Murat Bey 60 ton baharatı ışınlıyor, raf ömrünü uzatıyor

Kapısından girdiğim Gamma- Pak Sterilizasyon şirketinin binası, bir tür nükleer tesis. Dünyada 44 ülkede faaliyet gösteren 200 kadar ışınlama merkezinden biri. Şirket 1992 yılında kuruldu, Kanadalı bir firma tarafından anahtar teslim yapılan tesis 1994 yılında Çerkezköy OSB'de faaliyete geçti. Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (TAEK) ve Avrupa Komisyonu'ndan ışınlama konusunda onay alan tesiste, 22 kişi çalışıyor. Tıptan gıdaya geniş bir alanda ürünlerin ışınlama ile mikroorganizmalardan arındırılması ve raf ömrünün uzatılması gerçekleştiriliyor. Binanın gözlerden ırak bir noktasında kobalt 60 kaynağı var. Radyoaktif bu kaynak, 1 metre 80 santimlik kalın duvarların arasında zırhlı bir çubuğun içinde tutuluyor. Kobalt 60 izotopundan 2 gama, bir beta ışını çıkıyor. Betayı çelik çubuk tutarken, gama ışınları taşıyıcı sistemle ışınlama odasına gelen alüminyum kutunun içindeki materyallerle buluşuyor. Elektromanyetik ışın dalgası, üründeki mikroorganizmaların DNA'sını tahrip edip yokediyor. Bu işlemin adı, ışınlama yöntemiyle sterilizasyon. Işınlama süresi ürüne ve amaca göre değişiyor. Raf ömrü artırılmak isteniyorsa ona göre bir doz uygulanıyor. Ülkeden ülkeye ihracatta ise karantina amaçlı bir işlem. ABD tropikal meyveyi kabul ederken, mikroorganizmaların üremesini önleyecek ölçüde doz uygulanmasını, Hollanda ise haşhaş tohumunun çimlenmesini engelleyecek işlem yapılmasını istiyor.

60 TON BAHARAT IŞINLANIYOR
Peki Türkiye'de durum ne? Şirketin Genel Müdürü Dr. Hasan Alkan, en çok baharat ışınlandığını söyledi. Her hafta sonu 40-60 ton baharat ışınladıklarını belirten Alkan, kırmızı-karabiber, kimyon, kekik, nane gibi baharatların aksi halde marketlere kabul edilmediğini bildirdi. Bitkisel çaylar, kurutulmuş pırasa, soğan, sarımsak gibi ürünlerin de ışınlandığını kaydeden Alkan, gıda işleme tesisi olarak AB onayı bulunan tesislerine, Avrupa'ya satılacak çay ve Çin ürünü sarımsak tozunun yanı sıra salyangoz, kurbağa bacağı gibi ürünlerin de geldiğini bildirdi.

IŞIN DEĞİL AMA ETKİSİ KALIR
"Gama ışınları ile sterilizasyonda ışın kalmaz, etkisi kalır" ifadesini kullanan Alkan, ışınlamanın gıda güvenliği açısından güvenilir bir yöntem olduğunu savunurken, "Esas ışınlamadan yemek güvensizdir" dedi. Alkan, astronotların yanı sıra bağışıklık sistemi çökmüş insanlara da yüksek dozda ışınlanmış yemekler verildiğini bildirdi.