Uzaya ilk çıkan canlı

"Layka" adı verilen sokak köpeği, bundan 50 yıl önce Sovyet kapsülüyle uzaya çıkan ilk "dünyalı" oldu ve insanoğluna yıldızlara giden yolu hayatı pahasına açtı.

SSCB, 1917 Ekim devriminin 40. yıl dönümünde Amerikalılardan üstün olduğunu göstermek için 3 Kasım 1957'de Sputnik-2 adlı yapay uyduyu,
içindeki köpekle uzaya yolladı. Sovyetlerin amacı, canlı organizmanın uzay şartlarına dayanıp dayanamayacağını görmekti.

Moskova sokaklarında başıboş gezen köpeklerin arasından seçilen ve "Layka" adı takılan "fox terrier" cinsi dişi köpek, kalp ritmini, kan basıncını ve nefesini ölçecek sensörlerle donatılmış bir giysi giydirilerek uzay kapsülünde kameranın karşısına oturtuldu ve dönüşü olmayan bir yolculuğa uğurlandı.

Resmi açıklamalara göre, "Layka" 1600 km irtifada yörüngeye oturan kapsülde görevini hakkıyla yerine getirdi. Ancak hayvancağızın son demlerinin nasıl geçtiği belli değildi. Bazıları, köpeğin son yemine katılan zehirle huzur içinde sonsuz uykuya daldığını söylüyor, bazıları ise "Layka"nın kapsülde oksijen bittiği için öldüğünü iddia ediyordu. Velhasıl, "Layka"nın hayatının nasıl sona erdiği belli değildi.

"Layka"nın akıbetini öğrenmek için 45 yıl beklemek gerekti. 2002 yılında ABD'de düzenlenen bir uzay konferansında, o dönemdeki Sovyet uzay
çalışmalarının önde gelen isimlerinden Dimitri Malaşenkov, "Layka"nın füzenin fırlatılışıyla ortaya çıkan rahatsızlık ve acılar sonucu birkaç saat içinde öldüğünü açıkladı. Müthiş gürültü ve sarsıntının serseme çevirdiği hayvanın kalbi yerinden fırlayacakmış gibi normalden üç kat fazla çarpıyordu... Neden sonra gürültü kesilip kapsül sessizliğe gömülünce "Layka" huzura kavuşmuştu, ama çok geçmeden bu kez aşılması imkansız teknik problemler baş gösterecekti.

Kapsülün ısı kalkanı fırlatılış esnasında zarar görmüştü. 4 saat geçtikten sonra kapsül içindeki sıcaklık 15 derece olması gerekirken, 41 dereceye fırlamıştı ve termometrenin civası durmadan yükseliyordu. "Layka", uzay yolculuğuna başladıktan 5 saat sonra hiçbir hayat belirtisi vermiyordu.

Uzaya çıkan ilk canlı olarak tarihe geçen dişi köpeğe mezar olan kapsül, 14 Ağustos 1958'e kadar Dünya'nın tepesinde dolandı durdu ve nihayet o
gün atmosferin yoğun katmanlarında yok oldu."Layka"nın katıldığı uzay yolculuğundan elde edilen bilgiler, daha sonra uzaya gönderilen köpeklerin salimen geri getirilmesine imkan sağladı.Yuri Gagarin de 12 Nisan 1961'de uzaya çıkan ilk insan oldu.

AA