmayacaksa ki, bunun olasılığı son derece düşüktür, bu durumda uzun vadeli esas yatırıma yönelik kredilerin aslında önümüzdeki 2 yılın reel sektörün bunu telafi edecek imkanı vardır.''

KAMU FİNANS DENGELERİNDE BOZULMA OLACAK

Şimşek, devletin durumunu anlatırken, Türkiye'nin son yıllarda evini ciddi şekilde düzene koyduğunu, borçlarını ve açıklarını azalttığını ifade

etti.

Şimşek, ''Kamu sektörünün borçlanma ihtiyacı son 4 yılda ortalama olarak eksidir. Net bazda borçlanmadık, borçları azalttık. 2009 yılında kabul etmek lazım, kamu finans dengelerinde bozulma olacak. Çünkü. bizim gelirlerimiz azalıyor ve biz küresel ekonomik krizin Türkiye'ye yansımasını sınırlamak için destek veriyoruz. Bir yandan gelirimiz azalıyor bir yandan harcamalarımızı artırıyoruz' diye konuştu.

Şimşek, şöyle devam etti:

''Eğer biz bu süreçte paniklemeyip, kötümserliği yaymazsak bizim hane halkının durumu kötü değil, bizim bankaların durumu iyi, özel sektörün durumu idare edilebilir, kamunun da durumu idare edilebilir. Bu çerçevede Türkiye bu krizden nasıl çıkar; bana kalırsa dünyada bir normalleşme başlar başlamaz, eğer burada özellikle başka sorunlar çıkmazsa, siyasi istikrar devam eder Türkiye tekrar önünü görebilirse Türkiye son 5-6 yıllık performansına döner. Bu krizde bizi ciddi tahribatımız da yok. Bunları dikkate almak lazım, ama maalesef ciddi şekilde kötümserlik pompalanıyor. Bu da yazık.''

İŞSİZLİK

Türkiye'de Aralık 2007 ile Aralık 2008 arasında çalışma çağına giren 764 kişi olduğunu, ama TÜİK'e göre işgücü piyasasına girenin çok fazla olduğunu anlatan Şimşek, Eskişehir'de yaptığı konuşmada, işsizlik oranındaki hızlı artışın daha önce aramayanların iş gücü piyasasına girmesinden kaynaklandığını ifade ettiğini hatırlattı.

Aralık 2007'de ev işleriyle meşgul kesimin sayısı 12 milyon 494 bin iken Aralık 2008'de 11 milyon 785 bine düştüğüne işaret eden Şimşek, şunları kaydetti:

''Ev işleriyle meşgul olan 709 bin kişi işgücü piyasasına gelmiş. Bir tane gazetemiz benim ifade etmememe rağmen (Bakan, işsizlikteki artıştan kadınları sorumlu tuttu) dedi. Böyle bir şey olur mu? Ben bir profesyonel bir insanım, bakanım. Ben istatistiki bir tespit yapıyorum, yüzde 100 doğru bir şey söylüyorum. Eğer işgücüne katılım oranı artmasaydı bugün işsizlik oranı yüzde 10,8 olacaktı.''

Bakan Şimşek, hükümetlerinin geçen yıl kadınlara pozitif ayrımcılık getirildiğini, kadınları istihdam edenlere 5 yıl teşvik verdiklerini vurguladı.

Şimşek, ''Türkiye güçlü ve bundan da inşallah güçlü çıkacak. Yeter ki sağduyulu hareket edelim'' dedi.

Yayın tarihi: 21 Mart 2009, Cumartesi
Web adresi: https://www.sabah.com.tr/2009/03/21//haber,30C52E477EA549E8B369FAC91BFF694E.html
Tüm hakları saklıdır.
Copyright © 2003-2009, TURKUVAZ GAZETE DERGİ BASIM A.Ş.