Verilen ilacı cesaret edip kullanamadım
* Kalpte ritim bozukluğu teşhisiyle bana verilen ilacın tanıtım broşürünü okudum. Çoğu yerini anlayamamakla birlikte, ani kalp durması ve ölüm de dahil olmak üzere o kadar çok yan etkiden bahsedilmiş ki; bir türlü kullanmaya cesaret edemedim. Sıralanan yan etkilere bakınca, 'nasıl oluyor da ilaç olarak kullanılıyor?' diye kendi kendime sordum. Ne diyorsunuz? Bu tür ilaçları kullanmak mı iyi, kullanmamak mı?
Öncelikle ifade etmek gerekir ki; yan etkisi olmayan hiçbir ilaç yoktur. Bazen kişi, bir tablet aspirin içtiği için mide kanaması geçirip ölebilir. Eğer yan etkisi var diye bir ilacı kullanmamaya kalkarsak; kullanacak ilaç bulamazdık. Her ilacın, tedavi edici etkisi yanında, istenmeyen bazı etkileri de vardır. Ancak bunlar, tedavi edici etkiyle kıyaslandığında, hem daha nadiren görülür, hem de daha hafif kalır. Zaten böyle olmasaydı, o molekül, ilaç olarak ruhsat alamaz ve kullanıma verilmezdi. Ne var ki, bazı ilaçların yan etkileri daha çeşitli ve görülme sıklığı daha fazla olabilir. Ama ne olursa olsun; beklenen yararı, olası zarara üstün gelmeyen bir molekül, ilaç olamaz. İlaç prospektüslerinde tek tek sıralanan olası yan etkiler; şimdiye kadar o ilacı kullanan kişilerde rastlananların tümüdür. Bazıları, ilacı kullanan milyonlarca hastadan, belki de bir-ikisinde görülmüş olabilir. Bunların yazılış amacı, hastayı ilaç kullanmaktan vazgeçirmek değildir. İlacı kullandığı süre içerisinde dikkatli olmasını ve herhangi bir yan etki ortaya çıktığında, bunu erken fark edip hekime başvurmasını sağlamaktır. Size yazılan ilacın prospektüsünü okumadan kullanmamanız akılcı bir davranış. Maalesef, ülkemizde ilaç kutularının içerisine konulan prospektüs metinleri, hastaların anlayamayacağı tıbbi terimlerle yazılıyor. Daha çok, hekimlere dönük bilgilendirme yapılıyor. Nadiren bazılarında, hastalara yönelik ayrı bir broşür ilave edilmiş oluyor. Oysa, ilacın kullanım şekli, etkileri, yan etkileri ve dozuyla ilgili olarak popüler düzeyde de bilgi verilmesine ihtiyaç var. Umarım bu yönde de bir düzenleme yapılır ve herkes, ilacını bilinçli olarak kullanmaya başlar. Ancak bir hastanın, ilacını alıp almamaya, prospektüs bilgisiyle kendi başına karar vermesi doğru değildir. Eğer bu mümkün olsaydı, zaten hekime ihtiyaç kalmazdı. Hastalar eczaneye gider, ilaçların prospektüslerini okuyarak kendi ilaçlarını kendileri seçerlerdi. Doğru olan; prospektüsünü okuduğunuzda, ilaçla ilgili herhangi bir kuşkuya kapıldıysanız, hekiminizi veya eczacınızı aramanızdır. Eğer prospektüs bilgilerine göre, bu ilacın size verilme nedenini anlayamadıysanız, dozunun size uygun olmadığını düşünüyorsanız, yan etkilerinden kaygılanıyorsanız ya da aklınıza yatmayan başka bir durum varsa; hemen hekiminizi arayıp bu durumu ona sorun. Bunun yerine ilacı almayıp tedavisiz kalmanız, size, o ilacın olası yan etkilerinden çok daha fazla zarar verebilir.
Prof. Dr. Tevfik Özlü
|
