Phoenix Mars'ı yeniden kazıyor

NASA'nın 3 hafta önce Mars'a gönderdiği Phoenix uzay aracı, Kızıl Gezegen'in kuzey kutup bölgesindeki su arayışını, bilim adamlarının "Harikalar Diyarı" adını verdiği yeni bir bölgeyi kazarak sürdürüyor.

Bilim adamları, Mars'ın Dünya'nın kuzey kutup bölgesi gibi poligonal (çok köşeli) özellikler taşıyan bu kesiminden, robot koluyla ilk toprak numunesini alan Phoenix'in deneme için yeni kazdığı çukura da "Pamuk Prenses" adını verdiler.

Kızıl Gezegen'de 23. Mars gününe giren uzay aracının, öngörülenden daha fazla veri depolaması durumunda ne yapacağını görmek isteyen NASA mühendisleri, 2 Mars gününden önce yeni bilimsel faaliyet planlamıyorlar.NASA'nın web sitesinde yer alan bilgilere göre, Phoenix'in robot kolu, Mars toprağında "Dodo-Goldilocks" adı verilen bölgede kazdığı ilk çukurda görülen ve buz ya da tuz olduğu sanılan beyaz materyale, yeni kazdığı çukurda henüz ulaşmadı.

Yeni çukurdaki toprağın tam bilim adamlarının beklediği ve istediği gibi olduğu belirtilirken, poligon özellikli arazide yer alan Pamuk Prenses çukurundaki muhtemel beyaz materyalin daha kalın bir toprak tabakasının altında bulunduğu tahmin ediliyor.

Phoenix'in poligon özellikli arazinin merkezinin köşesinde bulunduğu belirtildi. Deneme amaçlı açtığı yeni çukurun derinliği şimdilik sadece 2 santimetre. Ekip, en az 1 gün boyunca çukuru daha derin kazmayı planlıyor.

Ekip, Pamuk Prenses çukurundaki toprağın yapısını inceledikten sonra, poligonun merkezinde açılacak üçüncü çukurdan ne örneği toplayacağına karar verecek.

NASA'nın belirttiğine göre, uzay aracının 8 minyatür toprak numunesi ısıtma fırınlarının (Thermal and Evolved-Gas Analyzer-TEGA-Termal ve Gelişkin Gaz Analizcisi) ilkinde, ilk alınan toprak örneklerinin analiz işlemi sürüyor.

Phoenix'in, Kızıl Gezegen'in kuzey kutbundan aldığı ilk toprak örneğinde su izine rastlanmadığını belirten bilim adamları, uzay aracının robot kolunun toprağı daha derin kazması gerektiğine inandıklarını açıklamışlardı.

Phoenix programında görev yapan ve uzay aracının 8 adet toprak numunesi ısıtma fırınından (Thermal and Evolved-Gas Analyzer-TEGA-Termal ve Gelişkin Gaz Analizcisi) sorumlu William Boynton, son birkaç günde Mars toprağından alınan numunenin 8 fırından birinde, ilkinde 95 derece, ikincisinde 350 derece ısıtıldığını belirterek, "Ama eriyen buz bulunamadı, toprakta su izine rastlamadık" demişti.İlk denemede su izine rastlanmamasından ötürü hayal kırıklığına uğramadıklarını söyleyen araştırmacılar, henüz su izine rastlanmasa da, uzay aracının, Mars yüzeyine çok yakın olduğuna inanılan buzu ortaya çıkarmak için doğru yerde olduğuna inandıklarını belirtmişlerdi.Phoenix'in yaklaşık 2,5 metre uzunluğundaki robot kolu Dodo-Gildolocks denilen bölgede toprağı sadece 5 ila 8 santimetre derinlikte kazdı. Mars programının sorumluları, buz katmanının büyük olasılıkla biraz daha aşağıda olduğuna ve robot kolun toprağı daha derin kazması gerektiğine inanıyorlar.

Uzay aracının robot kolundan sorumlu baş bilimci Ray Arvidson, Phoenix'in poligon (çok köşeli) özellikli bir arazi şeklinin üzerinde bulunduğunu düşündüklerini belirterek, derin olmayan çukurlarla çevrili küçük tepeciklerden oluşan poligon arazi şekillerinin Dünya'nın Kuzey Kutbu'nda görüldüğünü ve buna yüzey altındaki buzun neden olduğunu kaydetmişti.Arvidson, "Mars'ta belki de bu bir buz dağının ipucu olabilir" diyerek, Kızıl Gezegen'de su bulma umutlarını dile getirmişti.Phoenix'in TEGA fırınlarının 1800 dereceye dek ısıtabilecek şekilde tasarlandığını, çünkü değişik elementlerin değişik ısılarda yandıklarını belirten uzmanlar, gelecek haftalarda yapılacak testlerin, suyun bizzat kendisi bulunamasa da minerallerle iç içe suyun ortaya çıkarılmasına yardımcı olmasının beklendiğini belirtiyorlar.