Dışarıdaki paranın yüzde 10'u gelir

* Yaşanan kriz konusunda sizce kim en iyi tahmini yaptı?
Krizi herkesten önce bilen ve ismi kahine çıkan ABD'li ünlü ekonomist Nouriel Roubini. Şubat ayında yazdığı raporda söylemişti; "12 aşamada dünya çökecek" diye... Şimdi her bir aşaması oldu ve son aşamaya gelindi. Artık o kadar şuursuz hale gelecek ki yatırımcılar, aman elime para geçsin de başka hiçbir şey istemiyorum. 100 lira eden malımı, hisse senedimi, bonomu, fonumu her neyse 50'ye 40'a satayım. ABD dolarına ve ya Avrupa eurosuna bir şey olmaz. O dursun şöyle. Hatta bankada durmasın, kasada dursun. Türkiye'yi kastedmiyorum, dünyadan söz ediyorum.

ROUBİNİ NE DEDİYSE O OLDU
Bu pozisyona gelip 1930'lardaki buhrana yakın bir aşamaya geleceğimizi önümüzdeki 3-5 ay içinde diyordu. Ve nitekim şimdi bunlar oluyor. Adam o kadar cin bir adam ki. Türkiye'de doğmuş biliyor musunuz? Geçenlerde İstanbul'a geldi ve televizyonda bir konuşma yaptı. Dinlediklerim inanılmazdı. 10 Temmuz'du ve o gün dedi ki önümüzdeki 20 gün içinde bütün fiyatlar yüzde 20 düşecek. O gün petrolün varil fiyatı 136 dolardı. Bugün 67 dolar. O gün altının onsu 960 dolardı. Hiçbir iktisatçının bu kadar kısa sürede bu kadar radikal tahmin yaptığını görmemiştim. Benim de kişisel olarak altın ve petrol yatırımım vardı. Bunu duyunca o gün sattım. Satış bir gün sonra oldu. Ertesi gün hatta biraz daha yükseldi. Yani adam söyledi diye düşmedi de. Sonra 1 Ağustosta hakikaten petrol 100 dolara düştü. Altın da 960'tan 780 dolara düştü. Diğerleri de düştü de ben de sadece ikisi olduğu için onlar aklımda kaldı. Dolayısıyla Roubini'den korkmak lazım.

* Siz Roubini'nin en son yazdığı raporu da okudunuz. Orada neler söylüyor?
1 Ekim'de dedi ki bütün merkez bankaları bir araya gelip faiz oranlarını yarım puan düşürecek. Ama yanlış bir hareket yapacaklar. Çünkü bunun bir faydası olmaz. 1.5 puan düşürmeleri lazım. Yarım puan düşürerek az ilaç verilmiş olacak. Ertesi hafta hakikaten 8 merkez bankası başkanı telefonla konuşup faizleri düşürdüler ve piyasalar bir gün yükseldi, ertesi gün tekrar düştü. Sonra Roubini dedi ki "Şimdi yapmaları gereken ABD ve Avrupa'daki bütün banka mevduatlarına ve bankalararası işlemlere devlet garantisi vermek. Verecekler mi bilmiyorum" dedi. Nitekim verdiler. Dolayısıyla Roubini'den başka bu doğrulukta söyleyen de çıkmadı.

* Şu anda yatırımcıların ruh halini en iyi sizden öğrenebilirim herhalde?
Ürkek ve kararsız hepsi. Türk yatırımcılar daha büyük oranda döviz satıyor şu sıra. Türkler olmasa, Türklerin döviz pozisyonunu boşaltması olmasa, döviz kuru daha yüksek olur.

KUR FIRLAMAZ ÇÜNKÜ...
* Türklerin döviz bozdurmasını neye bağlıyorsunuz?
2001 krizinden hemen sonrayı hatırlayın. Herkes şöyle bir havadaydı; "Bu Türk Lirası'na güven olmaz, elime ne geçerse döviz alayım, hatta yarın birazını satayım, öbür gün birazını satayım, harcayayım" Şimdi o günden bugüne kurların düşmesi faktörlerinden sonra bu psikloji kalktı. Hatta insanlar dövizi bir yatırım aracı olarak görmeye başladılar ama belli bir miktarda da tuttular ellerinde. Şimdi kurlar biraz yükselmeye başlayınca, yatırımcı para ihtiyaçlarını karşılamak için 1.40 YTL'ye çıkınca dolar sattılar. 1.45 YTL'ye çıkınca başkaları sattı. 1.50'ye çıkınca da başkaları... Bu satanlar olmasaydı, 'kur yükseliyor' diye almaya kalksalardı döviz kurları yükselmeye devam ederdi.