Bulanık beyaz lezzet

Beyaz bira olarak bilinen buğday birasının, uzun yıllar Türk damak tadına uygun olmadığı gerekçesiyle ülkemizde üretimi yapılmadı. Alışılmış nötr biralardan farklı olarak, yoğun bir lezzeti olan buğday birası, Gusta adıyla Türkiye'de piyasaya çıktı

Eğer şarap meraklısıysanız, önünüze bulanık bir beyaz şarap gelirse, yüzünüzü buruşturur ve bundan hiç memnun olmazsınız. Birada ise durum farklı. Bir çeşit bira var ki, onun özellikle bulanık olanı makbul. Meraklıları, bulanıklılığı yetmezmiş gibi, dibine çöken tortunun tamamını, şişeyi çalkalayıp bardaklarına aktarıyorlar. Bu özel içki, 'beyaz bira' ya da daha yaygın adıyla 'buğday birası'. Bu bira son zamanlarda Avrupa'nın çeşitli ülkelerinde kendine fanatik bir taraftar kitlesi oluşturdu. Ülkemizin en büyük bira üreticilerinden Efes Pilsen de 'Gusta' markasıyla Türkiye'nin ilk buğday birasını piyasaya çıkardı. Yılların Efes Pilsen'i böylece ilk kez kendi markası dışında yeni bir markayla piyasaya giriyor.

TADI DAHA YUMUŞAK
Uzun yıllar ülkemizdeki bira severler nötr tadı olan, tekdüze aromalı, 'lager' tipi biralarla yetinmek zorunda kalmışlardı. Bunun gerekçesi olarak üreticiler 'Türk damak tadını' bahane ediyorlardı. Sözüm ona bizler yoğun lezzetli biradan çok, meşrubatımsı biraları tercih etmekteymişiz. Gusta ilk kez bu geleneği bozmuş oldu. Sonuçta, damakta alışageldiklerimizden çok farklı bir lezzet bırakan, kaliteli bir buğday birasına kavuşmuş olduk. Gusta'nın yaşamımıza girmesiyle birlikte, üretim tekniklerindeki incelikler de ilk kez gündeme geldi. Buğday biralarının, bir gün bizde de üretileceğini umduğum 'ale' tipi biralar gibi üstten mayalandırıldığını, buna teknik terimiyle 'üst fermantasyon' dendiğini öğrendik. Buna karşılık Türkiye'den bundan önceki tüm biraların da aralarında bulunduğu 'lager' ailesinin biralarında mayalanma kabın alt tabakalarında gerçekleşiyor. İki bira türü arasındaki temel fark, üst fermantasyon biralarının daha yoğun ve dolgun, ötekilerin ise hafif olmaları. Buğday biralarında şerbetçiotu miktarı az. Dolayısıyla bu biralarda acımsılık düzeyi çok düşük. Ancak renk tonları ve tat özellikleri markadan markaya önemli farklar göstermekle birlikte, beyaz biraların aralarındaki ortak özellik, buğday maltından gelen tipik tatların bulunması. Gusta'da da olduğu gibi, genellikle buğday biraları, mayadan kaynaklanan bulanıklık yok edilmeden şişelendiği gibi, bazı firmalar biralarını şişelerken filtreden geçiriyor. Etiketinde 'Kristal' ibaresiyle sunulan beyaz biralar, filtre edilenler. Ancak son yıllarda bunlar gerçek bira meraklıları tarafından pek de makbul sayılmıyor.

İÇİMİ DE FARKLI
Bu biranın bardağı da farklı. Çizme koncu biçiminde; zira yüksek, üst kısmı hafifçe bombeli bu bardaklarda biranın tadı çıkıyor. Aşırı köpüklenme olmaması için bardağın, içine bira doldurulmadan önce temiz, soğuk suyla çalkalanması öneriliyor. Ardından su süzülüyor, ancak kesinlikle kurulanmıyor. Aynı gerekçeyle bira doldurulurken de bardağın eğimli tutulması tavsiye ediliyor. Eskiden Almanya'da buğday birası, yanında bir dilim limonla servis edilirdi. Günümüzde bu tümüyle çağdışı kalmış bir uygulama. Zira limon yalnızca biranın gerçek tadını değiştirmekle kalmıyor, limonun içinde bulunan aromatik yağlar köpüğü de mahvediyor. Avrupa'nın bazı bölgelerinde bazı tiryakiler, buğday birasına birkaç pirinç tanesi atarak içmek gibi tuhaf bir adeti sürdüre dursunlar, uzmanlar bu birada kesinlikle pirincin yeri olmadığı görüşündeler. Zira pirinç atıldığında kısa bir süre için bardakta karbondioksit kıpırtıları hızlanıyor ama bu şekilde gaz hızla bardağı terk etmiş oluyor ve biranın tadı yavanlaşıyor. Gerçek bir bira bölgesi olarak bilinen Bavyera'nın en fazla tüketilen bira çeşidi, buğday birası. Ancak burada bile bu bira her zaman böylesine gözde olmamıştı. 1876 yılında Carl Linde adlı bir Alman tarafından bira üretiminde soğutma sistemi bulundu. Soğutma sistemi bulunmadan önce üretimi sınırlı olan bira, soğutma sistemi sayesinde bütün bir yıl boyunca üretilmeye başlandı. 1965'ten itibaren beyaz bira yavaş ama sürekli bir rönesans yaşamaya başladı. Günümüzde buğday birasının açık renkli versiyonunun yanı sıra, esmer buğday biraları da var dünyada. Tabii buğday birasının bir adı da 'beyaz bira' olduğu için, barmene, "Çek bir esmer beyaz!" diye seslenildiğinde, konuya yabancılar bu çelişkili addan hiçbir şey anlamıyorlar.

MICHAEL JACKSON TANITTI
Türk bira pazarı uzun süren bir kış uykusu yaşamaktaydı. Gerçi Erdinger ve Franziskaner gibi Almanya'nın önde gelen iki buğday birası Gusta'dan önce Türk pazarına girmiş ama ithalatçılar gereği gibi ürünlerinin arkasında durmadıkları için, bunların tüketimi marjinal düzeyde kalmıştı. Tanıtım kampanyası için dünyanın bir numaralı bira uzmanı Michael Jackson'ın da Türkiye'ye gelmesiyle buğday birası Türk kamuoyunca öğrenildi. Geçtiğimiz yılki son yazımda, 2007'nin bira yılı olacağını yazmıştım. Bu şimdiden doğrulanma yolunda.