|
'Rakı'da kavga var
Takvim gazetesinde Sinan Cem Şahin'in hafta başında 'Rakı'da rekabet savaşı' başlıklı haberi ilgimi çekti. Dün de aynı konuyu Referans 'ta okudum.
Konunun detaylarını araştırmak için Efe rakıyı üreten Elda İçecekler'in patronu Ekrem Demirtaş'ı yurtdışında bularak sordum. Demirtaş, "Maalesef doğru" diyerek başladı Yeni Rakı'yı üreten Mey İçki'den dert yanmaya. Efe rakısını üreten Elda İçki'nin iddiasına göre, milli rakımız diye bilinen Yeni Rakı'yı üreten ve özelleştirildikten sonra Amerikalılar'a satılan Mey İçki, Carrefour marketler zinciriyle bir anlaşma yaparak sadece Yeni Rakı ve Mey İçki'nin ürettiği diğer rakıları satıyor. Carrefour marketlerde Yeni Rakı'nın rakipleri konumunda bulunan Efe rakısı ve diğer rakıları satmama kararı almış . Elda İçki, bu durumu İstanbul ve İzmir'de hâkim nezaretinde bilirkişi marifeti ile tespit ettirmiş, durumun rekabet ihlali olduğu gerekçesi ile Rekabet Kurumu'na suç duyurusunda bulunmuş.
Elda'nın iddiaları doğru ise, Carrefour ile Mey İçki arasında yapılan başka markalardaki rakıları satmama anlaşması, 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun'un 'Uyumlu eylem, anlaşma ve kararlar' başlığını taşıyan 4'üncü madde ile, sektörde pazar payının yüzde 80'ini elinde bulundurduğu için 'Hâkim durumun kötüye kullanılması' başlıklı 6'ncı madde ile rekabet ihlali yapıldığı anlaşılıyor. Rekabet Kurumu , kendisine yapılan bu şikâyet üzerine inceleme yaptığı, bu inceleme sonunda somut bilgi ve belgelerle rekabet ihlali yapıldığı izlenimini edinirse, Kurul kararı ile soruşturma açılmasına karar verebilir.
Özelleştirildikten sonra Amerikalılar'a satılan Mey İçki'nin rakı pazarındaki payı yüzde 80, Efe rakısını üreten Elda İçki'nin payı ise yüzde 10. Geri kalan yüzde 10'luk piyasa payı ise diğer markalı rakılara ait.
Rakı özelleştikten sonra sektörde kalite ve fiyatta kıyasıya rekabet yaşanıyor . Daha önce tekel konumunda olan Yeni Rakı'nın rakipleri ile birlikte rekabet sonrası kaliteyi oldukça artırdığı anlaşılıyor. Sektörde rekabet daha da kızışacağa benziyor.
Rekabet kültürünün en yoğun olduğu ülkelerin başında ABD geliyor. ABD'li bir şirketin bugün ülkemizde yaptığı bu rekabet ihlalini, bu şirket eğer ABD'de yapmış olsaydı, onu iflasa kadar götürebilecek para cezalarına çarptırılırdı. Yabancı sermaye gelsin diye kucak açtığımız bu şirketler, kendi ülkelerinde yapamadıkları rekabet ihlalinin en büyüğünü ülkemizde yapmaktan çekinmiyorlar. Her halde Rekabet Kurulu'muz da bunun farkına varacak, vereceği en büyük ceza ile karşılık vermiş olacaktır. Yabancı sermayeye karşı değiliz, ancak yabancı sermayenin de yerli sermayeye karşı yapacağı her türlü rekabet ihlalinin karşısında olmamız gerekir. Bunun tam tersi de geçerlidir.
Yabancı sermayeli Mey İçki'nin rakıda yaptığı bı rekabet ihlali, korkarım ki diğer sektörlerde, özellikle stratejik konumda olan telekomünikasyon sektöründe artarak devam edecek ; çünkü şu anda ülkemizde bulunan telekomünikasyon sektörü ile ilgili faaliyette bulunan Telekom, Turkcell, Telsim ve Avea ağırlıklı yabancı sermayedir. Bu sektör son derece stratejik bir sektördür. Telekomünikasyon Kurumu'nun sektör ile ilgili yeni lisans ve izinlerde bu konuyu dikkate almasında yarar vardır. Yabancı sermayeye karşı olmamak gerek, ancak onların da yerli sermaye ile aynı şekilde yasalara saygılı olması gerekir.
|
