Yabancı 158 milyar $ getirdi 47 milyar $'ını cebine koydu

Türkiye'nin 2001 yılında yaşadığı krizden sonra akın akın gelen yabancı sermaye son 5 yılda 158.6 milyar dolar para getirirken elde ettiği kâr ve faiz gelirinin 47.3 milyar dolarını yurtdışına transfer etti. Böylece yabancılar kriz sonrası Türkiyeye yatırdığı paranın üçte birini kâr olarak Türkiye'den çıkarmış oldu. Merkez Bankası ödemeler bilançosu verilerinden yapılan hesaplamaya göre, Türkiye'ye 2001 krizinde 2.4 milyar dolarlık yabancı sermaye çıkışının ardından kriz sonrası gelen sermaye katlanarak arttı. Geçen yıl 58.4 milyar dolara ulaşan yabancı girişi bu yılın ilk çeyreğinde de 15.7 milyar dolar oldu. Gelen 158 milyar doların 44 milyar 875 milyon doları doğrudan yatırım olarak geldi. Ağırlığı hizmet sektöründe faaliyet göstermek için gelen yabancılar Türkiye'de genelde şirket almayı tercih etti. Telekom, Denizbank, Dışbank gibi şirket satın almaları bu rakamın yükselmesinde önemli rol oynadı. Kamuoyunda daha çok sıcak para olarak bilinen portföy yatırımları yoluyla giriş yapan yabancı sermaye ise 46.1 milyar dolar oldu. Ağırlığı bono ve tahvil alımı olan bu girişler 2005'te 14.7 milyar dolarla tepe yaptıktan sonra geçen yıl mayıs ayında yaşanan dalgalanmada 4.4 milyar dolarlık kaçış nedeniyle bir miktar geriledi ve 11.4 milyar dolardan 2006'yı tamamladı. Bu yılın ilk çeyreğinde ise 5.3

ÖZEL SEKTÖRE KREDİ AKTI
Geçen yılın en yüksek girişi ise Türkiye'deki şirketler kesiminin yurtdışından aldığı kredilerin ağırlığını oluşturduğu 'diğer yatırım' kaleminden kaynaklandı. Yabancı finansörler 2006'da Türkiye'deki şirketler kesimi ve bankalara 26.9 milyar dolarlık kredi açtı. 2001 krizi sonrasındaki 5 yılın toplamında açılan kredilerin miktarı ise 67.6 milyar dolar oldu. Özetle Türkiye'ye doğrudan, portföy ve krediler yoluyla giren brüt 158.6 milyar dolar son 5 yılda 88.6 milyar dolara ulaşan cari açığı finanse etti. Ancak bu gelişin bir de çıkışı oldu. Kredi veren, bono tahvil alan, şirket satın alıp, Türkiye'deki mevcut yatırımlarını artıran yabancı sermaye elde ettiği gelirlerin bir kısmını da yurtdışına transfer etti. Verilere göre son 5 yılda bu transferlerin oranı giren 158.6 milyar doların üçte birine yaklaştı. Verilere göre son 5 yılda 47 milyar 271 milyon dolar yabancı şirketler tarafından kâr transferi, faiz geliri olarak Türkiye'den çıkarıldı.

ÜCRET TRANSFERİ 237 MİLYON $
47.3 milyar doların 26.3 milyar dolarını kredilerden (diğer yatırımlar) alınan faiz geliri oluştururken, sıcak paradan elde edilen faiz gelirleri 16.2 milyar dolar oldu. Doğrudan yatırımların geri dönüşünün zaman alması nedeniyle gerçekleşen kâr transferleri ise 4 milyar 566 milyon dolarda kaldı. Ancak yatırımların geri dönüşünün milli gelirin artışı ile hızlanacağı varsayımıyla bu rakamın ilerleyen yıllarda yükseleceği tahmin ediliyor. Nitekim 2001 ve 2002'de 300-400 milyon dolar olan doğrudan yatırımların kâr transferleri 2003'te 608 milyon dolara çıktıktan sonra 2004'te tarihinde ilk kez milyar dolar sınırını aştı. 2006'da ise yabancı şirketlerin kâr transferi 1.2 milyar dolara tırmandı. Bu yılın ilk üç ayında ise 354 milyon dolarlık bir çıkış gerçekleşti. Bu arada Merkez Bankası'nın bu yıl başında ilk kez açıklamaya başladığı Türkiye'de çalışan yabancıların ücretleri nedeniyle yurtdışına yaptığı transferler ise 237 milyon dolara ulaştı. Verilere göre yabancılar 2005'te 96, 2006'da da 107 milyon dolar transfer etti. 2007'nin ilk üç aylık döneminde ise rakam 30 milyon dolar oldu.