kapat
   
SABAH Gazetesi
 
Bizimcity
Sizinkiler
emedya.sabah.com.tr
Google
Google Arama
 
Mozart 250 yaşında
Mozart 250 yaşında

11 yaşında ilk operasını besteleyen Mozart'ın hayatı da kendisi gibi sıradışıydı.

1756 yılında, o sıralar bir Alman kilise prensliğinin başkenti olan Salzburg'ta, Leopold Mozart adlı bir bestecinin bir oğlu olur, çocuğa Joannes Chrysostomus Wolfgang Theophilus adını koyarlar. Theophilus, 'Tanrının sevdiği' anlamına geldiğinden, bu ad Almanca Gottlieb, İtalyanca Amadeo ve Latince Amadeus biçimleriyle söylenir olmuştur. Daha üç yaşındayken olağanüstü yetenekleri olduğu anlaşılmıştır. 'Mutlak kulağa' sahiptir. İnsanların 10 bin tanesinde bir görülen bu yetenek, küçük Mozart'a, hiçbir kıstas veya kıyas olanağı olmadığı halde bir notayı tam olarak tanıma imkânını sağlamaktadır. Ayrıca hafızası da inanılmaz boyutlardadır. Bu hafızanın ne boyutlarda olduğunu anlamak için tek bir örnek yeterli olacaktır. Gregorio Allegri (1582-1652) adlı ünlü bir İtalyan bestecinin Kutsal Hafta için bestelediği Miserere çok beğenilmiştir. Papa III. Urbanus, bunun yalnızca Vatikan'ın elinde olmasını ister, ve tek bir kopya hariç, diğerlerini yok ettirir. Bu kopya da Vatikan'da iyice gizli bir yerde tutulmaktadır. Mozart, 14 yaşındayken bu eseri Roma'da dinleme imkânını bulmuş ve tek bir dinlemenin ardından eseri partisyona dökebilmiştir. Allegri'nin eseri onun bu müthiş hafızası sayesinde yüzyılları aşarak günümüze ulaşabilmiştir.

AĞIDINI TAMAMLAYAMADI
Böylesine yetenekler karşısında, babası ona daha beş yaşındayken klavsen, keman, org çalmayı ve beste yapmayı öğretmiştir. Okuma yazma öğrenmeden bir partisyonu deşifre etmeyi ve ölçü üzerine çalmayı öğrenen Mozart, altı yaşındayken ilk eserlerini bestelemiştir. Ama bu yetenekleri onu bir cins merak nesnesi haline getirecek, tıpkı çok nadir sirk hayvanları gibi Avrupa'yı dolaşmasına neden olacaktır. Böylece daha altı yaşındayken, dört yıl sürecek bir Avrupa turnesine çıkmış ve seyircilerini hep büyülemiştir. Londra'da tanıştığı Johann Christian Bach onu yüzyılın başında icat edilmiş olan pianoforte'yle ve İtalyan operasıyla tanıştırmış, sonra ona bir senfoninin nasıl inşa edileceğini öğretmiştir. Bu turneler, babası tarafından örgütlenmektedir. Mozart, 19 Mayıs 1781'de babasına yazdığı bir mektupta, "Sizi memnun etmek için, mutluluğumu, sağlığımı, hayatımı istekle feda edeceğim," derken, kendine biçilmiş olan bu 'nadide gösteri nesnesi' rolünü nasıl büyük bir acıyla oynadığını ortaya koymaktadır. 11 yaşındayken ilk operasını besteleyen Mozart, 13 yaşındayken babasının patronu tarafından konser şefi olarak atanır. 1769- 1773 arasında İtalya'da öğrenim gezisinde İtalyan müziğinin inceliklerini kavrar. Amadeus, 17 yaşındayken Viyana'da ünlü Joseph Haydn'la karşılaşır. Haydn, Wolfgang'ın babasına yazdığı bir mektupta, "Tanrı tanığımdır ki, oğlunuz ismen veya şahsen tanıdığım bestecilerin en büyüğüdür. Zevki var, ayrıca çok büyük bir beste bilimine sahip," demiştir.

DÜZENLİ YAŞAMIYORDU
Mozart, 20 yaşındayken ipleri kopartır ve Salzburg'tan ayrılır, ama Münih'ten Paris'e süren üç yıllık uzun dolaşması esnasında iş bulamaz, bir de üstelik ünlü bir müzisyen aile olan Weber'lerden Aloysia'ya âşık olur. Ama Aloysia başkasını sevmektedir. Mozart, 1779'da borca batmış bir şekilde, Salzburg'a, eski görevine döner. Ama dolaşmaya ve sipariş üzerine beste yapmaya devam ettiği için kovulur. 1782'de imparator II. Joseph'ten bir opera siparişi alır. Bu, Saraydan Kız Kaçırma olacaktır. Opera öyle bir başarı kazanır ki, dönemin en ünlü bestecisi Willibald Gluck bile onu kutlamak zorunda kalır. Bu arada bestelerine hiç ara vermeyen Mozart, 1786'da Figaro'nun Düğünü operasını besteler. Eser çok büyük bir başarı kazanınca, ardından 1787'de Don Giovanni gelir. Çok beste yapan, çok para kazanan dâhi müzisyen, düzenli yaşamayı beceremediğinden, çoğu zaman hasta ve borçludur. 1791 Temmuzu'nda meçhul biri ona bir requiem (ölmüş birinin anısına yapılan beste) ısmarlar. Wolfgang Amadeus Mozart, bu Requiem'i tamamlayamadan, 5 Aralık'ta, 35 yaşında ölür. Büyük Alman opera bestecisi Richard Wagner'in "Müthiş dehâsı, onu tüm sanatlardaki bütün zamanların tüm üstatlarının üzerine çıkartmıştır" dediği Mozart, kısa hayatında, her biri müzik otoritelerince birer şaheser sayılan 21 opera, 41 senfoni, 40 konçerto, 35 sonat da dâhil yüzlerce eser bestelemiş, ama bunları tasnif etmemiştir. Bu işi 1862'de Ludwig von Köchel yapacak ve Mozart'ın eserleri artık KV sayısıyla (Köchel sayısı) bilinecektir. Nitekim Köchel tasnifinde Mozart'ın 626 eseri yer almaktadır. Bu kısa ömürlü, ama dünya müzik tarihini derin bir şekilde damgalayan dâhinin 250. doğum yıldönümü başta Salzburg olmak üzere tüm büyük Avrupa kentlerinde kutlanıyor. Darısı bizim kentlerin başına.

Mehmet ALİ KILIÇBAY

DİĞER GÜNCEL HABERLERİ
 Kadın köşeyazarının hakkı Sezar'a (Sen de mi Pulur Amca!)
 Herkes onu konuşuyor; Ersun Yanal başarıya koşuyor
 Batman'da kadınlar hâlâ ölüyor
 Bu dergi Kızıl seviyor
 Bir festival doğuyor
 İki Türk Londra'da
 Dünya şampiyonluğu unvan maçında tuvalet krizi!
 'En çilekeş ev kadını Türkler'
 Başbakan olacak çocuk
 Aşiret göçü Hollywood'da
 Bu Papa başka Papa
 Bitmeyen bir son sigara
 Sokağa yağmur, monitöre macera yağacak
 Su değil ama kitap bedava
 Orada bir köy öğretmeni var uzakta...
 Uzaydaki komşu kızı
 'Türbanı kabul etmiyorum'
 Kurtların elinde bir bakire
 Paris notları (2)
    Pazar Sabah Yazarlar
  » Güncel
    Hobi
    Röportaj
    Gurme
    İyi Yaşa
BALÇİÇEK PAMİR
Acilde yatan bir adam
Zaman öylesine değerli bir hazine...
MEHMET ALTAN
Kızılırmak ne oldu?
Biz yaştakiler için 'akarsu' denince...
GÜLSE BİRSEL
'Ay lav yu badiii, ay lav yu badiii'
Eskiden öğretmen...
AYŞE KULİN
Avrupa'da Türkler
Avrupa'da Türkler ne tarihten, ne de...
ÖNCEL ÖZİÇER
Ünlülerin 'yekvücut' yalan dünyası
Hâlâ ve ısrarla neden...
KAZIM KANAT
Doktor ne kadar ömrüm kaldı?
Bu soruyu bir kez sordum,...
Haydarpaşa Lisesi'nin yeraltı anıları
Haydarpaşa Lisesi'nin yeraltı anıları
Kader ne tuhaf. Ben de bir Haydarpaşalının kızıyım... Babam artık...
Kaçırılamaz uçak 2015'te
Kaçırılamaz uçak 2015'te
Uçaklara aşılması çok zor yeni güvenlik sistemleri geliyor. Kabin...
Ali tüp'ü tut
Sağlık Bakanı Recep Akdağ'ın eşinin tüplerini bağlatması yeni bir...
Kimsenin sarhoş olmadığı bira şöleni
Münih'te her yıl ekim ayında düzenlenen Oktoberfest bira şöleni, milyonlarca...
Müslüman mahallesinde İsveç köftesi
Hem alışveriş yapıp hem de yemek yiyebileceğiniz mağaza sayısı çok az...
 
    Günün İçinden | Yazarlar | Ekonomi | Gündem | Siyaset | Dünya | Televizyon | Hava Durumu
Spor | Günaydın | Kapak Güzeli | Astroloji | Magazin | Sağlık | Bizim City | Çizerler
Cumartesi | Aktüel Pazar | Sarı Sayfalar | Otomobil | Dosyalar
   
    Copyright © 2003, 2004 - Tüm hakları saklıdır.
MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş.