Tutku ahlak kurallarıyla yargılanabilir mi?

Her dönemin cesur yazarları vardır. Kimi toplumu, kimi cinselliği, kimi de politik görüşlerini korkusuzca dile getirir. Bazen alkışlanır, bazen eleştirilir, bazen de yasaklanırlar. Ama çoğunlukla yazdıkları, hatta yaşadıkları ile çağının önünde giderler. 'Lady Chatterley'nin Sevgilisi' romanıyla bilinen David Herbert Lawrence da, yaşadığı dönemde kadın, cinsellik gibi konuları 'sansürlenme' pahasına eserlerine konu etmiş yazarlardan..
Tutku, toplumsal ahlak kuralları, başkaldırı, cesaret... Bunlar, modern çağ İngiliz edebiyatının en tanınan yazarlarından D.H. Lawrence 'ın, Turkuvaz Kitap tarafından yayınlanan ' Bakire ile Çingene' (çeviren Püren Özgören) romanını okurken aklımdan geçen, kapsamı geniş kelimelerden sadece birkaçı..
Gelelim müstehcen olarak ilan edilen yazarın tutku dolu 'Bakire ile Çingene' sine..
Yvette, rahip babası, kız kardeşi, halası ve ailenin baskın karakteri büyükannesiyle, sıkıcı ve boğucu bir ev ortamında yaşamaktadır. Annelerinin genç bir adamla kaçması sonucu 'kötü ve sorumsuz kadın' ilan edilmesine karşın, iki kız kardeş annelerinin cesaretine gizliden gizliye bir hayranlık duyarlar. Sıradan köy yaşamında son derece mutsuz olan Yvette ve Lucille, hayatlarını orta sınıf geleneklerine göre değil kendi istedikleri gibi yaşamayı arzu ederler. Yvette, gençliğinin verdiği uçarı hali ile bekâretinin masumiyeti arasında gidip gelen genç bir ruhtur. Pervasız, açık sözlü, kimi zaman patavatsız.. Ama bir gerçek vardır ki; cinselliği ve aşkı merak etmektedir. Tesadüfi olarak karşılaştığı bir Çingene'yi tutku ile arzulaması, Yvette'i farklı ve bilmediği hislerle tanıştıracaktır.
Romanda, iki uç hayat ve bakış açısı da okuyucuların dikkatine sunuluyor. Toplumsal ahlakın ve düzenin temsilcisi rahip baba ile başkaldırıyı ve aşkı temsil eden yakışıklı Çingene.. Yani.. Yakışıklı Çingene, Yvette'in beğendiği erkek figür olması dışında; onun toplumsal kuralları ve düzeni kabullenmeyişini de temsil etmekte adeta..
Yazarın yaşamına bakıldığı zaman; düzene, kurallara boyun eğmeme ve cesaret teması eserlerinde olduğu kadar hayatında da yerini almış gözüküyor. Lawrence'ın yaşadığı ikilemler, anne ve babası arasındaki işçi sınıfıorta sınıf farklılıkları ile başlıyor; âşık olduğu kadına kadar uzanıyor. Annesi eğitimli, kibar bir öğretmen, babası ise kaba, fazlaca içki içen bir maden işçisi olan Lawrence, edebiyat dünyasının ilgisini çektiği bir dönemde Profesör Ernest Weekley'nin karısı Frieda'ya âşık olur ve ikili Almanya'ya kaçar. Tıpkı eserlerindeki cesur ve farklı kahramanlar gibi..
'Bakire ile Çingene', okuru boğmayan, konudan koparmayan, tasvirleriyle çekicileşen bir öykü..
Yazarın ölümünden sonra keşfedilen roman, üslup ve öyküsüyle, D.H. Lawrence ile tanışmamış okurlar için iyi bir başlangıç kitabı olabilir.
begumerdemli@hotmail.com