Göz kamaştıran projeler kriz tehdidinde
Giriş Saati : 20.11.2008 11:43
Güncelleme : 20.11.2008 23:02
Suni adalar, göller, şelaleler, kanallar, tepeler, devasa şehirler, hava alanları, limanlar, gökdelenler yapmak için trilyonlarca dolar para harcayan ve harcama planları yapan Körfez ülkeleri, patlak veren ekonomik krizin şokunu yaşıyor. Her ne kadar krizden fazla etkilenmeyeceklerini öne sürse de petrol fiyatlarının da hızla düşmesiyle Körfez ülkelerinin pek çok projeyi askıya alabileceği, hatta iptal edebileceği öne sürülüyor.
Dubai dışındaki diğer tüm Körfez ülkeleri ve emirliklerin geliri petrole bağlı. Dubai ise ekonomisini çeşitlendirerek, bölgenin ekonomik ve turizm merkezi haline gelmişti.
Halen bölgedeki borsalar yılbaşına göre yüzde 60'lar düzeyinde kayıplar yaşıyor. Bölgedeki borsalar 2005 yılında da benzer bir şok yaşamış, ancak bir yıllık bir aradan sonra hızlı artışlar yaşanmaya başlamıştı.
Bölge ülkelerindeki emlak fiyatlarında ise tam bir tsunami yaşanıyor. Yılbaşından geçtiğimiz ekim ayına kadar yüzde 60'lar düzeyinde değer kazanan Körfez'deki emlak fiyatları, dünya piyasalarının da etkisiyle şu anda yüzde 50'ler düzeyinde değer yitirmiş durumda. Körfez'deki pek çok banka özellikle konutlar için borçlanmıştı. Bu da bankaların ciddi bir riskle yüz yüze gelmesine sebep olacak. Ayrıca yapılan pek çok büyük projenin de fiyatların düşmesinden dolayı büyük zararlar etmesi ya da satılamaması anlamına geliyor.
Geçtiğimiz yıl 147 dolar seviyesine kadar çıkan petrol fiyatlarının getirdiği karlarla bölge ülkelerindeki havayolu şirketleri büyük yatırımlara gitmiş, dünyanın en büyük şirketleri olmak için yarışa girmişlerdi. Ancak, hem petrol fiyatlarının ve hem de ekonomik krizin etkisiyle turizm gelirlerinin düşmesiyle bu şirketlerin çok büyük zararlarla karşılaşabileceği belirtiliyor.
Özellikle de petrolün 30 dolarlar seviyesine düşebileceği yönündeki öngörüler Körfez ülkeleri için çok büyük tehlikeler doğuracak. Dünyanın en büyük petrol ihracatçısı Suudi Arabistan ancak son iki yıl içinde petrol fiyatlarının artmasıyla bütçesini denkleştirebilmişti. Fiyatların tekrar düşmesiyle başta Suudi Arabistan olmak üzere tüm Körfez ülkelerinin benzer sorunlarla karşılaşabilecekleri ifade ediliyor.
Körfez ülkelerinde halen yaklaşık 2 trilyon dolarlık proje yürütülüyor.
Fizibilitesi yapılan projelerin toplam tutarının ise yaklaşık 3 trilyon dolar olduğu belirtiliyor. Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Kuveyt, Umman, Katar ve Bahreyn'den oluşan 6 Körfez ülkesi halen dünyadaki petrolün yüzde 23'ünü, gazın da yüzde 8'ini üretiyor.
CİHAN
Yayın tarihi: 20 Kasım 2008, Perşembe
Web adresi: https://www.sabah.com.tr/2008/11/20//haber,A3214276A9F14F72811A3A6BB8B335E1.html
Tüm hakları saklıdır.
Copyright © 2003-2008, TURKUVAZ GAZETE DERGİ BASIM A.Ş.