Karmakarışık

21 Haziran tarihli gazetenin Ekonomi sayfasında " 2007'de 2.5 milyon gazete ve dergi aldık " başlıklı bir haber yer aldı.
ANKA ajansının geçtiği haberi okuyalım:
"Türk halkı 2007'de 2.5 milyon gazete ve dergi okudu. Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre gazete ve dergi sayısı 2007'de bir önceki yıla göre yüzde 22.2 artışla 5 bin 674'e yükselirken tirajlar yüzde 5.1 arttı ve 2 milyar 470 milyon 702 bin 599 oldu. Gazete ve dergilerin yüzde 62.5'inin yerel, yüzde 5.1'inin bölgesel ve 32.5'inin de ulusal yayın yaptığı belirlendi. TÜİK, 2007 yılı yazılı medya istatistiklerine göre, 2007'de gazete ve dergilerin sayısı bir önceki yıla göre yüzde 22.2 arttı."
Haberin yanında bir de yerel, bölgesel, ulusal ayrımı yapan çizelge var.
Yazıyı "anlaşılmaz" diye niteleyen SABAH okuru Ateş Abut, şu eleştiriyi dile getirmekte: "Bu kadar çok yanlışı bu kadar kısa bir yazıya sığdırabilme başarısını kutluyorum!"
- Başlık doğru ise, 2007'de 2.5 milyon dergi ve gazete aldık ki, bu günlük toplam 6850 eder.
- Yazının muhteviyatında belirtildiği gibi 2 milyar 470 milyon 702 bin 599 ise günlük 6769000 eder ki, bu da olamaz. O zaman tahmin ediyoruz ki yaklaşık 2.5 milyon rakamı senelik toptan tirajın günlük ortalamasıdır, tabii tahminimiz doğru ise!
- Ayrıca ulusal, yerel ve bölgesel tiraj ve yüzdeleri verilmiş. 62.5 artı 5.1 artı 32.5 eşittir 100.1. (Yani yüzde 100'den fazla çıkıyor.)
- Bu yüzdelerle verilen tablodaki rakamların alakası yok.
- Son 3 satır yukarıdakilerin tekrarı, yani 18 satırda 3 satır mükerrer.
Gerçekten de bir metin felaketi ile karşı karşıyayız. Başlıktan itibaren en iyi ihtimalle yanıltıcı (aslında anlaşılmaz) bir haber var.
Okurumuz da işin içinden çıkamamış.
Doğrusu şöyle: Toplam yıllık tiraj yaklaşık 2.5 milyar dolayında. Dolayısıyla bölgesel, yerel ve ulusal basın günlük tiraj toplamı 6 milyon 769 bin. Yani, başlıktaki ve haberdeki 2.5 milyon rakamı yanlış. Çizelgelerde verilen rakamların da üç hanesi eksik. Yüzdeler de yanlış aktarılmış.
Bol rakamlı haberlerde editör verileri elinden geldiğince sadeleştirmeli.
Kendisi anlıyorsa, okur da anlıyor demektir!