Bisiklet artık sınıf geçme hediyesi değil, sektör yetişkinlere oynuyor

"Her genç kızın rüyası Zetina dikiş makinesi" diye reklam yapıldığı günleri hatırlayanlar, bugün 40'lı yaşları geçti, dikiş makinesi üreticileri şimdi ne yapıyor bilinmez. Ama son yıllarda bisikletçiler de çocukların rüyası olmamaktan dertli. Şimdi çocuklar sınıf geçme hediyesi olarak play station, cep telefonu, ipod istiyor. Çocuğu eve kapatan, anne babayı da 'Bizim oğlan düşüp bir yerini mi kırdı?" korkusundan kurtaran yeni elektronik oyuncaklar karne hediyesi olmaktan çıkınca, bisiklet üreticileri de çareler üretmeye başladı. Türkiye'de bisiklet pazarının lideri Bianchi'nin Yönetim Kurulu Başkan Vekili Önder Şenkol anlattı. Bir zamanlar 1 milyona yaklaşan yıllık bisiklet satışı 400 binlere kadar düşmüş.
Avrupa'da eşdeğer nüfusa sahip Almanya'da bu sayı 4.7 milyon adetmiş. Üreticiler bu durumu kabullenmeyip kolları sıvamış. Bisikleti çocukların karne hediyesi olmaktan çıkarıp Avrupa'da olduğu gibi bir bisiklet kültürü oluşturulmasına çalışılacak. Bu yapılırken, bisikletin çevreye zararsız olması ve Türkiye'de özellikle gençlerde yaygınlaşan obezite risklerine de dikkat çekilerek sağlıklı yaşam teması işlenecek.
Bütün bunlardan önce bir dernek kurulacak. Türkiye'de Bisiklet Sevenler, Bisikletliler adı altında dernekler var, ama bu kez tüm üreticileri kapsayan bir dernek düşünülüyor. Üreticiler bir yandan da TEMA Vakfı ile ortak projeler yürütüyor. Tema Yeşiliz Dergisi'nin MartNisan sayısında "Tekerlerler Doğa İçin Dönsün" sloganıyla sektöre destek vermiş. Bu destekler devam edecekmiş. Önder Şenkol, yerel yönetimlerle de şehirlerde bisiklet yolları yapılması konusunda görüştüklerini, proje desteği vermeye hazırlandıklarını anlatıyor.

Yetişkin ilgisi
Önder Şenkul, özellikle son 1.5 yıldır yetişkinlerin bisiklet kullanımına dönük, hatta daha kaliteli bisikletlere yönelme anlamında bir akım başladığını anlatırken şunları söylüyor: "Üç yıl önce üst grup bisikletlerin satışları toplam satışın yüzde 1'ini geçmezdi. Son iki yıldır artış görüyoruz. Üst grup bisikletlerde fiyatlar 700-800 YTL'den başlayıp 2 bin YTL'ye çıkıyor . Yetişkinlerde çamurluklu, 'city bike' denen türlerin satışı arttı."
İzmir de yetişkinlerin bisiklet kullanımının gözle görünür bir şekilde arttığı şehirlerden. Şehrin coğrafyasının düz olması da bunu kolaylaştırıyor. İzmir'de 16 yıldır bisiklet satan Motis Bisiklet'in sahibi Bekir Kutluay, "Son iki yılda yetişkinlerin talebi yüzde 40 arttı" diyor ve ekliyor: "Kullananı yolda üzmeyecek bisikletin başlangıç fiyatı 400-450 YTL'dir. Bir üst sınıfta da bin 200 liradan başlar, 4 bin liraya kadar gider. Bizim kullanat dediğimiz ve 150 liraya satılanlar da var. İlk başta 'devam ettirebilir miyim' korkusu yaşayarak ucuz bisiklet alanların sonradan madel yenilediklerini de görüyoruz."

Uzman mağaza yok
Sektörde pazar lideri Bianchi. Beldeyama, Bisan, Salcano ve Ümit de pastayı paylaşan diğer markalar. Bianchi'nin 26 jant yetişkin bisikleti 1'i peşin 7 taksitle 284 YTL'ye satılıyor. Bisiklette dolara endeksli pek çok parça var. Özellikle belirli bir kalite seviyesinde üretim yapanlarda Schimano denen vites grubu kullanılıyor. Bu parçalar dolara endeksli.
Dört yıl önce Çin menşeli yoğun bir bisiklet ithalatı patlaması yaşayan sektör bugün ithalatta gözetim olması nedeniyle bu sorunu aşmış görünüyor.
Türkiye'de Avrupa ile karşılaştırıldığında satış noktaları farklılaşıyor. Bisiklet daha çok beyaz eşya bayilerinde satılıyor, uzman mağazacılık henüz gelişmemiş. İstanbul'da Sirkeci, Saraçhane, Ankara'da Dışkapı, İzmir'de ise Basmane semtleri bisikletçilerin yoğun olduğu yerler.