Sağlık Hakkı
Hastayı psikolojik olarak hazırlamak gerekmez mi?
67 yaşındayım. Birkaç yıldır idrar zorluğum başladı. Git gide dayanılmaz hale geldi. Sonunda bevliye uzmanına başvurdum. Daha sorunumu anlatmaya bile fırsatım olmadan, doktor beni anal muayeneye aldı. Böyle bir şey ummuyordum. Neye uğradığımı şaşırdım. Çok ağırıma gitti. Kapısı her an açılıp kapanan bir poliklinik odasında, yarım yamalak bir perde gerisinde, hastaya bu muayene yapılır mı? Böyle zor bir işlem öncesinde, hastanın psikolojik olarak hazırlanması gerekmez mi? Hastanın bir gururu, onuru yok mudur?
Anal veya vajinal muayeneler ile rektoskopi, mesaneye kateter yerleştirilmesi (sonda takılması) gibi girişimler; hastalar için psikolojik travmaya neden olabilecek işlemlerdir. Her tıbbi işlemde olduğu gibi bu müdahaleler öncesinde de hastanın, söz konusu işlem hakkında bilgilendirilmesi şarttır. Yapılacak olan tıbbi işlemin ne olduğu, kim tarafından, nerede, ne şekilde ve nasıl yapılacağı, ne kadar süreceği, maliyeti, neden bu işleme gerek duyulduğu, hastaya faydası, zorluğu, işleme bağlı ortaya çıkabilecek komplikasyonların neler olduğu, bu işlem yapılmadığında hastanın zararı, bu işleme alternatif başka yaklaşımların olup olmadığı ve söz konusu işlemle kıyaslandığında alternatiflerinin avantaj ve dezavantajları ile işlem sırasında hastanın neler hissedeceği ve nasıl etkileneceği; ayrıntılı olarak anlatılmalı ve söz konusu işlemle ilgili hastanın soruları varsa yanıtlanmalıdır. Uygulanmasında  psikolojik zorluk bulunan işlemler için bundan daha fazlasına ihtiyaç vardır. Hastanın sadece bilgilendirilmesi yeterli değildir. Rahatlatılması, stresinin azaltılması gerekmektedir. Muayene öncesinde, hekim hastasıyla yeterli bir süre görüşmeli, hastasını tanımalı, onun güvenini kazanmalıdır. Mümkünse işlem öncesinde, hazırlık için hastaya makul bir süre tanınmalıdır. Bu tür tıbbi girişimler umuma açık, başkalarının da bulunabileceği mekanlarda, paravan çekilerek oluşturulan alanlarda yapılmamalıdır. Bunlar için özel mekanlar ayrılmalı; işlem, başkaları tarafından görülmeyecek şekilde ve hasta mahremiyeti korunarak yapılmalıdır. İşlem sırasında, sadece muayene edilecek olan bölgeyi açıkta bırakıp, diğer vücut kısımlarını olabildiğince örten özel, temiz örtüler kullanılmalıdır. Kullanılacak alet ve araçlar, kişiye özel olarak temizlenmeli ya da daha iyisi, tek kullanımlık olanları tercih edilmelidir. Hastanın, işlem sırasında ağrı, acı çekmesi önlenmeli; gerekiyorsa ön hazırlık ve anestezi uygulanmalıdır. İşlemi uygulayacak olan kişi veya kişiler (hekim, teknisyen, hemşire vb. işlem öncesinde, sırasında ve sonrasında hastaya saygılı davranmalı; mesleki ciddiyetlerine uymayacak söz, tavır ve davranışlardan kaçınmalıdırlar. Bu kurallara uygun olarak yapıldığında; söz konusu muayene ve girişimler, hasta için daha az travmatik olacaktır. Aslında işin sırrı, empati (kendini karşıdakinin yerine koymak) yapmaktır. Hekim, kendisine böyle bir işlemin yapılması gerektiğinde, nasıl muamele görmek isterse, hastasına da o şekilde davranmalıdır.
|
