Türkler sarışın yumurta ve sperm istiyor

Kıbrıs, Ortadoğu ve Balkanlar Tüp Bebek Merkezi Direktörü Op. Dr. Halil İbrahim Tekin, başkasının yumurtası ve spermi ile anne-baba olmanın başlıca tekniklerini anlattı:

* Donasyon yani başkasının yumurtası ya da spermi ile anne olmak ne demek?
Donasyon; yumurtası olmayan ya da spermi olmayan fakat çocuk sahibi olmak isteyen anne ve baba adaylarının, bağış yoluyla aldıkları sperm ve yumurta ile tüp bebek uygulamasına gitmelerini ve çocuk sahibi olabilmelerini sağlayan bir yöntemdir.

* Yumurtalarını verecek kişiler nasıl seçiliyor?
Yumurta bağışlamak gönüllü olarak yapılan bir eylemdir. Yumurtayı bağışlayan kişi; yumurtayı alacak çiftin bildiği biri de olabilir, hiç tanımadığı biri de. Yumurta bağışlayan kişiler 21-33 yaş arasında ve sağlıklı olmalıdır. Bu yüzden daha önce sağlıklı çocuk doğurmuş olanlar tercih edilir. Bağışta bulunacak kişilerin aile hikayelerinde, kalıtsal hastalıklarla ilgili problemler olmamalıdır.

HER TÜRLÜ TEST YAPILIYOR
* Yumurtalarını verecek kişilere hangi testler uygulanır?
Yumurta bağışı yapanlar; enfeksiyon hastalıkları( HIV, Hepatit B ve C, sitomegalovirus, sifiliz, klamidya), genetik hastalıklar (Karyotip analizi ve kistik fibrosis taraması) açısından araştırılmalıdır. Ayrıca kan grupları ve RH durumları da saptanmalıdır. Belli etik kökeni olanlarda, talasemi ve orak hücreli anemi açısından da taramalar yapılmalıdır.

* Alıcı olan kişi nasıl bir işlemden geçiyor?
Yumurta bağışında bilinenin aksine bütün yumurtalık alıcıya verilmemektedir. Alınan sadece bir hücre yapısında olan yumurtadır. Bağış yapan kişiye standart tüp bebek uygulaması yapılır, gelişen yumurtalar toplanır, alıcının eşinden alınan spermlerle döllenme yapılır ve önceden gebeliğe hazırlanmış anne adayının rahmine yerleştirilir. Rahim hazırlığı; alıcı için çok büyük bir öneme sahiptir ve dikkatli bir takip gerektirmektedir. Önemli olan bir konu da alıcı ve yumurta bağışlayıcı arasındaki koordinasyonun sağlanmasıdır. İki taraf birbirlerini hiçbir şekilde tanımazlar.

* Sperm vericisi nasıl seçilir?
Spermin bankalardan gelmesi şart. Sertifikalı spermler geliyor. Spermlerin üzerinde fiziksel özellikleri ve psikolojik test sonuçları yazıyor. Ayrıca sperm sahiplerinin eğitim durumları da açıklanıyor. Ancak isimleri kesinlikle gizli tutuluyor.

VERİCİNİN İSMİ GİZLENİYOR
* Yumurta ve sperm vericilerinin adları, sizde mi saklı? Gerekirse vericiye, alıcının ismini söyler misiniz?
Sertifikalı spermlerin zaten isimlerini bizler de bilmeyiz. Bu isimler bankada saklıdır. Yumurta vericisinin ismi de bizde saklıdır. O yumurtaların kime verildiğini arşivleriz. Bunlar çok özel şifrelerle korunur. Bir kişi dışında, kimse ulaşamaz.

* Donasyon işlemine nasıl bakılıyor?
Yumurta donasyonu, evlat sahibi olmak isteyen çiftlere, bu olanağı sunmaktadır. Her kadının çocuk sahibi olma hakkı vardır ve en güçlü duygulardan biri olan annelik içgüdüsü engellenememektedir. Ülkemizde bu işlem yasal olmasa da, yaklaşık 2 bine yakın çift, her yıl ülkemizden yurtdışındaki merkezlere, öncelikli olarak da Kıbrıs'a ve Yunanistan'a gidip, donasyon işlemi ile gebe kalmaktadır.

* Donasyonda, bebeğin anne-babaya benzeme olasılığı var mıdır?
Var; buna özellikle dikkat ediyoruz. Türkiye'de aileler, kendileri esmer de olsalar sarışın çocuk istiyor. "Ailemizde sarışın var, lütfen sarışın olsun" diyenler de oluyor. Yüzde 90'ı ise milliyet sormuyor. 'Mutlaka Türk olsun' diye ısrar edenlerin oranı yüzde 5'i geçmiyor.