'Telekulak'a yargı freni

Yargıtay, Ankara 11'inci Ağır Ceza Mahkemesi'nin, Jandarma için verdiği "sorumluluk alanındaki tüm iletişimi izleyebilme" kararını, "Bir hukuk devletinde tüm ülke insanları şüpheli görülemez" gerekçesiyle bozdu. Karar, MİT ve Emniyet Genel Müdürlüğü için de verilen aynı nitelikteki kararlara emsal olacak. Ankara 11'inci Ağır Ceza Mahkemesi Jandarma Genel Komutanlığı'nın başvurusu üzerine, jandarmanın sorumluluk alanındaki tüm haberleşmeyi izleyebilmesine olanak veren karar almıştı. Adalet Bakanlığı da kararın kanun yararına bozulması için Yargıtay'a başvurmuştu. Yargıtay 9'uncu Ceza Dairesi başvurusuy karara bağladı ve Ankara 11'inci Ağır Ceza Mahkemesi'nin kararını oybirliğiyle bozdu.

SINIRSIZ YETKİ OLMAZ
Böyle geniş kapsamlı bir izlemenin Anayasa ve uluslararası hukuk kurallarına aykırı olacağı belirtilen kararda şu ifadelere yer verildi: "Yasal düzenlemelerin amaç, kapsam ve gerekçesi değerlendirildiğinde, amacı ne olursa olsun hiçbir kuruma demokratik bir hukuk devleti olan Türkiye Cumhuriyeti'nde yaşayan insanlar şüpheli görülerek ülke genelini kapsayacak şekilde yetki verilemez. Ağır Ceza Mahkemesi üyelerinin kendi yargı çevreleri ile ilgili karar vermeleri gerektiği, sınırsız bir yetki verilmesi suretiyle iletişimin tespit edilmesi (izlenmesi), dinlenmesine karar verilemeyeceği, yasa koyucunun amacının da bu olduğu açıktır." Yargıtay 9'uncu Ceza Dairesi kararının, kanun yararına bozma talebiyle yapılan başvurular sonunda alındığı, ülke genelinde uygulama birliğini sağlama amacını taşıdığı belirtildi. Kararda, Anayasa'nın 22'nci maddesine göre herkesin haberleşme özgürlüğüne sahip bulunduğu, haberleşmenin gizliliğinin esas olduğu ancak ulusal güvenlik, suçun önlenmesi gibi amaçlarla bu özgürlüklerin sınırlı olarak askıya alınabileceği kaydedildi.

EMSAL OLACAK
Yargıtay'ın bu kararının, karar metninde de açıkça belirtildiği gibi diğer başvurular karşısında da emsal olacak. Karara göre mahkemeler bundan sonra Emniyet Genel Müdürlüğü ve MİT gibi kurumlardan gelecek "ülke genelini izleme" taleplerini reddedecek. 9'uncu Ceza Dairesi'nin kararında "somut gerekçeler olması gerektiği"ne de işaret edildi. Bu nedenle mahkemeler kapsamı sınırlı da olsa somut gerekçelere ve kişilere dayanmadığı sürece dinleme kararı veremeyecek Ankara 11'inci Ağır Ceza Mahkemesi, aynı şekilde Emniyet Genel Müdürlüğü ve MİT için de "ülke genelinde sınırsız izleme" yetkisi tanımıştı. Dün alınan karar, MİT ve Emniyet'e verilen yetkiyi otomatik olarak kaldırmıyor. Bu iki kuruma verilen yetkinin kaldırılması için Adalet Bakanlığı'nın Yargıtay'a başvurması gerekiyor.