Moğol Sultanı Şah Cihan’ın (1628-58) haremindeki kadınların gözdesi mavi siyah bir kedi (New York Metropolitan Müzesi).
Şark kedisinin izinde
Annemarie Schimmel'in Doğu edebiyatı ve İslam kaynaklarındaki hikâye ve Şiirlerden derlediği şark Kedisi adlı kitap, kedilerin yüzlerce yıllık 'can yoldaşlığı'nı anlatıyor..
Doğu'su Batı'sı olur mu bilinmez, ama kedi sevgisini yaşayanlar iyi bilir. Birçokları için sadık bir arkadaş, can yoldaşı, huzur kaynağıdır. Sadece kendi evlerindekilere değil, sokaktaki kedilere karşı bile sorumluluk duyan, ceplerinde kuru mamalarla dolaşan, kaplarına su dolduranların sayısı çoktur... Kediler başına buyruk minik canlılardır, siz isteyince değil, keyfi isterse yüz verir. Usul usul, sessizce, esrarengiz biçimde kendine her yerde yer bulur; masallar ve şiirlerde dolaşır, minyatür ve fotoğraflarda görünür. Mevlana âşığı olan ve 2003'te 80 yaşında ölen Alman İslam bilimci Annemarie Schimmel de Şark Kedisi adlı kitabında, İran'dan Fas'a, Mısır'dan Türkiye'ye uzanan geniş bir coğrafyanın kaynaklarındaki kedi izlerini takip etmiş. Doğu edebiyatında ve İslam kaynaklarındaki kedi hikâyeleri, şiirleri, atasözleri, türküleri, ninnilerinden derlenen kitabı pek çok minyatür ve resim de süslüyor.
Schimmel, Arap dünyasının kedi sevgisini Mısır'dan aldığını çünkü orada kutsal sayıldığını, kedi ile fare arasındaki ezeli geçimsizliğin hikâyesini de yine ilk Mısır metinlerinden öğrendiğimizi, Hz.
Muhammed'in kedileri sevdiğine dair pek çok rivayet olduğunu, Mevlana'nın kedi ve fare oyununu, bütün dertleri yok eden karşı konulmaz aşkın bir sembolü olarak gördüğünü; "Aşkın elinde elem eriyip gider / Kedinin pençesindeki fare misali..." beyitiyle örnekliyor. Nâzım Hikmet'in Masalların Masalı şiirini Almancaya çeviren Schimmel, onun "Su başında durmuşuz / çınarla ben, bir de kedi / Suda suretimiz çıkıyor / çınarla benim, bir de kedinin / Suyun şavkı vuruyor size / çınarla bana, bir de kediye..." dizelerini de kitaba eklemeyi unutmamış.
Yayın tarihi: 7 Mart 2009, Cumartesi
Web adresi: https://www.sabah.com.tr/2009/03/07/ct/haber,18EFDE7FFD514C69876532B8ED9184BD.html
Tüm hakları saklıdır.