Bu iş için dört yılda ceplerinden 180 bin avro harcadık diyen Murat Özbey (solda) ve Necat Nazaroğlu: Akıllı bir bu paraya Cihangir'de bir ev alabilirdi.
İLİŞKİLİ HABERLER
Boy ölçünüzü biliyorsanız, fotoğraf için sıraya...
Boy ölçünüzü biliyorsanız, fotoğraf için sıraya...
TULUHAN TEKELİOĞLU
17.10.2008
Murat Özbey ve Necat Nazaroğlu, akıllarını Türklere takmış iki fotoğraf sanatçısı. Hayatlarını Türk insanının arşivini çıkarmaya adamı. iki kafadarın Yüz bin Yüz adlı fotoğraf projesinde isteyen herkes yer alabilir..
İki takıntılı erkek! Aynı yaştalar, 20 senelik arkadaşlar. Önce aynı evi paylaştılar, kurayla aynı yeri seçip, aynı yerde askerlik yaptılar. Aynı işe baş koydular ve hayata aynı takıntıyla devam ediyorlar. Fotoğrafçı Necat Nazaroğlu, Murat Özbey önce Türkiye'de, sonra dünyada tam yüz bin 'yüz' çekmeye kararlılar.
Önce Sıraselviler'deki otoparka beyaz bir fon kurdular. Açık alanda dev bir stüdyo yarattılar. Mahalle sakinlerinden esnafa, bakkaldan manava herkesin teker teker fotoğrafını çektiler.
Sabah eve dönen travesti, çöpleri toplayan temizlik işçileri, 24 saat çalışan ambulans şoförleri, kapıcılar, nöbetçi doktorlar, simitçi, banka memurları, ev hanımları, Sıraselviler'de hayatı geçen herkes projelerine dahil olmuş.
Zamanla mahalleden çıkıp kurumlara uzanmışlar. Gelecek nesle arşiv olsun diye, Türklerin tam boy fotoğraflarını çekmeye kararlılar. Fotoğraflarını çektikleri arasında tanıdıklarımız da var. Onlardan biri İstanbul Valisi.
Muammer Güler, önce şaşırmış, dinledikçe projeye ısınmış. Ve makamına davet edip iki fotoğraf sanatçısına poz vermiş. Böylece Yüz Bin Yüz'e dahil olmuş... Eminim ki bir gün Murat Özbey ve Necat Nazaroğlu'yla sokağınızın bir köşesinde karşılaşacaksınız. İddiaları odur ki, bu fotoğraflardan çirkin insan çıkmaz. Yeter ki, boy ölçünüzü bilin ve bütün tatlılığınızla gülümseyin ki, gelecek kuşak, dedelerimiz ne kadar çirkinmiş demesinler!
MURAT ÖZBEY
* Hayatımızı Türk insanının arşivini çıkarmaya adadık. Dört yılda bu işe 180 bin avro harcamışız. Bu parayla akıllı bir insan Cihangir'de güzel bir daire alır.
* Bu sırada eşimden boşandım. Necat oğlunun okul taksidini ödeyemez hale geldi. Yine de Yüz bin Yüz'den vazgeçmedik.
* Birbirmizi öyle iyi tanımışız ki, Necat'ın hangi insanı nasıl çekeceğini, onun ne istediğini, ne hissettiğini biliyorum. O benim gözüm, ben onun sesiyim.
* Bizim fotoğraşarımızda çirkin insan yok.
* Haberlerde bir anne "Oğlumun bir fotoğrafı bile yoktu," diye ağlarken, fotoğrafçı olarak yerimizde oturamazdık. Gemileri yaktık. İnsanların fotoğraşarını çekmek için yollara çıktık.
* İpek Yolu'na çıkarken dönemin şairlerine, sanatçılarına, 'Gelin katılın,' dedik. Katılmak istemeyenler 'keşke' kelimesiyle hayata devam ettiler. Şimdi de 'Katılın,' diyoruz. Antropolog, sosyolog, öğrenci, psikolog, uzmanlık alanında katılmak isteyenleri davet ediyoruz. Yüz bin Yüz, 21. yüzyılın insanlarıdır.
NECAT NAZAROĞLU
* İnsanlar karışınca güzelleşiyorlar. 2010 için madem İstanbul kültür başkenti, sergi açmak istiyoruz.
* Kendimize 'kalın bir' adını taktık. İki fotoğrafçı bir olduk. Fotoğraşarı ben çekerim, hikâyeyi Murat anlatır.
* Murat ailemizin bir parçası. Evliyim, çocuğum var ama işi paylaştığımız gibi aile hayatımızı da Murat'la paylaşıyoruz. Karım Gabriele bundan rahatsız değil.
* Sokaktaki insanlar bizi anlıyor. O an sokaktan geçen herkes 'Tamam,' deyip, bu işin bir parçası olmak istiyor.
* Bu ay itfaiyecileri çektik, gelecek ay Meclis'tekileri çekmek isteriz.
- Size 'Delirdiniz mi?' diyenlere cevabınız nedir?
- M.Ö: Bir gün kahve içerken, 'neden Türk insanının fotoğraf arşivini yapmıyoruz, gelecek kuşağa bu fotoğrafları bırakmıyoruz,' dedik. Ve başladık çekmeye. Necat'la 20 yıllık arkadaşız. Tesadüfen askerliği aynı yerde yaptık, Burdur'da. Askerden döndükten sonra aynı evde yaşamaya başladık. İkimiz de zor işlerin peşinden koşmayı seviyoruz galiba.
Önce hayatımızı kazanmak için basında fotoğraf çektik. Ama tutkumuzun bunlar olmadığını biliyorduk.
-N.N: Fotoğraf çekmeyi Murat'tan daha çok seviyorum. Arabayı Murat kullanır, fotoğrafları ben çekerdim.
Her şeyi beraber yaptık yıllarca. Şimdi evliyim ama ailemin yanında olmadığım saatler Murat'layım, hayatımızın işini hayata geçirmek için gece gündüz çalışıyoruz.
-Evli misiniz? ğ
-M.Ö: Necat evli, ben boşandım iki buçuk yıl önce. Necat'ın dokuz yaşındaki oğlu Ruben'le ben oynarım, Necat o sırada çekim yapar. Bu projede belki iki fotğrafçıyız ama vizörümüz tek! -Sokağa çıkıyor, sokakta stüdyo kuruyorsunuz.
İnsanlar veya zabıta 'Ne yapıyorsunuz kardeşim?' demiyor mu? -M.Ö: Önce Cihangir'de çalıştığımız ofisin altında başladık bu fotoğrafları çekmeye.
Sıraselviler'deki otoparka stüdyo kurduk.
Manav, bakkal, kapıcı, yoldan geçen travesti vs. gibi tek kare üzerinde yoğunlaşıyoruz.
Portre sizi tanıyacak, size bakacak, size pozitif olacak. Bunu, fotoğrafını çekeceğimiz insana anlatıyoruz.
-N.N: 'Bunları senin için kurduk sokağa,' diyoruz. 'Birazdan arşive ineceğiz, seni 30 yıl sonra görecekler,' dediğimizde çok ciddi bir şekilde poz veriyor. Bu proje aileyi de, bireyi de kapsıyor. Eski fotoğrafçılara gönderme yapıyor.
-M.Ö: Fotoğraf, öncelikle bir belge.
Düşündük. En iyi yaptığımız şey, 500 sayfalık bir İpekyolu kitabıydı. Çin Halk Cumhuriyeti'nden Türkiye'ye kadar 12 bin km. yol gitmiştik. Her adımda bir kişiyle tanışmıştık. Her çeşit insanla karşılaşmış, sohbet etmiştik.
-N.N: Sonra, 'Neden Türkleri çekmiyoruz?' dedik.
EN GÜZEL FOTOĞRAFINIZI BİZ ÇEKERİZ
-M.Ö: Önce yakın çevremizin fotoğraflarını çekmeye başladık. Siz bir fotoğraf sanatçısı olsanız da, zaman zaman bakkalınızın fotoğrafını çekip ona vermezseniz o sizi fotoğrafçıdan saymaz. En güzel nasıl çekeriz bu fotoğrafları diye düşündük.
Gerçek bir prodüksiyon için kurduğumuz sistemin aynısını kurmaya başladık. Beyaz bir fon. Ve tam boy! Portre hep Amerikan plan, yani yarım olarak düşünülüyor. Bir süre sonra dönemine ait bilgiler vermiyor. Oysa tam boy, insanların şapkasına, pantolonuna kadar yaşadığı dönemi yansıtıyor. Rengi de kaldırdık. Herkes eşitlendi böylece. Herkes siyah-beyaz.
Merak eden varsa gelsin.
Hayatının en güzel fotoğrafını çekeceğiz!
-N.N: Hiç kimsenin içine sindirebileceği kadar güzel bir fotoğrafı yok. Ortaköy'deki camii, Selimiye Kışlası hala duruyor, ama oradaki ustaların, onu yapan Baylan ailesinin fotoğrafları yok.
-M.Ö: En güzel fotoğrafı biz çekiyoruz çünkü insana değer veriyoruz. Palabıyıklı bir amca poz vermekten utandığı zaman, 'Amca sen çok yakışıklısın, en güzel fotoğrafını çekeceğiz,' diyoruz. O zaman kendisinin güzel olduğunu biliyor ve fotoğrafı harika çıkıyor.
-N.N: Bu fotoğrafları kendi imkânlarımızla insanlara vermeye çalışıyoruz. Her çektiğimiz kişiye o arşive çektiğimiz fotoğraftan bir adet hediye ediyoruz, ki bu bir anlaşmadır, ne yaptığımızı görsün. Aynı zamanda 100 bin kişide bu fotoğraf olunca bizim arşivimiz daha da önem kazanıyor.
İLİŞKİLİ HABERLER
Boy ölçünüzü biliyorsanız, fotoğraf için sıraya...
Yayın tarihi: 25 Ekim 2008, Cumartesi
Web adresi: https://www.sabah.com.tr/2008/10/25/ct/haber,DD51F594C5544E0D917AEA11E49F9B96.html
Tüm hakları saklıdır.