| 19 Ekim 2008, Pazar |
Su şişeniz ne kadar sağlıklı?
PROF. DR. MEHMET ÖZ
17.10.2008
Sert plastiklerde bulunan 'bisphenol-A' adlı maddenin zararları saymakla bitmiyor. Güvenli ve sağlıklı bir yaşam için onları camla değiştirmek gerekiyor..
İLİŞKİLİ HABERLER
Tekrar doldurabildiğiniz şu plastik su şişelerinin hijyeninden huzursuz olmalı mısınız? Belki de! Gazetelerin sağlık köşeleri, polikarbonat su şişeleri, sürahiler ve biberonlarda saklanan ve bir plastik bileşeni olan 'bisphenol-A' maddesi ile ilgili halkı uyarmak için bangır bangır bağırıyorlar. Peki 'bisphenol-A' nedir?
Hayvanlar üzerinde yapılmış araştırmaların kanserler, düşüklerle, kısırlıkla, obezlikle ve cinsel gelişim bozukluklarıyla ilişkilendirdikleri 'bisphenol-A' maddesi; konservelerde bile bulunuyor. Ama bu mutfağınıza girip ne var ne yoksa yarısını çöpe atacaksınız anlamına gelmiyor. Güvenli ve akıl sağlığı yerinde kalmanız için tavsiyelerimizi dikkate alın:
1- NASIL ANLAŞILIR?
'Bisphenol-A' (BPA) temiz, kırılıp dağılmayan, sert plastiklerde bulunur. Çoğunlukla bu plastik şişelerin alt kısmında üçgen geri dönüşüm işareti bulunur. Bu işaretin yanında PC (polikarbonat) harfleri ve 7 rakamı bulunur. Ama altında 7 rakamı bulunan her şişe de polikarbonat demek değildir. Dikkat etmeniz gereken en önemli ipucu şudur: Sert, içi görünen ve kırılmayan şişeler 'bisphenol-A' (BPA) içerir.
Mesela atılabilen içecek şişeleri, su şişeleri, likit ilaç şişeleri (mesela öksürük şurubu) polikarbonat değildir ve 'bisphenol-A' içermezler. Bu yüzden, her ne kadar herkes çevreci nedenlerden dolayı 'kullan at' şişeleri sevmese de sizi sağlık açısından asıl endişelendirmesi gereken; sert ve tekrar doldurulabilen cinsleri olmalıdır. Daha basit bir yöntem söyleyelim: Altındaki üçgenin içinde 4 ve 2 rakamları basılı şişelerden içelim, çok gerekliyse 5 ve 1 baskılı olanlardan içelim. Ama 3, 6 ve 7 baskılılardan mümkün olduğu kadar uzak duralım.
2- NE KADAR RİSKLİDİR?
Her ne kadar her 10 Amerikalı'dan 9'unun vücudunda az da olsa 'BPA' tespit edilmiş olsa bile bu konuda herkes aynı fikirde değil. Amerikan Yemek ve İlaç Dairesi (FDA), plastik endüstrisi ve Harvard Risk Analizi Merkezi'nin ortak kararına göre; BPA seviyeleri yetişkinlerde herhangi bir hayati tehlikeye yol açacak miktarlarda değil. Fakat bazı ünlü BPA araştırmacılarının dediğine göre de hükümetler tarafından risksiz olarak kabul edilen bu düşük miktarlar aslında ve güvenli olmaktan çok uzak... ABD Ulusal Toksikoloji Programı'na göre insanları asıl korkutan da bu seviyelerin çocuklar üzerinde yarattığı risk! BPA maddesi vücutta bir hormon gibi davranıyor ve çalışmalar; küçük çocukların maruz kaldığı seviyelerin, erken ergenleşme, hiper aktivite, bağışıklık sistemi değişiklikleri ve düşük sperm sayısı gibi problemlere yol açabildiğini gösteriyor.
3-NASIL KORUNULUR?
Eğer her yerde rastlama olasılığınızın çok olduğu bu plastikten, oyun toplarından kurtulabildiniz kadar kolay kurtulamıyorsanız; gene de onunla olan temasınızı en aza indirgeyebilirsiniz...
İçinde BPA olabileceğine inandığınız hiçbir şeyi ısıtmayın. BPA plastikte bulunur çünkü plastiği daha hafif, kırılmaz ve muazzam şeffaf hale getirebilir. Ama bu plastikler ısıtıldığı zaman BPA, normal oda sıcaklığında olduğundan tam 55 kat daha hızlı erir ve sızar. Çalışmalar, ürün soğuduktan sonra bile bunun devam ettiğini göstermektedir. Bu yüzden şu önerilere dikkat edin:
* Sert, şeffaf plastik şişleri ve kapları mikrodalgaya koymayın; seramik ya da cam kullanın. Asla pişmiş yemek içeren konserveleri kendi kutusunda ocakta veya ızgaranın üzerinde ısıtmaya çalışmayın.
* Polikarbonat su şişenize sıcak bir içecek doldurmayın.
* Bebeğinizin mamasını kesinlikle polikarbonat bir şişenin içine sıcak su veya süt dökerek hazırlamayın.
Hayvanlar üzerinde yapılmış araştırmaların kanserler, düşüklerle, kısırlıkla, obezlikle ve cinsel gelişim bozukluklarıyla ilişkilendirdikleri 'bisphenol-A' maddesi; konservelerde bile bulunuyor. Ama bu mutfağınıza girip ne var ne yoksa yarısını çöpe atacaksınız anlamına gelmiyor. Güvenli ve akıl sağlığı yerinde kalmanız için tavsiyelerimizi dikkate alın:
1- NASIL ANLAŞILIR?
'Bisphenol-A' (BPA) temiz, kırılıp dağılmayan, sert plastiklerde bulunur. Çoğunlukla bu plastik şişelerin alt kısmında üçgen geri dönüşüm işareti bulunur. Bu işaretin yanında PC (polikarbonat) harfleri ve 7 rakamı bulunur. Ama altında 7 rakamı bulunan her şişe de polikarbonat demek değildir. Dikkat etmeniz gereken en önemli ipucu şudur: Sert, içi görünen ve kırılmayan şişeler 'bisphenol-A' (BPA) içerir.
Mesela atılabilen içecek şişeleri, su şişeleri, likit ilaç şişeleri (mesela öksürük şurubu) polikarbonat değildir ve 'bisphenol-A' içermezler. Bu yüzden, her ne kadar herkes çevreci nedenlerden dolayı 'kullan at' şişeleri sevmese de sizi sağlık açısından asıl endişelendirmesi gereken; sert ve tekrar doldurulabilen cinsleri olmalıdır. Daha basit bir yöntem söyleyelim: Altındaki üçgenin içinde 4 ve 2 rakamları basılı şişelerden içelim, çok gerekliyse 5 ve 1 baskılı olanlardan içelim. Ama 3, 6 ve 7 baskılılardan mümkün olduğu kadar uzak duralım.
2- NE KADAR RİSKLİDİR?
Her ne kadar her 10 Amerikalı'dan 9'unun vücudunda az da olsa 'BPA' tespit edilmiş olsa bile bu konuda herkes aynı fikirde değil. Amerikan Yemek ve İlaç Dairesi (FDA), plastik endüstrisi ve Harvard Risk Analizi Merkezi'nin ortak kararına göre; BPA seviyeleri yetişkinlerde herhangi bir hayati tehlikeye yol açacak miktarlarda değil. Fakat bazı ünlü BPA araştırmacılarının dediğine göre de hükümetler tarafından risksiz olarak kabul edilen bu düşük miktarlar aslında ve güvenli olmaktan çok uzak... ABD Ulusal Toksikoloji Programı'na göre insanları asıl korkutan da bu seviyelerin çocuklar üzerinde yarattığı risk! BPA maddesi vücutta bir hormon gibi davranıyor ve çalışmalar; küçük çocukların maruz kaldığı seviyelerin, erken ergenleşme, hiper aktivite, bağışıklık sistemi değişiklikleri ve düşük sperm sayısı gibi problemlere yol açabildiğini gösteriyor.
3-NASIL KORUNULUR?
Eğer her yerde rastlama olasılığınızın çok olduğu bu plastikten, oyun toplarından kurtulabildiniz kadar kolay kurtulamıyorsanız; gene de onunla olan temasınızı en aza indirgeyebilirsiniz...
İçinde BPA olabileceğine inandığınız hiçbir şeyi ısıtmayın. BPA plastikte bulunur çünkü plastiği daha hafif, kırılmaz ve muazzam şeffaf hale getirebilir. Ama bu plastikler ısıtıldığı zaman BPA, normal oda sıcaklığında olduğundan tam 55 kat daha hızlı erir ve sızar. Çalışmalar, ürün soğuduktan sonra bile bunun devam ettiğini göstermektedir. Bu yüzden şu önerilere dikkat edin:
* Sert, şeffaf plastik şişleri ve kapları mikrodalgaya koymayın; seramik ya da cam kullanın. Asla pişmiş yemek içeren konserveleri kendi kutusunda ocakta veya ızgaranın üzerinde ısıtmaya çalışmayın.
* Polikarbonat su şişenize sıcak bir içecek doldurmayın.
* Bebeğinizin mamasını kesinlikle polikarbonat bir şişenin içine sıcak su veya süt dökerek hazırlamayın.
İLİŞKİLİ HABERLER
Yayın tarihi: 19 Ekim 2008, Pazar
Web adresi: https://www.sabah.com.tr/2008/10/19/gny/haber,493A054A70DE4582B05A10B34C48463B.html
Tüm hakları saklıdır.
Sağlık Haberleri
Son Dakika | Ana Sayfa | Yazarlar | Çizerler | Günün İçinden | Ekonomi | Gündem | Siyaset | Dünya | Spor | Hava Durumu | Sarı Sayfalar | Dosyalar | Günaydın | Televizyon | Astroloji | Sağlık | Magazin | Teknoloji | Otomobil | Turizm Rehberi | Emlak | İşte İnsan | Sabah Çocuk | Mobil Eğlence | Detaylı Arama | Cuma | Cumartesi | Pazar | Kültür-Sanat | EGazete | Gazete Reklam | Internet Reklam | Künye | Bize Ulaşın
 |
Copyright © -2008 Tüm hakları saklıdır. TURKUVAZ GAZETE DERGİ BASIM A.Ş. | 
|