Petrol fiyatları neden artıyor?

Uluslararası piyasalarda ABD ham petrolünün varil fiyatı bugün 120,93 dolara çıkarak, tüm zamanların rekorunu kırdı.

Petrole olan güçlü talep ve ABD Doları'nın değerinin düşük olması geçen yılın başında 50 doların altında bulunan ham petrol fiyatlarının yükselmesinde önemli rol oynadı.

Uluslararası Enerji Ajansı'na göre (IEA), enflasyona ayarlandığında petrol fiyatları, 1979 yılındaki İran İslam Devrimi'nden bir yıl sonra Nisan 1980'de 101,70 dolarla zirve yapmıştı.

Petrol fiyatlarının yükselmesinde şu etkenler rol oynuyor:

-DOLARIN DEĞERİNİN DÜŞÜK OLMASI-

ABD Doları'nın diğer önemli para birimleri karşısında değerinin düşmesi,
dolar varlıklarını nispeten ucuz olarak gören yatırımcıları petrol gibi
diğer emtia alımlarına yönlendirdi.

Doların değerinin düşmesi Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC)
gelirlerinin satın alma gücünü düşürdü ve dolar kullanmayan bazı
tüketicilerin satın alma gücünü artırdı.

OPEC petrol bakanları her ne kadar petrol fiyatları rekor seviyelerde yükselse bile, enflasyon ve doların bunun etkisini yumuşattığını söylüyorlar.

Bazı uzmanlar yatırımcıların petrolü zayıf dolara karşı korunma amaçlı olarak kullandığını belirtiyorlar.

FONLAR

ABD Merkez Bankası'nın (Fed) geçen yıl Ağustos ayının ortasından itibaren faiz oranlarını düşürmesi ve kredi krizinin etkilerini hafifletmek için merkez bankalarının mali piyasalara milyarlarca dolar pompalaması, petrol ve altın fiyatlarını artırdı.

Emeklilik ve hedge fonlardaki yatırımların petrol dahil diğer emtiaya yönelmesi petrol fiyatlarını yükseltti.

TALEP

Petrolde daha önce fiyatlar arza ilişkin kaygılar yüzünden artarken, şu anda fiyatların yükselmesinde dünyanın en fazla petrol tüketen ülkeleri ABD ve Çin'in petrole olan talebinin büyük etkisi bulunuyor.Küresel petrol talebi artış eğilimini sürdürürken, yüksek fiyatların şimdiye kadar ekonomik büyüme üzerinde sınırlı etkisi oldu.

OPEC'İN ARZI SINIRLAMASI

Dünya petrolünün üçte birinden fazlasını üreten OPEC'in, fiyatların düşmesini engellemek için 2006 yılının sonunda petrol üretimini azaltmaya başlaması da fiyatların yüksek seyretmesinde rol oynadı.

Geçen yıl Aralık ayındaki toplantıda günlük üretim kapasitesini değiştirmeme kararı alan OPEC, tüketici ülkelerin daha fazla petrol üretmesi çağrılarına rağmen, piyasadaki petrol arzının yeterli olduğunu ifade ediyor.

OPEC'in 9 Eylül'de toplanması bekleniyor.

NİJERYA-İRAN-IRAK

Dünyanın sekizinci büyük petrol üreticisi Nijerya'dan petrol arzı, petrol endüstrisine yönelik saldırılar nedeniyle Şubat 2006'dan bu yana kesintiye uğruyor. Petrol şirketlerine göre, saldırılar ve sabotaj nedeniyle Nijerya'nın günlük 564 bin varil petrol üretimi durdu.

Dünyanın dördüncü büyük ihracatçısı İran'ın, nükleer programı nedeniyle Batılı ülkelerle yaşadığı gerginlik, petrol tüketicilerinin İran'ın petrol arzına ilişkin kaygılarını artırıyor.

Irak'ın yıllardır ambargo, savaşın ardından bitmek bilmeyen çatışmalar ve yeterli yatırım olmaması nedeniyle petrol endüstrisinden tam verim alamaması da fiyatların artmasında etkili oluyor.

PETROL FİYATLARI 200 DOLARI GÖREBİLİR

Bu arada yatırım bankası Goldman Sachs'a göre, ''petrol fiyatları gelecek iki yılda, petrol arzının yeteri kadar artmaması nedeniyle 200 dolara kadar yükselebilir.''

İki yıl önce petrol fiyatlarında üç haneli rakamları ilk kez telaffuz eden kuruluşlardan olan Goldman Sachs, piyasanın, fiyatlarda ''süper artış'' dönüm noktasına yaklaştığına inandığını açıkladı.

Banka, gelecek 6 ila 24 ayda petrolün varil fiyatının 150-200 dolara çıkması olasılığının arttığını bildirdi.''Süper artış'' teorisine göre, petrol arzının yeteri kadar artmaması, petrol fiyatlarında dramatik ve sürekli bir artışa yol açacak ve bu da en sonunda petrol talebinde keskin bir düzeltmeyle sonuçlanacak.

PETROL 120 DOLARIN ALTINDA

Öte yandan 120,93 dolara çıkarak rekor kıran ABD ham petrolünün varil fiyatı Haziran teslimi daha sonra 119,63 dolardan işlem görmeye başladı.Londra Brent tipi ham petrolün varil fiyatı da 118,29 dolar oldu.