Dünyanın Araf noktası Havana

Havana'yı nasıl yaşamalı? Birçok turist rehberinin ilk uğrak yeri olan El Templeto'nun fotoğrafını mı çekmeli, Mallecon boyunca turlayıp, gayrı resmi Birleşmiş Milletler topluluğu arasında mı yer almalı? Eski Havana'da salsa, Plaza de Armada'da turistler için gösteri, Kübalı kadınların baldırlarında sardıklarına inanılan -ki yalnızca bir fotoğraf malzemesidir- puro fabrikalarına ziyaret, mojito, soğuk pilavla sunulan et, reggeton barları... Hepsi Havana'da ama asıl mesele de burada başlıyor; Havana'yı nasıl yaşamak istiyorsunuz? Mesela bir haftalık turunuz varsa; Plazo de Armada ya da Capitolio turu, Jose Marti Müzesi'ni ziyaret, kısaltılmış Küba devrimini görme olanağınızın olduğu Pavillon Granma'da vakit geçirebilirsiniz. Akşamları Son müziği çalan klasik Küba barlarında takılıp, mönüye bakıp çok önemli şeyler yediğinizi sandığınız -oysa ki yemek Havana'da çok da önemli değilrestoranlara gidebilirsiniz. Benzerini dünyanın herhangi bir yerinde görebileceğiniz ve de rehberlerin öncülüğünde ilerleyeceğiniz üstü açık otobüste şehir turu atıp,- uğrak yerlerinden birisi de yakınlarında Fidel Castro'nun ailesinin de oturduğu Cohiba puro fabrikası- Santa Maria'da denize de girebilirsiniz. Tabii büyük bir şantiyeye benzeyen Havana'daki Colonial binaların turizmin geliştirilmesi için restore edildiğine hayıflanıp, eski Havana'da sokakta çalışan kızları görüp öfkelenebilirsiniz de, Sultanahmet'ten idmanlı olanların dışında sizden para, olmazsa sabun, olmazsa herhangi bir hediye isteyenleri görüp irkilebilirsiniz de... Hepsi Havana'da, hepsi de gerçek.

CENNET, AMA KİMİN İÇİN?
Havana bir cennet. Kentten 24 saat müzik yükseliyor. Tropik yağmurdan sonra birden yükselen sıcaklık, hiçbir resmiyete ihtiyaç duymadan sizinle konuşan insanlar, ülke dışına tek başlarına dışarı çıkma ihtimali olsa dünya güzeli seçilebilecek kızlar ve akan kandan daha sıcak dans. Duvarları süsleyen devrime olan inançlarını gösteren resimler, yoklukta dahi ayakta kalmayı becerebilen insanların sakinliği, plajlar, yalnızca vücudu değil ruhu da serinleten içeceklerle -ulusal bira Bucanero herkesin bildiği Mojito'dan bile iyi- Havana bir cennet. Hem de hayal etmeniz ya da bir şeyleri feda ederek yaşamayı düşleyebileceğiniz mistik bir cennet de değil, gitmeye karar vermeniz yeterli. Havana aynı zamanda bir cehennem. Elinizdeki yabancı parayı değiştirdiğiniz an cehenneme hoş geldiniz. Görevliye 100 dolar verin -şu anda avro taşımak yabancılar için çok daha iyi- 80 Küba pesosu (chavito) geri alırsınız. Kübalılar için bedava olan hizmetlerde elinizdeki para devreye girer. Her para ödediğinizde sizden alınan komisyonun acısını hissedersiniz, tabii biraz vakit harcayıp yabancı para dolaşımının Küba'da eşitliği bozmamak için ayarlandığını anlayabilirseniz içiniz rahatlar. Erkan (Sevenler) Havana'yı gezmeye başladığımızda ve de yazıyı yazdığımızda iki tespit yaptı: Önce, "Küba devleti güçlü olmazsa, Küba'nın geleceği köşe başında mafyaların türediği, zenginin daha zengin, fakirin kaderine terk edildiği ülke olur," dedi. Kısmen haklıydı. Özellikle eski Havana'da kolay yoldan para kazanmanın yolunu keşfedenlerin varlığı -devlet, sorunu kabul edip, hal yoluna koymaya çalışıyor- sorunun varlığına işaret ediyor. Sonra, namuslu insanların bu ülkeyi ayakta tuttuğunu söyledi. 22 yaşında hem de lüks bir otelde çalışan genç bir kızın yaşadıkları zorlukları bilip de Küba'nın daha rahat yaşanabilir bir ülke olması için çabaladığını duyunca Havana'nın ve de Küba'nın göründüğü gibi olmadığını ikimiz de kabul ettik. Tıpkı Matrix'de Morpheus'un Neo'ya söylediği gibi; Kırmızı mı, mavi hap mı? Biz size kırmızıyı anlattık mavi size kalmış... Neyi görmek istiyorsunuz gerçeği mi, size gösterileni mi? Havana'nın gerçeğini anlattık, daha fazlasını öğrenmek için önceki sayfaları bir kez daha okuyun...