Jandarma cezaevlerinden çekiliyor

Ceza İnfaz Kurumları Dış Güvenlik Hizmetleri Kanunu Tasarısı Meclis Başkanlığı'na sunuldu. Tasarıyla, Ceza infaz kurumlarının dış güvenlik hizmetleri Jandarma Genel Komutanlığı'ndan alınarak Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü'ne devrediliyor.

Tasarının genel gerekçesinde, uygulamada, kapalı ceza infaz kurumlarında iç güvenlik hizmetlerinin Adalet Bakanlığı, dış güvenlik hizmetlerinin ise İçişleri Bakanlığı Jandarma Genel Komutanlığınca yerine getirildiğine işaret edilerek, hükümlü ve tutukluların sevk, nakil, duruşmada hazır bulundurulması veya hastanede muhafaza edilmesi gibi işlemlerin de yine Jandarma Genel Komutanlığı tarafından yapıldığı kaydedildi. Gerekçede, ceza infaz kurumlarında son yıllarda, koğuş sisteminden oda sistemine geçildiği, fiziksel dönüşüm, mekanik, fiziki ve elektronik güvenlik sistemlerinin geliştirildiğine işaret edilerek, Adalet Bakanlığı Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü'nün dış güvenlik hizmetlerini yerine getirme kapasitesine ulaştığı kaydedildi. Gerekçede ayrıca "Adalet Bakanlığı Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğüne, Tasarıyla kurumların dış güvenlik hizmetlerinin yerine getirilmesi görevi verilerek, Jandarmanın genel kolluk gücü olarak aslgörevine dönmesi imkânı sağlanmış olacaktır. Dış güvenlik hizmetlerinin uzman personel tarafından yapılması genel olarak infaz hizmetlerinin kalitesinin de yükseltilmesine yol açacaktır" denildi.

GÖREV JANDARMA'DAN ALINIYOR

Tasarıda, kapalı ceza infaz kurumlarının iç ve dış güvenlik hizmetlerinin farklı bakanlıklara bağlı personel tarafından yerine getirilmesinin kurumlarda iki başlılığa, hükümlü ve tutuklular ile ziyaretçilerin iki ayrı yerde aranması gibi mükerrer işlemlere yol açtığına dikkat çekilirken, dış güvenlik hizmetlerinin de Jandarma Genel Komutanlığı'ndan alınarak Adalet Bakanlığı Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü'ne devredilmesi öngörülüyor. Tasarıya göre, dış güvenlik görevlileri, nöbet ve vardiya usulü çalışacak, infaz ve koruma şefi ile infaz ve koruma memurları, kurumların iç ve dış güvenlik hizmetleri dışında başka bir görevle görevlendirilemeyecek. Taksirli suçlar hariç olmak üzere, görevleri sebebiyle işledikleri bir suçtan dolayı mahkûm olan veya disiplin soruşturması sonucunda kınamadan daha ağır bir disiplin cezası alan dış güvenlik görevlileri bir daha dış güvenlik hizmetlerinde görevlendirilemeyecek.

ZOR KULLANMA ŞARTLARI

Tasarıyla dış güvenlik görevlilerinin zor kullanma şartları da düzenleniyor. Buna göre, dış güvenlik görevlileri, görevlerini yerine getirirken, direniş, firar, firara teşebbüs, ayaklanma veya asayişi bozan benzeri olayların ortaya çıkması halinde, bu olayların önlenmesi, saldırının veya saldırıda bulunanların etkisiz hale getirilmesi, direnişin kırılması amacıyla veya kanuna uygun bir emrin ifası sırasında aktif veya pasif direniş gösterilmesi hâlinde zor kullanabilecek. Zor kullanma yetkisi kapsamında, asayişi bozan olaylar veya direnmenin kapsam ve derecesine göre, asayişi bozanları veya direnenleri etkisiz hâle getirecek şekilde kademeli olarak artan oranda bedeni kuvvet veya maddi güç kullanılabilecek. Dış güvenlik görevlileri, zor kullanmadan önce, ilgililere asayişi bozan tutum ve davranışlarına ya da direnmeye devam etmeleri hâlinde doğrudan doğruya zor kullanılacağı uyarısı yapacak. Ancak, asayişi bozan olayların veya direnmenin niteliği, kapsam ve derecesi göz önünde bulundurularak, uyarı yapılmadan da zor kullanılabilecek.

"ZOR"UN DERECESİ TAKDİRE BIRAKILIYOR

Dış güvenlik görevlileri, zor kullanma yetkisi kapsamında asayişi bozan olayları sona erdirmek veya direnmeyi etkisiz kılmak amacıyla, kullanacağı araç ve gereçle kullanacağı zorun derecesini kendisi takdir ve tayin edecek. Ancak, toplu kuvvet kullanılarak müdahale edilen durumlarda, zor kullanmanın derecesi ile kullanılacak araç ve gereçler müdahale eden görevlilerin en üst amiri tarafından takdir ve tayin edilecek. Dış güvenlik görevlileri, kendilerine, kuruma, nakil aracına, hükümlü ve tutuklulara veya diğer görevlilere yönelik bir saldırı karşısında, zor kullanmaya ilişkin koşullara bağlı kalmaksızın, 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun meşru savunmaya ilişkin hükümleri çerçevesinde savunmada bulunabilecekler.

ATEŞLİ SİLAH TAŞIYABİLECEKLER

Tasarıya göre, dış güvenlik görevlileri, ateşli silâh taşıyabilecekler ya da bulundurabilecekler. Ancak ateşli silahları kanunda ve diğer kanunlarda belirlenen görevleri dışında kullanamayacaklar. Kanunen yetkili kılındıkları haller dışında kurum içine silahla giremeyecekler. Kurumda bulundurulacak veya dış güvenlik görevlilerine verilecek ateşli silahların kimlere verileceği, miktar ve cinsi ile kayıt ve belgelerin ne şekilde tutulacağına ilişkin hususlar ise İçişleri Bakanlığı'nın görüşü alınarak Adalet Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle düzenlenecek.

Dış güvenlik görevlileri, "Meşru savunma hakkının kullanılması, Bedenkuvvet veya maddgüç kullanarak etkisiz hâle getiremediği asayişi bozan bir olay veya direniş karşısında, bu olayın önlenmesi ya da direnişin kırılması, Hükümlü ve tutuklunun, kurumdan veya nakil ve sevk sırasında bulunduğu yerden kaçmaya kalkışması ya da bu maksatla saldırıda bulunması, Korumakla görevli oldukları kurum, yer, tesis, araç ve silâha karşı saldırıda bulunulması veya kendisine teslim edilmiş kişilerin kaçırılmaya kalkışılması, bunlara karşı vuku bulacak saldırıyı başka türlü savuşturma imkânının bulunmaması, Tecavüze veya karşı koymaya elverişli silâhların veya aletlerin kurum personeline teslimi emredildiği hâlde, emrin ısrarla yerine getirilmeyerek direnişte bulunulması veya teslim edilmiş silâh veya aletlerin zorla tekrar alınmasına teşebbüs edilmesi, Kurumlarda bastırılamayan kavga, kargaşa, direnme ve ayaklanma çıkması' hallerinde silah kullanmaya yetkili olacaklar. Ateş etmek ise silah kullanmada son çare olacak, dış güvenlik görevlisi, silah kullanmadan önce kişiye duyabileceği şekilde "dur' ihtarında bulunacak. Dış güvenlik görevlisi, görevi sırasında, kendisine karşı silâhlı saldırıya teşebbüs edilmesi hâlinde, saldırı tehlikesini etkisiz kılacak ölçü ve oranda duraksamadan ateşli silâh kullanabilecek. Kurumların güvenlik hizmetlerinde kullanılacak silâh, mühimmat, teçhizat ile diğer araç ve gereçler Ceza ve Tevkifleri Genel Müdürlüğü tarafından temin edilecek.

HER YIL BİN 500 PERSONEL ALINACAK

Tasarıya göre, kurumların devir işlemi 1 Ocak 2009 tarihinden başlayarak en geç 5 yıl içinde tamamlanacak. Ceza ve infaz kurumlarının dış güvenlik hizmetlerinin devri süresince her yıl bin 500'den az olmamak üzere, sınav ve atama usulüyle personel alınacak. Dış güvenlik hizmetlerinde görev alacak personelin eğitimi, Ceza İnfaz Kurumları ve Tutukevleri Personeli Eğitim Merkezlerinde yapılacak. Jandarma Genel Komutanlığı tarafından dış güvenlik hizmetlerinin yerine getirilmesinde kullanılan ihtiyaç fazlası silâh, mühimmat, teçhizat ile diğer araç ve gereçler, devir sürecine uygun olarak Genel Müdürlüğe bedelsiz devredilecek.

Tasarıya göre, kadroları kaldırılan cezaevi müdürlerinden; cezaevi müdürü görevini yürütmekte olanlar ceza infaz kurumu müdürü kadrolarına, ikinci müdür görevini yürütmekte olanlar ceza infaz kurumu müdür yardımcısı kadrolarına, infaz ve koruma başmemuru kadrolarında görev yapmakta olanlar infaz ve koruma şefi kadrolarına atanmış sayılacaklar.