"Uzlaşma" sinyali

22 Temmuz seçimlerinden sonra Türkiye'nin bir kez daha en önemli gündem maddesi haline gelecek olan cumhurbaşkanlığı seçimi konusunda Erdoğan'dan gelen "uzlaşma ararız" şeklindeki sözler, "AKP'nin Köşk stratejisini değiştirdiği" yorumlarına yol açtı. Erdoğan'ın "Cumhurbaşkanı'nı Meclis seçecek" yönündeki sözleri ise Ekim'de yapılacak olan referandum konusunda AKP'nin ısrarcı olmayacağının işareti sayıldı.

Cumhurbaşkanlığı seçim sürecini, seçim meydanlarına taşıyan ve başta CHP olmak üzere diğer siyasi partileri "Cumhurbaşkanı seçtirmemekle" suçlayan AKP, 22 Temmuz sonrasında farklı bir strateji izlemeye hazırlanıyor. AKP'nin yeni stratejisinin ilk ipuçlarını ise Başbakan Erdoğan yaptığı son açıklamalarla ortaya koydu.

Erdoğan'ın "uzlaşma arayacağım, ön kabulüm yok. Önce seçim sonucu belli olsun. Tabloyu görelim. Anayasa'daki şartlara herkes uyacak. Onlar da uyacaklar. Yani kimse kendi dayatmalarını şart olarak koymasın. Azınlığın çoğunluğa tahakkümü de olmasın. Biz uzlaşma ararız. Anayasa'daki şartlara haiz adaylarla uzlaşı ararız" şeklindeki sözleri diğer siyasi partiler tarafından temkinli karşılansa da, "AKP bugüne kadar uyguladığı köşk stratejisinden çark mı ediyor" sorularını gündeme getirdi. Erdoğan'ın seçimi Meclis'in yapacağına yönelik sözleri ise, AKP'nin Anayasa değişikliği ile gündeme getirilen "halk seçsin" yönündeki ısrarından en azından 11. Cumhurbaşkanı için vazgeçeceği şeklinde yorumlandı.

Erdoğan'ın sözleri siyasi kulislerde ise "22 Temmuz'dan çıkacak siyasi aritmetik ve tablo çok önemli. Başbakan seçmenden 367'nin üzerinde milletvekili çıkaracak oranda oy istese de, seçimden çıkacak sonuçlar en az üç partili bir Meclis aritmetiğini zorunlu kılacak. AKP seçimden birinci parti olarak çıksa bile 22 Temmuz'dan sonraki süreçte Meclis'te hem daha az sayıda sandalye ile temsil edilecek hem de daha çok uzlaşma aramak zorunda kalacak. Erdoğan da seçimler sonrasında Türkiye'nin bir krizle karşı karşıya olduğunu seçim mitinglerinde yaptığı konuşmalarda ortaya koymuştu. Seçimin ardından yeni bir kriz istemiyor. Bu nedenle önümüzdeki dönemde cumhurbaşkanlığı konusunda uzlaşma arayışında olacaklarının sinyalini vermeye başladı" değerlendirmeleri yapılıyor.
Kulislerde ayrıca, Meclis aritmetiğinin ve 22 Temmuz sonrasında yine Cumhurbaşkanı'nın seçilememesinin yeni bir genel seçimi gündeme getireceği, Erdoğan'ın da bu riski görerek strateji değişikliğine gittiği kaydediliyor.

KİM NE DEDİ?

Başbakan Erdoğan'ın Cumhurbaşkanı'nı yeni Meclis'in seçeceği ve uzlaşma arayacaklarına ilişkin açıklamaları siyasi partilerde geniş yankı uyandırdı. CHP Grup Başkanvekili Kemal Anadol, Erdoğan'ın sözlerini "Başbakan kırmızı başlıklı kız rolünü oynuyor, takiyye yapıyor" şeklinde değerlendirdi. Anavatan Partisi Genel Sekreteri Muharrem Doğan "uzlaşmaya mahkum, başka yolu yok" derken MHP Genel Başkan Yardımcısı Mehmet Şandır'dan "yeni Cumhurbaşkanı'nı MHP çoğunluğu, uzlaşma ile seçecek" değerlendirmesi geldi. DP Genel Sekreteri Kamil Turan ise "Başbakan Cumhurbaşkanı'nın uzlaşma ile seçilebileceği konusunda ikna olmuşsa buna hepimizin sevinmesi lazım" dedi.

CHP İNANDIRICI BULMADI

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın cumhurbaşkanlığı seçiminde uzlaşma arayacaklarına ilişkin sözleri CHP tarafından takiyye olarak değerlendirildi. Erdoğan'ın sözlerini değerlendiren CHP Grup Başkanvekili Kemal Anadol, "Başbakan'ın kafasına taş mı düştü, günaydın mı tünaydın mı demek lazım?" dedi. CHP Genel Başkanı Deniz Baykal'ın cumhurbaşkanlığı seçimi sürecinde defalarca "uzlaşma aranması" yönünde çağrıda bulunduğunu hatırlatan Anadol "Genel başkanımız o zaman Başbakana 'uzlaşmaya açık ol' dedi. Başbakan ise CHP için 'ellerine verdik çelik çomağı oynuyorlar' dedi. Şimdi Başbakan'ın sözlerini samimi bulmak mümkün mü? Başbakan Kırmızı başlıklı kızı oynuyor ve takiyye yapıyor" diye konuştu. Anadol, önce uzlaşma kavramı üzerinde anlaşılması gerektiğine dikkat çekerek "iki üç aday çıkaracaklar ve onların üzerinde uzlaşma arayacaklar, Başbakan'ın sözleri bu nedenle inandırıcı ve ciddi değil. Önce uzlaşma kavramını doğru anlaması gerekir" dedi.

ANAVATAN "İSİM ÜZERİNDE UZLAŞMA SAĞLANMALI"

Başbakan Erdoğan'ın sözlerine bir tepki de Anavatan Partisi Genel Sekreteri Muharrem Doğan'dan geldi. "Uzlaşmayı zamanında arasalardı, ülke bu kadar gerilmezdi, Cumhurbaşkanı da rahatlıkla seçilirdi" diyen Doğan, Erkan Mumcu'nun 2 yıl önce Başbakan'dan bu konuyla ilgili randevu talebinde bulunduğunu ancak alamadığını kaydetti. Doğan, "Genel başkanımız o zaman kaos çıkar diye uyardı ancak dikkate alınmadı. Şimdi Başbakan kaosu net görmüş olacak ki uzlaşmadan bahsediyor" dedi. Cumhurbaşkanlığı seçiminin uzlaşma ile gerçekleştirilmesinin Meclis'in ve Türkiye'nin önünü açacağını ifade eden Doğan, "Sanırım Başbakan uzlaşmamanın nelere mal olduğunu ve nelere mal olacağını gördü. O günlerde hiçe saydıkları uzlaşmayı yeni dönemde aramaya karar verdi. Çok büyük hata yaptılar, mağduru oynamak için. Ancak artık uzlaşma aramaya mecburlar, başka yol yok" diye konuştu. Doğan, aday isimlerinin diğer partilerin önüne konulmasının da uzlaşma arayışını olumsuz etkileyeceğini belirterek "Bunun yerine tarafsız, herkesin sevgisini kazanacak, laik cumhuriyete yakışan birini önerirlerse uzlaşma sağlanır. Yoksa ben, sen, o şeklinde yine aday ismi dayatılırsa başarılı olamazlar. Başkomutana yakışır bir isim olmazsa yine uzlaşma sağlanamaz" dedi.

MHP: YENİ CUMHURBAŞKANINI MHP ÇOĞUNLUĞU SEÇECEK

Başbakan Erdoğan'ın sözlerini değerlendiren MHP Genel Başkan Yardımcısı Mehmet Şandır ise Erdoğan'ı ve AKP'yi "mağduru oynamak için cumhurbaşkanlığı seçimini krize dönüştürmek"le suçladı. Şandır, "Başbakan şimdi makul olana geri dönme sinyalleri veriyor. Ancak yeni Cumhurbaşkanı MHP çoğunluğu tarafından uzlaşma ile seçilecek" diye konuştu.

DP: ERDOĞAN'IN SÖZLERİ SEVİNDİRİCİ

DP Genel Sekreteri Kamil Turan ise cumhurbaşkanlığı seçiminde, partilerin Meclis çoğunluğu mutlak bir unsur olarak kabul edilmeden, mutabakat aranmasının bir gelenek olmasına rağmen AKP'nin bu geleneği bozduğunu söyledi. Cumhurbaşkanı'nın seçilememesi ile suçlu arandığını ve AKP'nin mağduru oynadığını ifade eden Turan "cumhurbaşkanlığı seçimi, küçük politikalara alet edildi. Ancak eğer Başbakan, Cumhurbaşkanı'nın mutabakatla seçilmesi gerektiği konusunda ikna olmuşsa buna hepimizin sevinmesi lazım" dedi.

(ANKA)