Halk sokaklarda, ordu tetikte, çare demokrasi

İstanbul'daki büyük miting ve cumhurbaşkanlığı krizine dünya basını geniş yer verdi. Pazar günü sıcağı sıcağına internet sitelerinde mitingi aktaran gazeteler dünkü sayılarında gelişmeleri ayrıntılı yorumlarla aktardı.

KİMLİK ODAKLI
* Washington Post (ABD): Türkiye'deki seçim, kimlik odaklı bir mücadele. Laiklik geleneğinin tehlikede olduğu kabul ediliyor. Seçim süreci, Türkiye'nin Atatürk döneminden bu yana köklenip gelişen laik kimliği üzerinde de tartışmalara yol açıyor. Faktörler, ordunun seçilmiş hükümeti devirmeye çok isteksiz olduğunu gösteriyor. Ancak ordunun biraz daha bastırılırsa siyasilere meydan okuyacağına dair de şüphe yok.

GÜL ILIMLI BİRİ
* Los Angeles Times (ABD): Laik Türkler siyasi bir çizgi çekti. Bayrak denizi arasında yaklaşık 750 bin kişi, İslami bağları olmayan bir cumhurbaşkanı seçilmesi için İstanbul sokaklarına aktı. Abdullah Gül, ılımlı bir isim olarak gösteriliyor. Cumhurbaşkanı seçilmesi iktidardaki AKP'nin yasama ve yürütme gücünü pekiştirecek.

ENDİŞELER ZÜPPECE
* New York Times (ABD): Dini yaşam tarzı konusunda korku ve rahatsızlık yaşanıyor Türkiye'de. Sloganların arkasında aslında daha temel bir konu vardı: Daha dinci yurttaşlarının yaşam tarzından korku... Bazı endişeler hatta züppeceydi: Dinci Türkler daha az eğitimli ve fakir, sinir bozucu seccadeleri artık hastane koridorlarını bile dolduruyor... Erdoğan seçildiğinde siyasi kararlarından dini uzak tutacağına dair söz verdi. Ve çoğunluğunda da bunu yaptı. Türkiye'deki eski ABD Büyükelçisi Morton Abramowitz "Erdoğan suyun üstünde yürüse bile laikler ona inanmayacaktır" diyor.

SEZER SIKI LAİKTİ
* Independent (İngiltere): Bir milyon Türk 'İslamcı devlet planlarını' protesto etti. Ülkenin ulusal kimliği hakkında kökten bir tartışma yaşanıyor. Şimdiki Cumhurbaşkanı Sezer, sıkı bir laikti ve hükümete karşı denetim görevi görüyordu.

ULUSAL KİMLİK
* BBC (İngiltere): Laik 'inancı' korumak... Neden Türk ordusu laikliği korumakta bu kadar kararlı? Laiklik, Türkiye'nin ulusal kimliğinin temeli olarak kabul ediliyor. Tüm kurumsal çabalara rağmen İslamcı partiler Türkiye'de popüler görünüyor. Ordu, hükümetteki yerlerine tolerans gösterdi. Ancak içlerinden birinin cumhurbaşkanlığını alması durumu büyük endişelere yol açtı. Sıkı laik elitler, eşi türbanlı birinin cumhurbaşkanlığına gelmesinin Atatürk'ü mezarında ters döndüreceğini söylüyor.

İNCE BİR ÇİZGİ
Guardian (İngiltere): Krizin nedeni, Gül'ün cumhurbaşkanı adayı gösterilmesi. Ancak ordunun, Erdoğan'ın seçilmiş hükümetine karşı harekete geçmesini haklı kılacak bir durum olamaz. Bununla beraber, Gül'ün adaylığı doğrudan Kemalist yapıya meydan okuyor. Krizden demokratik yollarla çıkılması gerekir. Avrupa da bu görüşü paylaşıyor.

LAİKLER ENDİŞELİ
* Daily Mail (İngiltere): Hükümetin istifasını isteyen Türkler sokaklara akın etti. Yüzbinlerce laiklik yanlısı Türk, ülkeyi İslamcı yönetime doğru sürüklediğinden korktukları hükümetin istifasını istedi. Göstericiler, yüzde 30 oyla iktidara gelen partinin keyfine göre birini aday gösteremeyeceğini anlatmaya geldiklerini söyledi.