Erkek kısırlığında da ilaçsız tüp bebek şansı

Hacettepe Üniversitesi Kadın Sağlığı ve Hastalıkları Bölüm Başkanı Prof. Dr. Timur Gürgan; ilaçsız tüp bebek uygulaması IVM ile ilgili soruları yanıtladı:

* İlaçsız tüp bebeği kimlere uygulayabiliyorsunuz?
İlaçsız tüp bebeği şimdiye kadar başarılı olarak polikistik over sendromu olan yani aşırı yumurtalayan kadınlara uyguluyorduk. Bu hastalar ilaçlara çok hassas oldukları için ilaç kullanıldığında özel bir hastalıkla karşı karşıya kalıyorlardı. Bunların hayati tehlikeye kadar giden problemleri oluyordu. Bu konuda iki sene öncesine kadar çok az sayıda hasta tecrübesi vardı. Şimdi ise dünyada 2 bin vaka üzerinde yapılan çalışmada, yüzde 35'e kadar yüksek gebelik başarısı elde edildiği ortaya kondu. Bu tedavi, polikistik over hastalarında etkin tedavi alternatifi olarak kabul gördü. Biz de Türkiye'de uyguladık ve başarılı doğumlar elde edildi. Türkiye'de 100 polikistik over hastasına bu tedaviyi uyguladık ve yüzde 25 gebelik oranı elde ettik. Üç doğum gerçekleşti, şu anda devam eden 9 gebelik var. Tedavi geniş olarak uygun hastalara sunuluyor.

* İlaçsız tüp bebek tedavisi yalnızca polikistik over sendromu bulunan kadınlara mı uygulanır?
Son 6 aylık çalışmalarımız sonucunda ve dünyada Kanadalı ve Koreli meslektaşlarımızla birlikte yaptığımız çalışmalarda, bu tedavinin yeni kullanım alanını da belirledik. Erkeğe bağlı kısırlık, izah edilemeyen kısırlık, ayrıca yumurtalık yollarındaki tıkanıklık ve fonksiyon kayıplarıyla ortaya çıkan gebelik elde edememe sorunlarında da uygun olan kadınlarda bu tedavinin etkin ve başarılı sonuçlar verdiğini tespit ederek uygulamaya koyduk.

İLAÇ ZORUNLULUĞU YOK
* Kısır olan erkekse, kadın hiç ilaç kullanmadan tüp bebek yapabilir mi?
Normal adet gören ve normal yumurtalık fonksiyonu olan kadınlar, eşlerinden kaynaklanan nedenlerle tüp bebek yapmaya gereksinim duyduklarında ilaçsız tüp bebeği deneyebilirler. Bugüne kadar kısırlık eşlerinden kaynaklansa bile kadınların tüp bebek uygulamasında yumurta gelişmesi için ilaç almaları gerekiyordu. Ancak bizim öne sürdüğümüz yeni tedavi yaklaşımında bu zorunluluk yok.

* İlaç almadan tüp bebek uygulamasının tekniği nedir?
Adetleri düzenli olan kadınların adet döneminde bir tane yumurtaları olur. Diğer yumurtalarını, normal tüp bebek yönteminde ilaçlarla ortaya çıkartırız. Ancak IVM sisteminde; gelişmiş olan tek yumurta dışındaki arta kalan yumurtaları özel iğnelerle gelişmelerini tamamlamamış şekilde topluyoruz. Bu şekilde 6 ila 8 yumurta daha bulabiliyoruz. Bu yumurtaları lobaratuvarda olgunlaştırıp, eşinin spermi ile döllüyoruz. Böylece elimizde normal tüp bebekteki kadar 2 ila 5 tane embriyo elde ediyoruz. Bunları kadının rahmine yerleştirdiğimizde yüzde 32-36 arasında gebelik şansı elde ediliyor ki; bu da normal tüp bebeğe yakın bir değer. Bu konuda en tecrübeli olan Kore grubundaki doktorlar da yüzde n0'ın üzerinde gebelik sonuçları bildirdi.

* Hiç sorunu olmayan kadında ilaçsız tüp bebeği denediniz mi?
Evet ilk gebeliği biz elde ettik.

* İlaç almamak başarı oranını düşürür mü?
Bu sistemle yüzde 35 oranında başarı elde edilebilir. Tüp bebek başarısı da yüzde n0-n5 arasında.

YAN ETKİSİ YOK
* İlaç kullanmamanın en büyük avantajı nedir?
Çok daha ucuzdur. Tüp bebek tedavisi için bir kadın en az 2 bin YTL para ödüyor. Tedavi yöntemine bağlı olarak kadınlar tüp bebek tedavisi için 15-20 gün ilaç kullanıyor. Sık sık tüp bebek merkezine gidip yumurtalarının incelenmesi gerekiyor. Tüm bunlar büyük bir masraf anlamına gelir. Bir tüp bebek denemesi için kadınlar 50 kez enjeksiyon oluyor. Bu da kadında stres yaratıyor. İlaçsız yöntemde ise doktorunu iki kez görmesi yeterli. Ayrıca daha kolay, yan etkisi yok ve sıkça tekrarlanabilir.

* İlaçsız yöntem, tüp bebek için kullanılan ilaçları ortadan kaldıracak mı?
Bu tedavinin, ilaç tedavisini tamamen ortadan kaldıracağı söylenemez ama uygun bir grup hastada ilaç tedavisine alternatif olur. Bu yıl dünyada çok daha sık kullanılmaya başlanacak. Bu tekniğin başarı şansı artırıldıkça daha da yaygınlaşacağını düşünüyoruz. Daha fazla merkez bu tedaviyi öğrenecek ve uygulayacak.

* Her kadın önce ilaçsız tüp bebeği mi denemeli?
Biz tüp bebek merkezlerinin çiftlere güncel bütün tedavi portföyünü sunması gerektiğini düşünüyoruz. Bu portföy içinden uygun olan hastalara uygun tedavi seçimi yapılmalı. IVM yöntemi de bunlardan biri. Özellikle yumurtalıkları özel ultrosonlarla taranıp, yumurtalıklarında yedi ve üstünde yumurta rezervi tespit edilen kadınlarda, bu tedavinin uygulanabileceğini düşünüyorum.

* Sizce eşinde azo sperm (hiç sperm olmaması) sorunu olan kadınlar 'ben ilaç kullanmadan tüp bebek denemek istiyorum' diye talepte bulunmalı mı?
Çok şiddetli azo sperm sorununda ve erkek kısırlığında uygulanmasını önermem. Spermlerdeki bozukluklar bazen yumurta döllenmesini etkiliyor. IVM ile gelişen yumurtalar daha hassastır. Erkeğin bir tane spermi varsa bu yöntemi kullanmak zor olabilir. Çünkü başarı şansı düşüktür. Ama az spermi olan erkeklerde, nedeni belirlenememiş kısırlıklarda ve tüpleri tıkalı olup yumurta rezervi iyi olanlarda kullanılabilir.